حسين نوادهتوپچي، نويسنده و مدرس دانشگاه، در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، درباره اهميت توجه به حوزه فضا گفت: نوعي از حاكميت در فضا شكل گرفته كه از اهميت به‌سزايي در افزايش محدوده قدرت كشورها برخوردار است. كنترل جنگ‌ها، ارسال اخبار و اطلاعات و انتقال انرژي از جمله فعاليت‌هايي‌اند كه با استقرار پايگاه‌هاي فضا امكان‌پذيرند اگر كشورها در فضا صاحب قدرت نباشند، امكانات فراوان آن‌ها در زمين، دريا و هوا دستاورد كاملي نخواهند داشت.
نوادهتوپچي ادامه داد: اگر حقوق را تعريف كننده رابطه قدرت تلقي كنيم، حقوق بين‌الملل وظيفه دارد تا قدرت‌هايي را كه حاكميت فضايي را شكل مي‌دهند، معرفي و حقوق كشورها در اين باره را تبيين كند.
وي با اشاره به بررسي نحوه دادرسي دادگاه لاهه به حمله آمريكا به هواپيماي ايرباس ايران و همچنين سكوهاي نفتي كشورمان در كتاب «آثار راهبردي حقوق بين‌الملل هوا و دريا» گفت: مطالعه اين بخش به ويژه براي دانشجويان حقوق مفيد است، چرا كه با نحوه دادرسي دادگاه بين‌المللي درباره وقايع كشورشان آشنا مي‌شوند.
نوادهتوپچي نوشتن اين كتاب‌ها نتيجه دغدغه‌هاي دوره جواني‌اش دانست و گفت: نفع مادي چنداني براي نوشتن اين كتاب‌ها نصيبم نمي‌شود. اين آثار را مي‌توان سنگ بناي جديدي دانست كه در حوزه ژئوپليتيك نهاده شده است. اين حوزه براي نوشته شدن صدها جلد كتاب ظرفيت دارد. قصد داشتم با نوشتن اين اثر، ادبيات اين حوزه را وارد زبان فارسي كنم.
وي با بيان اين كه «ما به دريا چندان توجهي نداريم» گفت: دريا بيش از خشكي قابليت تحرك و پويايي به ويژه در حوزه اقتصاد دارد. ما بيشتر به امكانات خشكي فكر مي‌كنيم و همين امر، ضعفي در انديشه استراتژيستي كشورمان به حساب مي‌آيد. سرمايه‌گذاران كشورمان تنها به شهر تهران محدود شده‌اند و تمام وقتشان را براي برج‌سازي صرف مي‌كنند، در حالي كه از ثروتي كه مي‌توان در درياي عمان و خليج فارس به دست آورد، غافلند.
مدرس دانشگاه تربيت مدرس، حوزه حمل و نقل هوايي را بيش از حوزه دريايي مهم دانست و گفت: حداكثر عمق اقيانوس‌ها يازده كيلومتر است، در حالي كه ارتفاع محدوده هوايي، به صد و ده كيلومتر مي‌رسد.
وي بار ديگر به مواهب استفاده از امكانات فضا براي كشورهاي مختلف اشاره كرد و گفت: حضور در فضا در روزگار كنوني سرنوشت‌ساز است. از اينترنت گرفته تا سيستم‌هاي پيشرفته مخابرات، انتقال انرژي، پيش‌بيني آب و هوا و همچنين امداد و مكان‌يابي از طريق ماهواره‌هايي كه به فضا پرتاب شده‌اند، ميسر است. اگر كشوري مشتاق پيشرفت است، ناگزير از سرمايه‌گذاري در حوزه فضاست. به همين دليل تبيين حقوق اين حوزه براي ما ضروري به نظر مي‌رسد.
نوادهتوپچي حقوق در ايران را انتزاعي و غيرعيني دانست و گفت: اين در حالي است كه دانشجويان كشورهاي داراي حقوق پيشرفته، از منشا حقوق نيز آگاه مي‌شوند. سه حوزه هوا، فضا و دريا به لحاظ ژئوپلتيكي حقوق‌سازند، يعني منشا حقوق قرار مي‌گيرند. بسياري از مصداق‌هاي حقوقي كه دانشجويان ما فرامي‌گيرند، مربوط به غربند، در حالي كه از مصداق‌هاي حقوقي كشورشان نظير آن چه در تنگه هرمز رخ داد، بي‌اطلاعند. در ساير حوزه‌ها مانند حقوق جنگ نيز ما ضعيف عمل كرده‌ايم. هشت سال جنگ بر ما تحميل شد، در حالي كه مصداق‌هاي حقوقي آن را هنوز بررسي نكرده‌ايم.
وي افزود: اگر دانشگاه‌ها و حوزه تفكر ما در قانونگذاري فعال نباشند، از مسوولان نيز نمي‌توان انتظار زيادي در اين حوزه داشت. تحليل سياسي وقايع، نهايت كاري است كه مسوولان يك كشور انجام مي‌دهند. حقوق‌دانان بايد با نوشتن كتاب و تشكيل گردهمايي‌ها، مسايل حقوقي در حوزه‌هايي مانند فضا را واكاوي كنند. تا وقتي اين مساله شناسانده نشود، بديهي است كه به تاثيرگذاري آن نيز توجهي نمي‌شود.
كتاب‌هاي «مقدمه‌اي بر حقوق بين‌الملل هوايي»، «حقوق بين‌الملل فضا» و «آثار راهبردي حقوق بين‌الملل هوا و دريا» عنوان كتاب‌هايي‌اند كه به تازگي به قلم حسين نوادهتوپچي از سوي انتشارات خرسندي منتشر شده‌اند.
چهارشنبه ۲۵ آبان ۱۳۹۰ - ۱۶:۵۳
نظر شما