خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) از خوزستان: بوی کاغد، فضای اتاق کارش را آکنده کرده است. می‌گوید از دوران جوانی و همان زمانی که دبیر ریاضی بوده، دغدغه کتاب را داشته است و همواره به دنبال راهی بوده که تا قبل از این که گرد پیری بر چهره‌اش بنشیند، دریچه‌ای به سوی یار مهربان باز کند.

هادی مدرس‌نیا، از سال 72 با تاسیس کتابفروشی «هستی» و 5 سال بعد (1377) با راه‌اندازی انتشارات «تراوا»، به جرگه ناشران و فعالان عرصه کتاب پیوست. پس از چاپ چند عنوان کتاب، در سال 83 با جزوه‌های ریاضی، خداحافظی و کار نشر را به صورت جدی آغاز داد.‌ مدرس‌نیا تاکنون 425 عنوان کتاب منتشر کرده و 3 سال ناشر نمونه استان خوزستان شده است. انتشار هر 6 روز یک کتاب در سال 93 و 94، فعالیت مستمر او را در حوزه نشر نشان می‌دهد و از سال 95 به این طرف نیز، هر 5 روز یک کتاب منتشر کرده است. انتخاب به عنوان ناشر برگزیده سال از سوی خانه سینما، جشنواره خوارزمی، کنگره زمین‌شناسان کشور، وزارت آموزش و پرورش و شرکت در 15 دوره متوالی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، از برگ‌های دیگر کارنامه این فعال حوزه نشر در استان خوزستان است.

هادی مدرس‌نیا در حال حاضر رئیس هیئت مدیره تعاونی ناشران خوزستان است و برای بررسی وضعیت نشر و اقتصاد آن در این استان، با وی به گفتگو نشستیم که در ادامه از نظر مخاطبان می‌گذرد:

جرقه تشکیل تعاونی ناشران استان از کِی و چگونه زده شد؟

در سال 83 مساله‌ای که به ذهنم خطور کرد، نبود تشکلی از ناشران در استان خوزستان بود. آن زمان، هیچ یک از زیرمجموعه‌های وزارت ارشاد مانند کانون‌های تبلیغاتی، چاپخانه‌ها، موسسات و... صنف و اتحادیه نداشتند. اساسنامه تعاونی را خودم نوشتم و تنظیم کردم چون در آن زمان اداره تعاون، این کار را انجام نمی‌داد و این کار، برعهده تعاونی‌ها بود. در حال حاضر هم 14 سال از عمر تعاونی ناشران می‌گذرد. سال‌های گذشته حمایت دولت از تعاونی‌ها بیشتر بود و کمک به ناشران از طریق تعاونی ناشران انجام می‌شد. اما در حال حاضر سیاست‌های دولت تغییر کرده است. تشکل‌های نشر مسئولیت خدمات رسانی به ناشران را ارائه نمی‌دهند و آرام آرام تعاونی‌ها به سمت حاشیه رفتند. تنها تعیین نرخ قیمت بر عهده این تعاونی‌ها است.

اگر بخواهید وضعیت فعلی تعاونی ناشران خوزستان را با استان‌های دیگر مقایسه کنید، ارزیابی خودتان از عملکرد آن چیست؟

اگر تعاونی ناشران خوزستان را با استان‌های دیگر مقایسه کنیم، باید عرض کنم که ما در رده‌بندی متوسط قرار داریم؛ نه خوبیم، نه بد. هر چند تعاونی ناشران در چند استان تعطیل و به حاشیه کشیده شدند. اما بحمدالله تعاونی ناشران خوزستان حاشیه‌ای ندارد و در آرامش به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

برای رونق گرفتن تعاونی‌های نشر، چه راهکاری را پیشنهاد می‌دهید؟

این کار، حمایت مسئولان هر استان را می‌طلبد. در استان‌هایی مانند قم، خراسان رضوی و آذربایجان غربی، تعاونی‌ها به غول‌های بزرگی تبدیل شده‌اند. مشکل کلی این است که مسئولان، دغدغه کتاب را ندارند و علاقه‌مند به حوزه کتاب نیستند. این صنف پا نمی‌گیرد مگر با سیاستگذاری کلان در حوزه نشر. در غیر این صورت، تعاونی ناشران و به تبع آن ناشران روز به روز ضعیف‌تر شده و فرآیند نشر کتاب از تولید، توزیع و پخش بدون توجه و حمایت دولت به تعالی نمی‌رسد.
 
مشکل اساسی نشر خوزستان را در چه می‌بینید؟

اساسی‌ترین مشکل، نبود صحافی و چاپخانه‌ای است که بتواند به صورت تخصصی در حوزه کتاب کار کند و به همین دلیل قیمت خدماتی مانند طراحی، بروشور پوستر و غیره، برای ناشران بالا می‌رود و در نتیجه، آنها متحمل هزینه‌های گزافی می‌شوند که به تبع آن کار به خارج از استان ارسال می‌شود.

دولت همانطور که به مراحل تولید نان سوبسید می‌دهد، برای نشر کتاب نیز باید این حمایت را انجام دهد تا این بخش مورد توجه قرار گیرد. برای جلوگیری از پراکندگی نشر، ناشران باید در یک مکان متمرکز شده تا به این ترتیب وسیله امکانات و بازار فروش مناسبی برای ناشران ایجاد شود. در این صورت است که بخش نشر توسعه و رونق می‌یابد.

بر اساس آمار نشر در استان خوزستان، 600 مجوز کتاب در کمتر از یک سال صادر شده که با احتساب آمار مربوط به مجوز کتاب‌های تجدید چاپی، این رقم به 1000 مجوز می‌رسد. در مجموع، استان خوزستان قابلیت و پتانسیل بالایی در حوزه نشر دارد اما این سوال هم باقی است که وقتی ناشری در سال تنها قادر به نشر یک کتاب باشد، چگونه می‌تواند مخارج روزانه‌اش را تامین کند؟ ناچار به دنبال شغل دوم می‌رود. تا دیر نشده، باید ناشران را دریابیم.