«آبياري و آبرساني در ايران باستان» نوشته دكتر مرتضي تهامي، عضو هيات علمي دانشگاه تربيت معلم به كوشش انتشارات بعثت منتشر شد. در اين كتاب شيوه آبياري در دوره عيلاميها، اشكانيان، هخامنشيان و ساسانيان بررسي ميشود.\
ايرانيان باستان به آبياري و آبرساني توجه ويژهاي داشتند و براي دسترسي به آب، روشهاي استفاده از آب چشمهها، حفر قنوات، ساخت آببندها و پلبندها، حفر چاه آب، حفر كانالهاي آبياري و ساخت آب انبارها را به كار ميبردند.
در اين كتاب روشها و تأسيسات به كار گرفته شده در آبياري و آرساني در ايران باستان بررسي و كوشش شده بر اساس منابع موجود اين موضوع عنوان شود. بنابراين، اين مطلب براي كساني كه بخواهند به تحقيقات بيشتر در زمينه آبياري و آبرساني در ايران باستان بپردازند، همچون ماده خام و اوليه است.
تاريخ ايران باستان دوره طولاني است كه سلسلهها و تحولات و رخدادهاي متعددي را در خود جاي داده است. عمده حوادث و رويدادها در اين دوران به مسايل حكومتي، سياسي و جنگها و نبردها اختصاص دارد. بيش از هر موضوع اين امر ناشي از شرايط جغرافيايي و سياسي ايران بوده است.
مرتضي تهامي مينويسد، هر يك از سلسلههاي ايران باستان روشهايي را در آبياري كم و بيش به كار بردهاند، نظر به اينكه در مناطق خوزستان و بينالنهرين رودهاي دايمي وجود دارد و اين دو منطقه در طول حكومت سلسلههاي ايران باستان، مركز سياسي و پايتخت بودهاند، تأسيسات آبياري و آبرساني ايجاد شده در اين مناطق گستردهتر و متعدد بوده و در نظام اقتصادي و سياسي ايران باستان اهميت ويژهاي داشته است.
به استناد منابع، توجه ساسانيان به امر آبياري گستردهتر و متنوعتر بوده است. در ميان اين روشهاي ياد شده، كشف قنات يك پديده منحصر به فرد ايراني بوده است كه با توجه به سختي كار و مشكلات عديده حفر يك قنات، اين اقدام يكي از اختراعات عجيب و مهم ايران باستان بهشمار ميرود. از اين رو قنات، عامل اصلي يكجانشيني، تثبيت زندگي، ايجاد شهرها، هماهنگي و همسويي بشر با طبيعت و استفاده درست از آن و يكي از عوامل مهم حفظ استقلال كشور بوده است.
در اين كتاب به وضعيت جغرافيايي ايران، رودخانههاي ايران، اهميت آب، روشهاي آبياري، آبياري در دوره عيلاميها، آبياري و آبرساني در دوره هخامنشيان، آبياري در دوره اشكانيان، آبياري در دوره ساسانيان و... اشاره شده است.
چاپ نخست «آبياري و آبرساني در ايران باستان» در 80 صفحه و با شمارگان يك هزار نسخه و بهاي 2 هزار تومان به كوشش انتشارات بعثت منتشر شده است.
نظر شما