«فلسفه دين» هگل توسط علي فلاحرفيع بررسي شد. به گفته او، مليگرايي و مسيحيتگرايي هگل به يقين در انديشه ديني او تاثيرگذار بوده است، همانگونه كه نگاه مليگرايانه او بر آلمان و دولت اين كشور نيز در تمامي تفكرات فلسفياش تاثير داشت.
وي افزود: هگل انديشمندي است كه در ايران بيشتر به فلسفه محض و فلسفه ديالكتيكي مشهور است، در حالي كه فلسفه دين او نيز حرفهاي زيادي براي گفتن دارد كه تاكنون در جامعه علمي ايران مطرح و تحليل نشده است.
به گفته اين پژوهشگر، روح و فرآيند تجلي آن در جهان، اظهارنظر درباره خدا و اديان مختلف از جمله مباحثياند كه هگل به آنها توجه داشته است.
فلاحرفيع يادآور شد: اين كتاب علاوه بر بررسي تمامي اين مباحث، آنها را با ديدگاههاي فلاسفه اسلامي نيز تطبيق ميدهد.
وي امكان تعصب ورزيدن هگل در انديشه دينياش را دور از ذهن ندانست و گفت: طبيعي است افرادي كه در حوزه باورمندي خاصي قرار گرفتهاند، نميتوانند از تعصب داشتن به آن حوزه مبرا باشند.
اين نويسنده ادامه داد: مليگرايي و اعتقادش به مسيحيت به يقين در انديشه ديني او تاثيرگذار بوده است، همانگونه كه نگاه مليگرايانه او به آلمان و دولت اين كشور، در تمامي تفكرات فلسفياش تاثيرگذار بود و بررسي فلسفه وي نيز به خوبي اين امر را تصديق ميكند.
وي يادآور شد: هگل گاهي تلاش ميكرد تا خود را از قيد اين تعصبات برهاند، اما برخي از اين تعصبات شايد به طور ناخودآگاه به آثارش راه يافتند.
نگارش كتاب «فلسفه دين» پايان يافته و از سوي انتشارات علمي در دست انتشار است.
نظر شما