كتيبه گنجنامه همدان، وصيتنامه داريوش هخامنشي، كتيبه خشايارشا در دروازه ملل، كتيبه داريوش بزرگ در شوش، وصيتنامه كوروش هخامنشي، كتيبه خشايار در وان تركيه، فرمان داريوش بزرگ در مصر و كانال سوئز عناوين بخشهاي ديگر كتاب است.
پايان بخش كتاب نيز شرحي از سنگنبشتههاي متفرقه نظير سنگ نبشته اردشير اول در كاخ هديش، نبشتههاي داريوش دوم بر روي لوح زرين و سنگ نبشته اردشير سوم در كاخ تچر آمده است.
فرشاد ابريشمي، دانش آموخته تاريخ ايران باستان ميگويد: حدود 20 عدد سنگ نوشتههاي متعلق به داريوش در شوش به دست آمده است. اين نوشتهها بر روي لوحهاي مرمري، گلي، آجري و زير ستونها نوشته شده است. مهمترين آنها دو لوح گلي است كه يكي مربوط به گستردگي امپراتوري و نيز اجراي قوانين توسط داريوش در تمام كشور و ديگري درباره چگونگي ساخت كاخ آپاداناي شوش است.
وي همچنين درباره هرمزد رسام، كاشف استوانه منشور كوروش هخامنشي آورده است: «رسام در سال 1826 ميلادي در خانواده ايرانيالاصل مسيحي آشوري در شهر موصل عرق به دنيا آمد. وي در 19 سالگي همراه با «آستن هنري ليارد» به كاوش در تپههاي باستاني نمرود پرداخت و سپس به توصيه ليارد براي تحصيل به انگلستان رفت و هيأت امناي موزه بريتانيا از رسام خواست تا پس از ليارد به جاي او به كاوش بپردازد.»
در سال 1258 خورشيدي (1879 ميلادي) به هنگام كاوشهاي باستانشناسي هيأت بريتانيايي در محوطه تاريخي بابل در بينالنهرين، هرمزد رسام استوانه گلي كوروش هخامنشي را يافت كه از آن تاريخ به بعد اين استوانه معروف به منشور حقوق بشر شد. اين استوانه در موزه بريتانيا نگهداري ميشود. رسام پس از زندگي پر فراز و نشيب در روز 16 سپتامبر 1910 در برايتون انگلستان درگذشت.
كتاب با تصاويري از آرامگاه كوروش، منشور كوروش، پاسارگاد، سنگنبشتهها و كتيبههاي هخامنشي همراه است. رعنا خزاعي نوشتههاي فارسي را به انگليسي برگردان كرده است. تصاوير كتاب نيز بر عهده غلامحسين ملك عراقي، داوود وكيلزاده، روزبه جديدالاسلام و محمد عليمرداني بوده است.
كتاب «ترجمه كتيبههاي هخامنشي؛ از منشور كوروش تا گفتار داريوش» با شمارگان 5000 نسخه و بهاي پنج هزار تومان به كوشش «خانه تاريخ و تصوير ابريشمي» منتشر شده و در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است.
نظر شما