به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) سرهنگ حسن رسولي، مسوول مركز دايره‌المعارف پژوهشگاه علوم و معارف دفاع‌مقدس، در نشست خبري معرفي گروه‌هاي پژوهشي فعال در زمينه تدوين جلد اول "دايره‌المعارف دفاع‌‌مقدس"، با مروري اجمالي بر چگونگي تدوين آن، گفت: تخستين مجلد دايره‌المعارف دفاع‌مقدس، سال 1386 آماده و به صاحب‌نظران ارايه شد. جلد دوم نيز تا پايان امسال منتشر و مجلد سوم دايره‌المعارف دفاع‌مقدس نيز سال آينده، وارد بازار نشر خواهد شد.

وي ادامه داد: این اثر با هدف ترويج فرهنگ ايثار و شهادت و بيان متقن زواياي سياسي، اجتماعي، نظامي، فرهنگي و جغرافيايي جنگ، تدوين و تنظيم شده است. مقالات اين مرجع دفاع‌مقدس، با تكيه بر روش‌هاي خاص دايره‌المعارفي نوشته شده و بالغ بر 150 نفر در نگارش دايره‌المعارف دفاع‌مقدس شركت داشته‌اند.

معاون ادبيات و انتشارات بنياد حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع‌مقدس، با اشاره به استخراج 3400 موضوع مرتبط با جنگ در مدخل‌نامه این کتاب که در سایت "پایداری" قابل بارگذاري است، خاطرنشان كرد: هر موضوع در شوراي علمي مورد بررسي و تصويب قرار مي‌گيرد و بر اساس مصوبه، پرونده علمي آن تشكيل مي‌شود.

وي سپس به معرفي مسوولان گروه‌هاي علمي دايره‌المعارف دفاع‌مقدس پرداخت و اظهار داشت: "شهدا و اشخاص"، "جغرافيا"، "اقتصادي ـ اجتماعي"، "فرهنگي ـ هنري"، "نظامي"، "دولت" و "حقوقي ـ سياسي" گروه‌هاي هفت‌گانه فعال در مركزیت این دايره‌المعارف‌اند.

سپس محسن رخصت‌طلب، مدير گروه نظامي دايره‌المعارف دفاع‌مقدس گفت: گروه نظامي در طول 3 سال اخير، بيش از 4 هزار مدخل استخراج كرده كه از اين ميان، 2700 مدخل بررسي، احصاء و انتخاب شده‌ و 1800 مدخل نيز تصويب شدند. مداخل منتخب، براي تدوين مقاله به نويسندگان واگذار می شوند.

وي ادامه داد: مقالات گروه نظامي دايره‌المعارف دفاع‌مقدس، در 4 شاخه "عمليات‌ها" (نبردهاي زميني، هوايي، دريايي و هوانيروز)، "تجهيزات و تسليحات" (سلاح‌هاي استفاده شده)، "اصطلاحات و واژه‌ها" و "ساختار و سازمان‌ها" (يگان‌هاي رزمي و قرارگا‌ه هاي ارتش و سپاه) و همراه مصاديق مختلف تدوين شده‌اند.

در ادامه دكتر حسين يكتا، مدير گروه حقوقي ـ سياسي دايره‌المعارف دفاع‌مقدس اظهار داشت: جنگ در كنار بُعد نظامي، 2 بُعد چشمگير سياسي و حقوقي هم دارد كه شامل ابعاد تصميم‌گيري و بسترهاي سياسي جنگ مي‌شوند. همچنين علت و زمينه‌هاي سياسي جنگ بايد در اين بخش، بررسي شوند.

وي اضافه كرد: كشورها، سازمان‌هاي بين‌المللي، مفاهيم حقوقي ـ سياسي و امنيتي، احزاب و شخصيت‌هاي سياسي در گروه حقوقي ـ سياسي دايره‌المعارف دفاع‌مقدس مورد بررسي قرار می گیرند.

اين استاد دانشگاه با اشاره به استفاده از اسناد بين‌المللي و داخلي متقن و معتبر در تدوين مقالات اين گروه تصريح كرد: 700 مدخل در گروه حقوقي ـ سياسي استخراج شده و حدود 500 مدخل در مجلدات دايره‌المعارف دفاع‌مقدس، تحليل خواهند شد.

رضا شيرزادي، مدير گروه‌هاي "فرهنگي ـ هنري" و "اقتصادي ـ اجتماعي" اين دايره‌المعارف نیز اظهار داشت: مفاهيم و موضوعات فرهنگي و ارزشي مدنظر گروه‌ فرهنگي ـ هنري دايره‌المعارف دفاع‌مقدس اند.

وي با اشاره به تصويب 140 عنوان مدخل در اين گروه تاكيد كرد: نقش و حضور اقشار مختلف مانند اقوام و اقليت‌هاي مذهبي در جنگ، موضوعات اقتصادي و اجتماعي مانند سرمايه‌گذاري، برنامه‌ريزي و خسارات جنگ نيز در قالب 90 مدخل در گروه "اقتصادي ـ اجتماعي" دايره‌المعارف دفاع‌مقدس احصاء شده‌اند.

سپس پژمان پورجباري، مدير گروه دولت خاطرنشان كرد: ما در اين گروه، تمامي دستگاه‌هاي كشوري، مفاهيم و سياستگذاري‌ها و نقش آن‌ها در دوران جنگ را تبيين خواهيم كرد. از آن‌جايي كه بعد از جنگ تحميلي عراق علیه ایران، نهادهاي نظامي متولي جمع‌آوري اسناد دفاع‌مقدس شدند، چنين ساختاري براي گردآوري مدارك مربوط به نهادهاي دولتي شكل داده نشد و تمامي نهادها پس از كسب مجوز از دولت های هفتم و هشتم، موظف به همكاري با مركز دايره‌المعارف دفاع‌مقدس شدند.

وي ادامه داد: جلسات شوراي همكاري دستگاه‌هاي كشور با دايره‌المعارف دفاع‌مقدس، با بيش از 65 عضو از نهادهاي مختلف در 24 نشست، تشكيل شد و نهايتا" 4 مقاله در مجلد اول دايره‌المعارف دفاع‌مقدس و بررسي نقش نهادهايي مانند بانك‌ها و بيمه‌‌ها در دوران جنگ تحميلي از اعزام نيرو به جبهه تا حمايت‌ از آن، در مجلد دوم آن تدوين خواهند شد.

بهرام رضا سلطاني، مدير گروه جغرافياي دايره‌المعارف دفاع‌مقدس نيز با اشاره به نقش جغرافيا و اثر ژئوپولتيكي آن در زمينه جنگ تصريح كرد: گروه جغرافيا طرح‌ريزي نبردها و عمليات‌‌ها، مكان‌ها، مراكز استان‌ها، شهرها، روستاها، عوارض حساس طبيعي و مصنوعي مانند جاده‌‌ها، پل‌ها، تنگه‌ها و رودها را مورد بررسي قرار داده است. حدود 1200 كيلومتر از نوار مرزي ايران با عراق، در حمله ارتش صدام مورد تجاوز قرار گرفته و استان‌هايي چون "آذربايجان غربي"، "كردستان"، "ايلام" و "كرمانشاه" به صورت مستقيم و 30 استان نيز به صورت غيرمستقيم با جنگ درگير بودند.

سلطاني در ادامه خاطرنشان كرد: حدود 423 مدخل در گروه جغرافيا شناسايي شده‌ و در قالب مقالات علمي، بررسي خواهند شد. جلد اول دايره‌المعارف دفاع‌مقدس شامل 13 مقاله جغرافيايي و مجلد دوم نيز دربرگيرنده 23 مقاله خواهند بود.

دكتر محسن شاهرضايي، مدير گروه شهدا و اشخاص دايره‌المعارف دفاع‌مقدس، پرورش فرماندهان خلاق و مجرب را از بركات سال های پایداری و مقاومت دانست و گفت: يكي از مشكلات ما اين بود كه نمي‌دانستيم از چه كسي و چگونه بنويسيم. بالغ بر 200 هزار تن از رزمندگان و فرماندهان ما در طول جنگ تحميلي عراق علیه ایران به شهادت رسيده‌اند و ما توانايي بررسي علمي همه آن‌ها را نداشتيم. بنابراين، حدود 22 هزار مدخل بر اساس معيارهاي گزينش، در كميته علمي تصويب شدند و يك سوم كل مداخل دايره‌المعارف دفاع‌مقدس را از آن خود كردند.

وي با اشاره به درج 37 مدخل در جلد اول دايره‌المعارف دفاع‌مقدس گفت: يك سوم کل مداخل این دايره‌المعارف به مقالات گروه اشخاص و شهدا اختصاص پيدا كرده اند.

شاهرضايي در پايان سخنانش تاكيد كرد: من در تحقيقات خود درباره فرماندهان جنگ مانند "باكري"‌ها، به اين نتيجه رسيدم كه 70 درصد از آن‌ها فارغ‌التحصيل رشته رياضي بوده‌اند. بنابراين، تصميم‌گيري‌هاي آن‌ها در جنگ، بر مبناي احساسات نبوده است. 

جلد نخست دايره‌المعارف دفاع‌مقدس، شامل مداخل آغاز شده با حروف "آ" تا "الف ر" به همت پژوهشگاه علوم و معارف دفاع‌مقدس تدوين شده و بنياد حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع‌مقدس نيز اين اثر را منتشر كرده است.

نشست خبري معرفي گروه‌هاي پژوهشي فعال در زمينه تدوين جلد نخست "دايره‌المعارف دفاع‌‌مقدس"، پیش از ظهر امروز (هجدهم بهمن 89) برگزار شد.