خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) _ به گزارش ستاد خبري سراهاي اهل قلم بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران، مديرعامل انتشارات علمي و فرهنگي در سخناني با ارايه تعريفي از حوزه نشر گفت: نشر حلقه وصل مصرف‌كنندگان و توليدكنندگان كتاب است، رابطي كه خالقان آثار و مخاطبان را به يكديگر متصل مي‌كند.

علي زارعي نجفدري افزود: حوزه نشر در يك تقسيم‌بندي كلي به دو بخش نشر آثار كتابي و غير كتابي و در بخش نشر كتاب نيز آثار به دو بخش مكتوب و الكترونيك تقسيم مي‌شوند.

وي با اشاره به تفاوت‌هاي ناشران بخش خصوصي و دولتي، اظهار كرد: حوزه نشر در جامعه به دو بخش دولتي و خصوصي تقسيم مي‌شود و نگاه‌ها در اين دو بخش متفاوت اند، عده‌اي اين دو بخش را مباين و مغاير و برخي نيز اين دو بخش را هم‌افزاي يكديگر مي‌دانند.

زارعي نجفدري تصريح كرد: اما در يك نگاه واقع‌بينانه، حوزه نشر دولتي امكانات و ظرفيت‌هايي دارد كه اين امكانات در اختيار نشر غيردولتي نيست، اگر چه رقابت بين اين دو بخش متوازن و صحيح نيست اما اگر امكانات و ظرفيت‌ها متنوع نباشند‌، آن وقت ديگر رقابت معنايي ندارد.

وي با بيان اينكه ايجاد رقابت بين اين دو بخش يك مساله انحرافي است، يادآور شد: بهتر است به جاي اينكه به اين دو حوزه رقابتي نگاه كنيم، با ديدي هم‌پوشاننده و رقابتي بنگريم.

مديرعامل انتشارات علمي و فرهنگي با بيان اينكه دو نگاه در حوزه نشر وجود دارد، عنوان كرد: نگاه اول نگاهي فرهنگي است كه بر اساس آن صنعت نشر نبايد جايگاه تجاري و اقتصادي داشته باشد و كل نگاه بايد فرهنگي باشد.

زارعي‌نجفدري افزود: ولي نگاه دوم معتقد است؛ نگاه به حوزه نشر تجاري و اقتصادي است و اصولا در حوزه فرهنگ نبايد اقتصادي باشيم.

به گفته وي، نگاه سومي هم وجود دارد كه با واقعيت سازگاري بيشتري دارد، اين نگاه نه صرفا اقتصادي است و نه تجاري، اگر چه حوزه نشر فرهنگي است اين دو نگاه با هم در ارتباطند و به نوعي مكمل يكديگرند.

در ادامه اين نشست، معاون آموزشي و پژوهشي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي نيز در سخناني گفت: در اقتصاد نشر 3 محور اصلي نگارش شامل مولف و مترجم، توليد يعني ناشر و عرضه شامل پخش و توزيع كتاب نقش اصلي دارند.

محمدرضا دهشيري افزود: اما در اين ميان بايد بخش چهارمي را در نظر گرفت كه شامل مخاطبانند، افرادي كه متاسفانه در چرخه نشر توجه كمتري به حضور آنان مي‌شود، اگر در گذشته سه ضلع در صنعت نشر معرفي مي‌شد اكنون اين اضلاع به چهار بخش تقسيم مي‌شوند.

وي با بيان اينكه مخاطب‌شناسي صنعت نشر تاكنون مغفول مانده است، يادآور شد: توجه به علاقه‌مندي مخاطب در طرح روي جلد، زيبايي‌شناسي، اصول رنگ‌شناسي و ... بايد در صنعت نشر جدي گرفته شود.

دهشيري در بخش ديگر سخنان خود بر وجود چكيده كتاب براي مخاطبان تاكيد كرد و ادامه داد: در كشورهاي ديگر اغلب اوقات ناشران مقدمه، فهرست و جلد كتاب را در قالب لوح‌هاي فشرده و يا فايل‌هاي PDF در اختيار مخاطبان قرار مي‌دهند.

وي خاطرنشان كرد: اين موضوع موجب مي‌شود كه مخاطب با مطالعه فهرست و مقدمه كتاب به محتواي كتاب آشنا شود و تعامل خوبي برقرار كند.

معاون آموزشي و پژوهشي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي درباره ديگر وجه‌هاي اقتصاد نشر توضيح داد: ما بايد به فضاهاي فرهنگي نشر كتاب در داخل و خارج كشور توجه كنيم، اكنون فرصت خوبي براي ارايه و عرضه كتاب‌هاي فارسي‌زبان در كشورهايي چون افغانستان و تاجيكستان فراهم شده است، به گونه‌اي كه زمينه‌ سرمايه‌گذاري در اين كشورها براحتي امكان‌پذير است.

دهشيري با بيان اينكه سرمايه‌گذاري در حوزه صنعت نشر يك ضرورت است،‌ اظهار كرد: بايد فضاي كار به گونه‌اي باشد كه نوعي سمپوزيوم فرهنگي ايجاد شود و ايران با ارايه محصولات خود به ساير كشورها ذهن مخاطبان را تحت‌ تاثير قرار دهد.

وي درباره پيوستگي فرهنگي ايران و كشورهاي منطقه نيز گفت: اقتصاد نشر در كشور ما گلخانه‌اي و نيازمند حمايت است و با كمك‌هاي يارانه‌اي و ... حل نمي‌شود، اگر دولت در اين حوزه سرمايه‌گذاري كند، اين موضوع دچار تحول و دگرگوني مي‌شود.

دهشيري همچنين درباره اقتصاد نشر در ايران و حوزه‌هاي بين‌الملل، توضيح داد: در حوزه نشر چند نكته اهميت دارد، نخست اينكه برنامه‌ريزي در كشورهاي غربي معمولا بلند مدت است و نقشه راه براي كارها تدوين مي‌شود اما اين برنامه‌ريزي‌ها در كشور كوتاه مدت و مقطعي است.

وي ادامه داد: فعاليت‌ها در كشورهاي ديگر معمولا به بخش خصوصي واگذار مي ‌شوند و تلاش براي كاهش تصدي‌گري دولت است و ناشران بر اساس دانش اقتصادي خود بحث نشر را هدايت مي‌‌كنند، اين موضوع درباره ناشران ايراني كمتر است.

به گفته وي، اقتصاد نشر بايد در كشور جدي‌تر، پرمحتواتر و هدف‌محورتر برگزار شود، زيرا فرهنگ كتابخواني در ايران ريشه‌اي ديرينه و كهن دارد.

دكتر كامران فاني، يكي ديگر از ميهمانان اين نشست نيز در سخناني اظهار كرد: اقتصاد علم مديريت بر عرضه و تقاضا و در معني ديگر بهينه‌سازي توليد، توزيع و مصرف است.

وي ادامه داد: در اين ميان كتاب كالايي است كه قوانين اقتصادي بر آن حاكم است، طبق آخرين آمار حدود 600 ميليارد تومان پول در چرخش صنعت نشر كشور وجود دارد كه مقدار زيادي نيست.

دكتر فاني با بيان اينكه ايران امروز، كشوري پويا و نيازمند توسعه و پيشرفت است، تاكيد كرد: معتقدم اقتصاد كتاب در ايران بايد بيش از آمار كنوني باشد و با اين اقتصاد سخيف، نوسانات و بحران‌هاي اقتصادي تقاضاي خوب و مناسبي وجود ندارد.

وي يادآور شد: بايد در صنعت نشر كشور برنامه‌هاي كوتاه مدت و دراز مدت پيش‌بيني شود، اگر مردم به فوايد كتاب آشنا شوند و خواننده كتاب به ميزان كافي در كشور باشد، تقاضاي كتاب نيز به مرور آن افزايش پيدا مي‌كند، زيرا تا وقتي كتاب و كتابخوان در كشور وجود نداشته باشد توليد بيشتر نمي شود.

دكتر فاني با اشاره به نقش اثرگذار آموزش و پرورش در اين چرخه، عنوان كرد: نظام آموزشي كشور بايد كتابخوان باشد و نسلي را پرورش دهد كه كتابخوان باشند، در اين صورت مي‌توانيم به افزايش ميزان كتابخواني و رونقي در اين صنعت اميدوار باشيم.

بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران، تا شنبه 24 ارديبهشت ماه در مصلاي امام خميني (ره) برپاست.