کورش کمالی سروستانی، مدیر دانشنامه فارس در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با اعلام این خبر درباره کتاب «سنگ سیاه» توضیح داد: اين كتاب از جمله زندگي‌نامه‌هاي خود نوشتی است که اگرچه در آن مرور خاطرات كودكي و جواني و يادكرد از شخصيت‌هاي گوناگون محله سنگ سياه با صداقتي توصيف ناشدني صورت گرفته، اما تلفيق اين حكایت‌ها و سرگذشت‌ها با اشعار والاي شاعراني توانمند چون سعدي و حافظ و مولانا، تبحر و دقت نظر نويسنده را نسبت به ايجاد فضايي گاه شاعرانه‌تر و گاه عارفانه‌تر نشان مي‌دهد.

وی در ادامه به ارائه توضیحی از بخش‌های گوناگون کتاب پرداخت و گفت: از آغاز تا پايان اين كتاب در محله سنگ سياه كه گام مي‌زنید از «معرفت خاكستري» تا «عشق به آسمان پريدن» را تجربه مي‌كنید. با «عمو يعقوب»، «پيرمرد اخمو» آشنا مي‌شويد. به تماشاي «رقص شاطر» مي‌نشينيد و «حلوا و نور و نمك» مي‌خورید. با گذر تجربه از «كوچه باغ حيرت يا حيرت كوچه باغي» به «بارگه جمشيد» راه مي‌يابيد، «خربزه فقه و عسل آزادي» مي‌خوريد. «نون و القلم و ما يسطرون» مي‌خوانيد و به «اندكي فلسفيدن» مي‌انديشيد. 

این پژوهشگر با تاکید بر این نکته که زندگي‌نامه‌هاي خودنوشت و يا اتوبيوگرافي‌ها چنان‌كه از نامشان برمي‌آيد، شرح حال افراد و رخدادهای زندگی آنان ضمن تحلیل و توصیف جریان‌های فکری، سیاسی و اجتماعی زمان آن‌ها، به قلم خود آن اشخاص است اظهار داشت: در نگارش این گونه آثار اگر نویسنده هوشمند و نکته‌بین و خوش قلم باشد، خاطراتی را به رشته تحریر خواهد کشید که لطف و مزه‌ای ویژه خواهند داشت. از سوی دیگر گاه مطالبی را در بر دارند که در جای دیگر نمی‌توان یافت. همچنین حالت صمیمی و بی‌تکلفی نیز ممکن است در آن‌ها احساس شود، این امر چنین مطالبی را خواندنی‌تر می‌سازد.

کمالی سروستانی یادآور شد: نویسندگان این نوع خاطرات، به مسائلی می‌پردازند که از جهت‌هایی توجه و علاقه‌شان را جلب کرده و یا مخالف سلیقه و نظرشان بوده است. اما اطلاعات و نکته‌هایی هم در آن‌ها مندرج شده که از نظر مطالعات اجتماعی و نیز تاریخی فوایدی آشکار دارد.

وی به شیوه نگارش برخی از این زندگی‌نامه‌ها که چون داستانی جذاب مخاطب را به دنبال خود می‌کشاند اشاره و تصریح کرد: این کتاب‌ها از آن‌جا که از اشخاص و حوادث واقعی سخن می‌گویند گاهی از برخی از داستان‌ها زنده‌تر و گیراتر می‌شوند. حتی اگر نویسنده خاطرات، از قریحه ادبی و هنری برخوردار باشد، چه بسا اثر او به صورت یکی از انواع ادبی در آید و ارزش ویژه‌ای داشته باشد.

مدیر دانشنامه فارس با تاکید بر این که نویسنده چنین کتاب‌هایی ممکن است بیشتر به ذکر وقایع و مشاهدات خود بپردازد، یا به شرح احوال و تجارب و عوالم خویش، تشریح کرد: گاه خاطره‌نویس در نمایش حوادث حیات و حتی افکار و احوال درونی خویش صداقتی خاص به خرج می‌دهد. كتاب «سنگ سياه» نيز از اين ويژگي‌ها برخوردار است. «سنگ سياه» اگرچه كتابي مبني بر يادكرد خاطرات نويسنده از دوران گذشته زندگي خود در آن محله است، به واسطه نظم ادبي، شيوايي كلام و رسايي سخن و قلم توانمند نويسنده قابل ستايش است. اما از سوي ديگر ارزش ويژه آن به دلیل بررسي تاريخ شفاهي دوران معاصر از محله سنگ سياه است.

وی از این کتاب به عنوان فرصتي برای بازیافتن بسیاری از تجربه‌های گذشته یاد کرد و گفت: با مطالعه این کتاب می‌توان خاطرات دوران گذشته زندگي را در لابه‌لاي حوادث و رويدادها و حكايت‌های كتاب در محله سنگ سياه دوباره زنده کرد و برای جوانان فرصتي ایجاد می‌کند تا نخست، نسبت به بخشي از تاريخ و جغرافياي سرزمين خويش آگاهي يابند و نيز در قالب فولكلوريك با زندگي، آداب، فرهنگ، خلق و خو، آرزوها و ناكامي‌هاي مردماني آشنا شوند كه در فاصله زماني نه چندان دور از آن‌ها، در اين محله زيسته‌اند و زندگاني را از نوع خود تجربه كرده‌اند. 

کمالی سروستانی به بيان مسائل اجتماعي و فرهنگي رايج در ميان مردمان محله سنگ سیاه در آن دوران، شيوه پوشش و برگزاري مناسبات مختلف در این کتاب اشاره کرد و توضیح داد: چنین ویژگی‌هایی ارزش اين كتاب را از منظر بررسي فرهنگ عاميانه در آن دوران بيشتر نمایان می‌کند. از سوی دیگر این کتاب به معرفي افراد و اشخاصی مي‌پردازد كه خود از جهت شخصيت‌شناسي معاصر نيز حائز اهميت است. بررسي اوضاع جغرافيايي اين منطقه با توجه به ويژگي‌هاي آن نیز از ديگر امتيازات كتاب است.

وی در پایان یادآور شد: «سنگ سياه» توصيفي از محله سنگ سياه و مردمان اوست و به قول نويسنده «از هر وجب آن با زبان خاموشي صدها كتابت و اشارت و بشارت برمي‌خيزد».