«باستانشناسي و هنر آسياي صغير در دوران تاريخي» نوشته دكتر بهمن فيروزمندي شيرهجيني، به وسيله سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها (سمت) منتشر شد. در اين كتاب معماري، هنر مجسمهسازي و نقوش برجسته آسياي صغير براي دانشجويان باستانشناسي تشريح ميشود.
آنچه را كه امروز تركيه ميناميم، در حقيقت فلات مرتفعي است به وسعت 743 هزار كيلومتر مربع كه از جنوب به درياي مديترانه، از مغرب به درياي اِژه و مرمره و از شمال به درياي سياه و فقط از طريق مرزهاي شرقي با خشكي ارتباط پيدا ميكند.
ارتفاعات فلات آناتولي از شرق به غرب كاهش مييابد اما در مركزِ اين فلات دشت همواري وجود دارد كه در ميان كوههاي بلندي به نام توروس (Toros) محصور شده است.
كوههاي توروس روي هم رفته جنوب فلات را پوشانيده است و ادامه آن به نام كوههاي آنتيتوروس به سوي شمال شرقي كشيده شده و در شمال به موازات درياي سياه، با پيوستن به كوههاي آقداغ تا سلسله كوههاي آنتيتوروس، ادامه مييابد. پيوندگاه اين دو فلاتِ بسيار مرتفع، ارمنستان است. در مغرب، كوههاي منفرد و كوتاهتري تا ساحل مديترانه امتداد دارد كه خليجهاي بسياري را تشكيل ميدهند.
از كوههاي شمالي آقداغ، دو رود قزلايرماق و يشيلايرماق سرچشمه ميگيرند و به درياي سياه ميريزند. از سلسله كوههاي توروس و آنتيتوروس رودخانههاي سيحان و جيحان سرچشمه ميگيرند و با پيچ و خم زيادي به درياي مديترانه ميپيوندند.
در چنين شرايط طبيعي، فرهنگها و تمدنهاي زيادي در اين سرزمين شكل گرفتهاند كه در ميان آنها فرهنگ هاتي و تمدن هيتيت جاي ويژهاي را به خود اختصاص دادهاند؛ اولي در پيش از سپيدهدم تاريخ و دومي در دوران تاريخي، باشكوهترين تمدن آسياي صغير را تشكيل ميدهند.
كهنترين نامي كه درباره شبهجزيره آسياي صغير امروزه با آن آشنايي داريم، «كشور هاتي» (Hatti) است كه در ميان اسناد تاريخي سلسله اكد (2150ـ2350 قبل از ميلاد) به كار برده شده است و حتي كاربرد اين نام، در سالنامه آشوري نيز تا 630 قبل از ميلاد ادامه مييابد.
بنابراين، اين سرزمين حداقل 1500 سال به نام كشور هاتي اداره ميشده و هيتيتها كه از سال 2200 قبل از ميلاد مهاجرت به اين سرزمين را آغاز كردند پيوسته از كشور هاتي سخن به ميان آوردهاند.
با توجه به گستره زماني باستانشناسي و هنر آسياي صغير، نوشتار حاضر، بخشي از دوران تاريخي اين سرزمين را در بر گرفته است. اين كتاب مشتمل بر چهار فصل است كه به ترتيب عبارتاند از هاتيها؛ دوران تاريخي در آسياي صغير؛ معماري هيتيتها؛ هنر مجسمهسازي و نقوش برجسته.
كتاب حاضر براي دانشجويان رشته باستانشناسي در مقطع كارشناسي و كارشناسي ارشد به عنوان منبع اصلي درس «باستانشناسي و هنر آسياي صغير» به ارزش 2 واحد تدوين شده است.
كتاب «باستانشناسي و هنر آسياي صغير در دوران تاريخي» در 288 صفحه و بهاي41500 ريال در اختيار دانشجويان و علاقهمندان قرار گرفته است.
نظر شما