به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)،‌ «سرگذشت بازار بزرگ تهران، بازارها و بازارچه‌هاي پيراموني آن در دويست سال اخير»، پژوهش گروهي بنياد ايران‌شناسي است كه با طرح، مقدمه، بررسي و تدوين نهايي دكتر حسن حبيبي و مديريت دكتر شهرام يوسفي‌فر به كوشش بنياد ايران‌شناسي منتشر و در شانزدهمين جايزه كتاب فصل در بخش تاريخ به عنوان برگزيده انتخاب شد. حسن حبيبي به دليل كهولت سن در اين مراسم حضور نداشت و مدير پژوهشي بنياد ايران‌شناسي جايزه وي را دريافت كرد.

فاطمه فريدي‌مجيد، مدير پژوهشي بنياد ايران‌شناسي درباره كتاب «سرگذشت بازار بزرگ تهران، بازارها و بازارچه‌هاي پيراموني آن در دويست سال اخير» گفت: بازار، مركز ثقل جريانات اجتماعي، سياسي و اقتصادي است و ما اگر مي‌خواهيم دركي از جامعه داشته باشيم بهتر است كه نخست بازار را بشناسيم.

وي افزود: شكل و ماهيت شهرهاي ايران در دوره اسلامي تحت تأثير سه عنصر مهم مسجد، بازار و ارگ قرار دارد و نظم آرماني اين سه عنصر فرهنگي، اقتصادي و سياسي جامعه و در هم تنيدگي كالبدي مسجد، بازار و ارگ در بسياري از شهرهاي تاريخي ايران ديده مي‌شود. 

فريدي‌مجيد خاطرنشان كرد: در اين كتاب بيشتر به بازار تهران و بازارهاي اقماري آن، تجريش و حضرت عبدالعظيم (ع) پرداخته شده زيرا در ميان ديگر بازارهاي نام آشناي ايران، موقعيت ويژه‌اي دارند. اين بازارها همپا با دگرگوني‌هاي گسترده معاصر، سرگذشتي كم و بيش متفاوت با ديگر بازارهاي شهري ايران يافته است كه اين مسأله را مي‌توان در برخي از ويژگي‌هاي سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي بازار تهران يافت.

وي همچنين يادآور شد: كمبود اسناد و مدارك لازم براي بازشناسي نقش و كاركرد بازار تهران در زندگي شهري از سويي و تغييرات شتابان در ميان بازاريان كهنسال و جديد در مناسبات اجتماعي از سوي ديگر، گردآوري و ضبط فوري تاريخ اجتماعي ـ اقتصادي بازار را طلب مي‌كند.

وي افزود: اين كتاب زير نظر دكتر حبيبي و با مديريت دكتر شهرام يوسفي‌فر تدوين شده و برخي از محققان علوم اجتماعي، جغرافيا، تاريخ و ادبيات اين طرح پژوهشي را ياري كرده‌اند. اين كتاب صرفا به كاركردهاي اقتصادي نپرداخته و ديگر بخش‌ها را از وجوه گوناگون تاريخي و جغرافيايي دربرمي‌گيرد و نخستين اثر از مجموعه بازارهاي تهران محسوب مي‌شود.

مدير پژوهشي بنياد ايران‌شناسي خاطرنشان كرد: پرداختن به مشاغل، اصناف اصلي، بافت بازار، تاريخچه بازار، افراد سرشناس و مهم در بازار در اين كتاب مطرح شده است و براي پژوهشگراني كه بخواهند جامعه را بشناسند، اثري قابل توجه است.

وي به قطع كتاب نيز اشاره كرد و گفت: اين كتاب در قطع سلطاني (A3) چاپ شده و دليل انتخاب اين قطع نيز بهره‌گيري از نقشه‌هاي بازار و كروكي‌هايي بوده كه بازارچه‌هاي تهران را در دويست سال اخير به تصوير مي‌كشد.

كتاب «سرگذشت بازار بزرگ تهران، بازارها و بازارچه‌هاي پيراموني آن در دويست سال اخير» در هشت بخش و فصل‌هاي متعدد تنظيم شده است. كالبدهاي اصلي و فرعي بازار بزرگ تهران و عناصر آن، سازمان اقتصادي و اجتماعي و نيروي انساني بازار بزرگ تهران، نظام صنفي بازار بزرگ تهران، تك‌نگاري‌ها، نقشه‌هاي پهنه‌بندي مشاغل در بازار بزرگ تهران، بازار تجريش و بازار حضرت عبدالعظيم (ع) از جمله بخش‌هاي مختلف اين كتاب است.

«حقوق بين‌الملل عمومي»، «حقوق تطبيقي و جامعه‌شناسي»، «در آيينه حقوق: مناظري از حقوق بين‌الملل»، «دياليكتيك يا سير جدالي»، «افضل الجتهاد»، «دياليكتيك و روش‌شناسي»، «مبادي جامعه‌شناسي حقوقي»، «جبرهاي اجتماعي و آزادي با اختيار انساني»، «يادي از يار و ديار»، «عهدين»، «قرآن و علم»، «اسلام و مسلمانان در روسه»، «دو سرچشمه اخلاق و دين»، «اخلاق نظري و علم آداب»، «تقسيم كار اجتماعي»، «هنر جنگ، خدا، جامعه، فرهنگ، سياست، اسلام و بحران عصر ما» و... از جمله آثار حسن حبيبي اند.