به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، دهقاني، در نشست نقد مجموعه داستان «عروس بيد»، نوشته يوسف عليخاني، كه ديروز(دوشنبه، ۲۸ تير) از ساعت ۱۷ با حضور سعيد سبزيان و محمدرضا گودرزی در كانون ادبيات ايران برپا شد،‌ گفت: من داستان‌هاي عروس بيد را با كمال ميل خوانده‌ام. نويسنده در اين آثار از بوطيقاي شعر استفاه كرده و زبان شاعرانه او در زبان داستاني ذوب شده است. البته اين زبان در بخش‌هايي نيز به گونه‌اي تصنعي نمود يافته است. 

وي افزود: در اين داستان‌ها ايماژ، به طور غير مستقيم وجود دارد و نام، در اغلب آن‌ها داراي معني است. برخي اوقات نيز نام‌ها جزو خود داستانند و خيلي چيزها را دنبال مي‌كنند. 

سپس سبزيان در ادامه اين نشست با اشاره به خصيصه غالب داستان‌هاي «عروس بيد» توضيح داد: عنصر غالب همه داستان‌هاي عليخاني «آنكني»(uncanny) يا «اگزاتيك»(exotic) است، به آن معنا كه در داستان‌ها به مباحث راز‌آلود و ترساننده پرداخته شده است.
 
وي افزود: در اين اثر، عنصر ديگري كه سبب مي‌شود ما داستان‌ها را ترساننده يا راز‌آميز ببينيم، اتفاقات تقديري است. در اين داستان‌ها نويسنده براي اشيا و موجودات ساده، معناي ماوراءالطبيعي قايل شده است.

اين مترجم با توضيح درباره نحوه حضور اشيا در داستان‌هاي اين كتاب گفت: در سراسر داستان‌هاي «عروس بيد»، ما نيروهاي متافيزيكي يا خارج از طبيعت مي‌بينيم. درخت‌ها، اشيا و‌ عناصر طبيعي، مانند خورشيد و حتي مه، حضوري معنادار در داستان يافته‌اند.
 
سبزيان تصريح كرد: عليخاني مي‌خواهد هر آنچه هست و نيست را، جاندار نشان دهد كه در برخي موارد به خواننده برمي‌خورد. اين داستان‌ها تا حد بالايي جاندار‌پنداري دارند و انتزاعي‌سازي در بسياري از موارد بخشي از ويژگي‌‌هاي داستان‌هاي او به شمار مي‌رود. 

اين منتقد با اشاره به توصيف فضايي موهوم در اين كتاب گفت: اتفاقات در ماجراهاي عروس بيد از نظر قوانين فيزيكي جهان ما تشريحي ندارند بنابراين آقاي عليخاني با اين عناصر دنياي موهومي را بيان مي‌كند كه در آن جماعت روستايي دچار تباهي نسل مي‌شوند، به بياني ديگر تمام داستان‌ها مرثيه‌اي بر زندگي بدوي‌اند. 

سبزيان «ميلك» را تمثيلي از جامعه روستايي ايراني دانست و توضيح داد: «ميلك» در عروس بيد، ‌استعاره‌اي از كل جامعه روستايي است كه در مرحله تجربه كردن مدرنيته است. 

وي افزود: يكي از وجوه اكسپرسيونيسم در اين آثار، تصوير كردن طبيعت «ميلك» است؛ در حالي كه نويسنده از طبيعت آشنايي‌زدايي مي‌كند درصدد است تا عناصر را مخوف و متخاصم با انسان تصوير كند، به همين دليل عناصر را داراي شعور نشان مي‌دهد. 

سبزيان در ادامه درباره ويژگي‌هاي زباني عروس بيد نيز صحبت كرد و گفت: زبان، در داستان‌هاي عليخاني دو وجه دارد كه يك وجه آن‌ها ميلكي است و وجه ديگر زبان داستاني نويسنده است كه داراي دو خصيصه است كه يكي از آن‌ها تشبيه‌سازي و ديگري طنزي است كه با جنبه‌هاي روايي مطرح مي‌شود. 

سبزيان توضيحاتش را درباره ويژگي‌هاي زباني «عروس بيد» اين‌گونه تكميل كرد و افزود: در توصيفات بخش زبان بايد گفت كه نويسنده در مواردي كه با قضاوت خود نوشته است،‌ اغراق مي‌كند و اين اغراق، گاهي طوري عمل مي‌كند كه گويي بيشتر عناصر داستان‌ها مانند موجودات زنده عمل مي‌كنند. 

ادامه اين جلسه نقد به صحبت‌هاي گودرزي، اختصاص داشت و او جهان داستاني عليخاني را جهاني اسطوره‌اي دانست و گفت: در اين كتاب 5 داستان شگفت داريم؛ در حالي كه 5 داستان ديگر در فضاي واقع‌گراي بومي روايت شده‌اند. 

وي با بيان اينكه مرز ميان واقعيت و اسطوره در داستان‌هاي اين كتاب مشخص نيست، توضيح داد: در داستان‌هاي عروس بيد، مرز ميان واقعيت بيروني و اسطوره‌ها حذف شده و مرز ميان واقعيت و خيال درهم آميخته است و ما با جهاني مواجه هستيم كه تعريف آن با تعريف واقعيت ما متفاوت است. 

مجموعه داستان «عروس بيد»، اسفند سال گذشته(88) از سوي نشر آموت به چاپ رسيد. اين كتاب نامزد دريافت دوازدهمين دوره جايزه كتاب فصل شد.