قلی‌زاده، «سبلان زنده است» را در قالب داستان از زبان معنوی نوشته است. این کتاب متشکل از ده فصل، روایتگر اموری همچون خانواده پدری، کودکی، ازدواج، همسر، فرزندان، هم‌رزمان، و جایگاه آن دریادار در مردم آن روزگار و صحنه نبرد است. همچنین به بیان رشادت‌ها و فداکاری معنوی در صحنه جنگ می‌پردازد. با قلی‌زاده درباره این کتاب و لزوم روایت زندگی دریانوردان برای بچه‌ها حرف زده و این را پرسیدیم که خواندن خاطرات دریانوردان چه تاثیری بر نسل جدید می‌گذارد که در ادامه می‌خوانید:
چه شد که نوشتن خاطرات عبدالله معنوی رودسری را شروع کردید؟ انتخاب خودتان بود؟ به شما پیشنهاد شد؟
حوزه هنری تهران به دفتر ادبیات مقاومت، دوازده نفر از فرماندهان نیروی دریایی و حاضر در جنگ را معرفی کردند. به نویسندگان حوزه کودک و نوجوان دوازده کتاب به عنوان خاطرات این عزیزان پیشنهاد شد. از سال 1375 در زمینه ادبیات دفاع مقدس دست به قلم هستم. همچنین سابقه حضورم در جبهه باعث ترغیب بیشتر من در نگارش این کتاب شد. هیچ شناختی نسبت به امیر دریادار دوم عرشه عبدالله معنوی رودسری نداشتم. به ستاد نیروی دریایی در تهران رفتم و در آنجا با معنوی مصاحبه کردم. حتی برای لمس بهتر، یک سفر سه روزه به انزلی رفتم و از نزدیک با نیروی دریایی آشنا شدم.
به نظر شما نوجوانان امروزی می‌توانند با این کتاب ارتباط برقرار کنند؟
بله. مطمئنا ارتباط خوبی برقرار می‌کنند. شرایط زندگی امروزی فرق کرده است. فضای مجازی هم نوجوانان و هم بزرگسالان را مشغول کرده است؛ اما اگر نوجوانی اهل مطالعه باشد و کتاب را بخواند حتما می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند. بیشتر کتاب‌های دفاع مقدس در رابطه با سپاه، بسیج و نیروی زمینی است ولی در رابطه با نیروی دریایی کمتر صحبت شده است. در صورتی که آن‌ها هم مانند سایر ارگان‌ها و شاید هم بیشتر از بقیه در سرنوشت کشور دخیل بودند. همین موضوع باعث تفاوت این کتاب با سایر کتاب‌ها از این قبیل شده است که سبب ارتباط بهتر نوجوان با آن می‌شود.
.jpg)
به نظر شما آیا در کتاب‌های خاطره‌نویسی دوران دفاع مقدس به تکرار رسیده‌ایم؟
در زمینه ادبیات دفاع مقدس کتاب‌های زیادی در رابطه با نیروهای مردمی، بسیج و ... روایت شده است. همان‌طور که قبلا هم گفتم، به نیروی دریایی کمتر پرداخته شده است. «سبلان زنده است» نقش همه رزمنده‌ها را بیان می‌کند. همین موضوع، پژوهش‌ها در زمینه جنگ را کامل‌تر کند و مخاطب متوجه می‌شود که، جنگ مربوط به قشر خاصی نبوده و یا افراد محدودی در این پیروزی نقش نداشتند. همچنین افراد حاضر در نیروی دریایی با گذراندن آزمون‌های بسیار و دوره‌های مختلف توانسته‌اند به این درجه برسند. مسلما بین آن‌ها با نیروی مردمی و یا بسیج که با گذراندن یک دوره کوتاه به جنگ اعزام شده، بسیار تفاوت است. همین موضوع باعث ترغیب نوجوانان به نیروی دریایی و گذارندن دوره‌های تخصصی می‌شود.
هدف شما از نگارش این کتاب چه بوده است؟
دقیقا. در این کتاب هدف، اولا بررسی انسان‌هایی است که با چالش‌های عجیب همچنان بدون یک لحظه پشیمانی بر سر انتخاب‌هایشان ایستاده‌اند. دوما نقش نیروی مردمی و سپاه همیشه پررنگ‌تر بوده و برای همگان مشهود است؛ اما نیروهای ارتش به دلایل امنیتی و اجازه ندادن سازمان فرصت بیان پیدا نکردند. در صورتی که نیروهای ارتش مخصوصا نیروی دریایی، کارهای شگفت‌آوری در جنگ انجام داده و زحمت‌های فراوانی در این راه کشیدند. در حین صحبت با یکی از فرماندهان نیروی دریایی درباره عملیات‌های مختلف جنگ تحمیلی، متوجه شدم نیروی دریایی نیز در این عملیات‌ها حضور داشتند؛ اما من متوجه حضورشان نشده بودم و کسی آن‌ها را نمی‌شناخت. این سبک کتب بستری را برای بیان خاطرات این عزیزان و شناخت هرچه بهتر آن‌ها را فراهم آورده است.
آیا میان رمان‌نویس‌ها و فیلمنامه‌نویس‌ها با کتاب‌های خاطره ارتباط خوبی برقرار شده است؟
نه. در عمل این‌طور نیست. دلیلش را هم نمی‌دانم که چرا این ارتباط برقرار نمی‌شود. سینما در ادبیات پایداری کم توجه است و غافل مانده است. سوژه زیاد است ولی فیلم کم است. اگر در حوزه سینما با خاطرات دفاع مقدس ارتباط برقرار شود کارهای خوبی بدست می‌آید در غیر اینصورت هرچه ارتباط کمتر، حاصل کم‌رنگ‌تر و کم اثرتر است چون به واقعیت نزدیک نشده است.
دغدغه شما در نگارش ادبیات پایداری و خاطره‌نویسی چیست؟
توفیق حضور در جنگ را داشتم. از سال 1375 شروع به نوشتن کردم. در کتاب‌هایم سعی کردم بخشی از دیده‌ها و شنیده‌های خود و دیگران را به تصویر بکشم. انتظار دارم چیزهایی را که دیده و تجربه کردم به نسل‌های بعد انتقال دهم و برای آن‌ها بماند. وقایع و اتفاقاتی که در جنگ ایران و عراق رخ داد، هیچ کم و کسری نسبت به جنگ‌های اساطیری نداشت؛ اما کشورهای دیگر به خوبی در شناسایی اساطیر خود نقش داشتند. در هشت سال دفاع مقدس رشادت‌ها و فداکاری‌های ناگفته بسیاری انجام شده، ولی به آن پرداخته نشده است. باید در این زمینه تلاش نویسندگان بیشتر باشد که دیده‌ها و شنیده‌ها، قبل از فراموشی بیان شود.
نظر شما