به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، نشست مسوولان و صاحب‌نظران مركز ملي اسناد و كتابخانه دفاع‌مقدس با نمايندگان وزارتخانه‌ها و نهادهاي دولتي، پیش از ظهر امروز (اول شهريور ماه 90) در ساختمان گنجينه اسناد و كتابخانه‌هاي ملي برگزار شد.
سرهنگ حسن رسولي، مسوول مركز دايرة‌المعارف پژوهشگاه علوم و معارف دفاع‌مقدس در آغاز اين نشست، با اشاره به همكاري‌‌هاي رضايت‌بخش حوزه علميه قم به عنوان یکی از تشكيلات فعال دوران دفاع‌مقدس با اين مركز گفت: اين اقدامات مستمر در حوزه گردآوري اسناد، ديگران را نيز درگير همكاري با تدوين دايرة‌المعارف دفاع‌مقدس كرد.
وي ادامه داد: فعاليت وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها در زمينه ساماندهي اسناد و همكاري با مقاله‌نويسان و مدخل‌نويسان دايرة‌المعارف دفاع‌مقدس، بيش از نيروهاي مسلح بوده است. اين سازمان‌ها در سال‌هاي اخير جمع‌آوري، طبقه‌بندي و موضوع‌بندي اسناد خود را آغاز كرده و بخشي از آن ها به نتايج رضايت‌بخشي همچون انتشار كتاب رسيده‌اند.
رسولي با تاكيد بر اهميت انتشار كتاب، درباره نقش سازمان‌ها و نهادهاي دولتي در دفاع مقدس خاطرنشان كرد: متاسفانه اسناد موجود در اين‌باره كافي نيستند. بسياري از آن‌ها از بين رفته‌اند و يا در دسترس نيستند و اين امر، معضلي براي همه محققان و مسوولان حوزه اسنادي است. البته همان اسناد باقيمانده نيز براي تدوين دايرة‌المعارف دفاع‌مقدس و استفاده محققان كاربرد دارند.
وي با اعلام آمادگي مركز ملي اسناد و كتابخانه دفاع‌مقدس در زمينه احصاء، بهره‌برداري و گوياسازي اسناد سازمان‌ها و نهادهاي دولتي اظهار كرد: تاريخ شفاهي، مكمل اين اسناد است. بنابراين بايد افراد موثر در دفاع مقدس در هر سازمان، شناسايي شده و گفت‌وگوهايي هدفمند با آنان صورت گيرد تا خلاء اسناد دفاع‌مقدس رفع شود.
سپس محسن غني‌ياري، پژوهشگر و صاحب‌نظر در عرصه تاريخ انقلاب و دفاع‌مقدس، به تشريح اهداف و فعاليت‌هاي مركز ملي اسناد و كتابخانه دفاع مقدس در حوزه تاريخ‌شفاهي پرداخت و گفت: شناسايي، گردآوري، ساماندهي، بايگاني، خدمت‌رساني، تدوين و نشر اسناد جزو وظايف اين مركز تعريف شده‌اند.
کارشناس مركز ملي اسناد و كتابخانه دفاع‌مقدس، اسناد جنگ را به دو بخش كلي نظامي و غيرنظامي تقسيم كرد و افزود: آنچه در اين مركز براي ما اهميت دارد، اسناد غيرنظامي جنگ است. اين مدارك، تاريخ‌سازند و اگر قصد داريم كه فرهنگ را از آسيب‌ها دور نگه‌داريم، نيازمند هويتيم و اين اسناد براي ما هويتسازند.
اين پژوهشگر تاريخ معاصر، انقلاب اسلامي و دفاع‌مقدس را دو واقعه ممتاز دانست و ادامه داد:بر اين اساس، بايد ساماندهي اسناد اين دو مقطع تاريخي در اولويت قرار گيرند كه متأسفانه تاكنون مغفول واقع شده‌اند.
غني‌ياري، انتقال صحيح اسناد تاريخي به آينده را با اهميت ارزيابي و تصريح كرد: بخشي از اسناد غيرنظامي جنگ در سازمان‌هاي دولتي نهادهاي عمومي و يا بخش‌هاي خصوصي وجود دارند كه بايد جمع‌آوري شوند و مركز ملي اسناد و كتابخانه دفاع‌مقدس، هر چيزي مانند صوت، عكس، فيلم و اسناد مكتوب كه محقق را به عمق واقعيت يك پديده راهنمايي كند، به عنوان سند تلقي خواهد كرد.
وي افزود: گردآوري خاطره نيز جزو اصلي‌ترين اهداف این مركز است. اما تعريف ما از خاطره، تنها خاطره مطلق نيست، بلكه خاطره مقيد، به معناي خاطره‌اي باكيفيت، دقيق، صريح و مشخص بودن زمان و مكان آن است.
محسن غني‌ياري افزود: از نظر ما خاطره آن چيزي است كه خاطره‌گو گفته، شنيده، انجام داده و حس كرده است و هر چيزي به مثابه تحليل، جزو خاطره قرار نمي‌گيرد. پس از ضبط مصاحبه، بخش‌هاي قابل استفاده عيناً پياده مي‌شود و پس از تطبيق با متن، مهر مركز ملي اسناد و كتابخانه دفاع‌مقدس را دريافت كرده و تبديل به سند مي‌شود.
وي سهل‌الوصول بودن ضبط خاطرات را جزو ويژگي‌ها و امتيازات تاريخ شفاهي نسبت به اسناد مكتوب دانست و ناقص بودن و لزوم گوياسازي را از دشواري‌هاي اسناد مكتوب خواند و گفت: ايراني‌ها قائل به فرهنگ گفتاري هستند. بنابراين بسياري از نكات مهم تاريخ جنگ در تاريخ شفاهي فرماند‌هان و رزمندگان وجود دارد. اسناد مكتوب نيز كالبد يك واقعه‌اند و تاريخ شفاهي، روح آن است و به همين دليل، مخاطبان به راحتي با خاطرات ارتباط برقرار مي‌كنند.
اين محقق يادآوري كرد: تاريخ شفاهي، بستر خوبي براي انتقال مفهوم است. البته محققان نبايد به بيان مسايل غير واقع بپردازند.
وي در پايان با تاكيد بر لزوم برقراري ارتباط دو طرفه بين صاحب‌نظران مركز ملي اسناد و كتابخانه دفاع‌مقدس با نمايندگان بخش‌هاي اسنادي سازمان‌هاي دولتي گفت: شما مي‌توانيد از تجربيات محققان اين مركز استفاده كنيد تا خطاهاي گذشته تكرار نشود و نكات جديدي كه در سير كار به آن مي‌رسيد را به ما منتقل كنيد.
در ادامه سرهنگ كاظم فرامرزي، مسوول مركز ملي اسناد و كتابخانه پژوهشگاه علوم و معارف دفاع‌مقدس با اشاره به فقر اسنادي اين حوزه تاكيد كرد: حتي سازمان‌هاي مدعي متنعّم بودن از مدارك دوران دفاع‌مقدس نيز به اين امر معترف‌اند. بخشي از مدارك دفاع‌مقدس يا گم‌شده‌اند يا در دسترس نيستند و يا در فرآيند سندي شكل نگرفته‌اند. بنابراين محققان سرگردانند و اين موضوع، بر انجام نشدن كار پژوهشي درخور دفاع‌مقدس موثر بوده است.
وی افزود: ما بيش از سند، حرف درباره دفاع‌مقدس داريم و اين به دليل فرهنگ شفاهي مردم ايران است. ما از سال 89 تاكنون، 9 دوره كارگاه آموزش تاريخ‌شفاهي دفاع‌مقدس برگزار كرده‌ايم تا اصول و مباني علمي اين عرصه تقويت شود.
در پايان نشست مسوولان و صاحب‌نظران مركز ملي اسناد و كتابخانه دفاع‌مقدس با نمايندگان وزارتخانه‌ها و نهادهاي دولتي مقرر شد كه این نمايندگان به همراه افراد مستعد ضبط خاطرات و تدوين تاريخ شفاهي هر يك از اين ارگان‌هاي دولتي، در كارگاه‌هاي آموزش تاريخ شفاهي مركز شركت كنند.
حدود 60 نهاد و سازمان دولتي، عضو شوراي همكاري دستگاه‌هاي كشوري با مركز ملي اسناد و كتابخانه پژوهشگاه علوم و معارف دفاع‌مقدس‌اند.
سه‌شنبه ۱ شهریور ۱۳۹۰ - ۱۶:۰۲
نظر شما