چهارشنبه ۷ تیر ۱۳۹۱ - ۱۰:۵۸
انجمن‌هاي دین بنیان موضوع مناسبي براي پژوهش‌هاي اجتماعي هستند

محمد‌علی محمدی (م.ريحان) نويسنده كتاب «عهد ماندگار» كه موضوع كتابش درباره یک هیات مذهبی محلی در شهرستان خمینی‌شهر است، عنوان مي‌كند: بررسي انجمن‌هاي ديني در برهه جامعه‌سازی و امت‌سازی انقلاب اسلامی بسیار مفید و الهام‌بخش است. این انجمن‌ها، همچنین مي‌توانند موضوع بسیار مناسبی برای پژوهش‌هاي دانش‌آموزان و دانشجویان رشته‌های علوم اجتماعی قرار گيرند.-

محمدی در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، در بیان سابقه فعالیت انجمن‌ اجتماعی دین‌بنیان «هیات حضرت حجت» به پیشینه تاریخی شهر «خمینی‌شهر» پرداخت و در این‌باره اظهار كرد: خمینی‌شهر در گذشته با نام «سده» یا «سه ده» شناخته می‌شد و اکنون شامل سه محله بزرگ به‌هم پیوسته با نام‌های «خوزان»، «فروشان» و «ورنوسفادران» است. در حاشیه این شهر روستا‌هایی بود که اکنون در محدو‌ده شهر قرار گرفته‌اند. یکی از این روستا‌های حاشیه‌ای «اندآن» نام دارد که انجمن مورد مطالعه، حدود 45 سال پیش در این محله شکل گرفته است.

وي درباره نحوه شکل‌گیری این هیات‌ مذهبی گفت: سال 1346، چهار نوجوان 14 تا 16 ساله که با مقاومت فضای سنتی مسجد محله در برابر تلاش‌های نوجویانه‌ دینی خود مواجه‌شده بودند، تصمیم به تشکیل یک هیات مستقل و آزاد می‌گیرند و نام حضرت حجت را برای این هیات برمی‌گزینند اما از سوی مخالفان، به‌نام «هیات اطفال» خوانده می‌شود.

مولف کتاب «عهد ماندگار» با بیان این‌که «جلسه‌های خانگی این هیات در ابتدا شامل خواندن دعای سمات در عصر‌های جمعه و تدریس احکام و سخنرانی‌های ساده با رویکرد معرفی امام‌ خمینی (ره) می‌شد» گفت: به تدریج این جلسه‌ها با استقبال طیف‌های گوناگون سنی روبه‌رو ‌شد و تا اندازه‌ای پیش رفت که افراد محل برای دعوت هیات به منزل‌های خود، هفته‌ها به انتظار می‌نشستند. این شرایط با مقاومت گروه‌های متحجر و ساواک همراه بود و گاه و بی‌گاه به دستگیری و ایجاد مزاحمت می‌انجامید که سبب شد تاسیس‌کنندگان این گروه، استقرار کتابخانه خود را در یک خانه اجاره‌ای غیرممکن ببینند و آن را در سال 1349 در خانه‌ای مخروبه و وقفی با دریافت مجوز از مجتهدان همان زمان برپا کنند.

به باور محمدي، تاسیس این کتابخانه و سالن مطالعه هیات حضرت حجت(عج)، آغاز تازه‌ای در فغالیت‌های سیاسی خمینی‌شهر علیه نظام ستم‌شاهی بود. وی درباره چگونگی فعالیت‌های اجتماعی این هیات گفت: عملکرد اجتماعی این هیات مذهبی از سال 1352 تا‌کنون شامل ارایه تعریف‌ و تصویر تازه‌ای از دین است که بر رابطه ‌تنگاتنگ دینداری با فعالیت‌ها و مشارکت‌‌های اجتماعی تاکید دارد. اعضای چهارنفره این هیات، به مرور زمان به جمع 50 نفره رسید و با ترغیب سایر مردم به مشارکت با خود، توانستند چندین مدرسه ابتدایی، راهنمایی، دبیرستانی، یک مدرسه علمیه، موسسه فرهنگی بانوان، باشگاه ورزشی، یک مسجد، ورزشگاه 15‌هزار مترمربعی، چند موسسه خیریه و یک صندوق قرض‌الحسنه بسیار فعال به‌ نام حضرت حجت(عج) تاسیس کند.

نویسنده مجموعه داستان‌های 55 کلمه‌ای جنگ افزود: این هیات دینی ـ اجتماعی، در ادامه فعالیت‌های خود توانست در راه‌اندازی موسسه‌هایی مانند «خانه گل‌ها» که محلی برای نگهداری و حمایت از دختران و پسران بی‌سرپرست از خردسالی تا ازدواج و دانشگاه بود و نیز مرکز خیریه توان‌بخشی معلولان ذهنی مادرزادی محمودیه مشارکت کند. این مرکز، اکنون از مهم‌ترین مراکز توانبخشی استان اصفهان و صندوق قرض‌الحسنه حضرت حجت از موفق‌ترین صندوق‌هاي قرض‌الحسنه‌ مردم‌نهاد است.

وی درباره تاثیرگذاری عملکرد اجتماعی اعضای این نهاد که برخاسته از تفکر دینی آن‌ها بود، به وصیت یکی از تاثیرگذارترین اعضاي این هیات اشاره كرد. اين فرد وصيت مي‌كند پیکرش پس از شهادت در قبرستانی که محل دفن بسیاری از رجال ارزشمند ایرانی و طی سال‌ها به مزبله تبدیل شده بود به خاک سپرده شود. پس از آن بیش از 80 شهید دیگر در این قبرستان آرمیدند که سبب شد این قبرستان از نو شناخته شود و مورد توجه قرار گیرد؛ به‌طوری که در این محل یک مسجد و یک کتابخانه احداث شد. این اماکن اکنون مورد توجه جوانانی است که با هر نگرشی در این محل گرد‌ هم می‌آیند و در فضای آزادی که اعضای هیات ایجاد کرده‌اند مجال اندیشه‌ورزی به دین و سایر رفتار‌های اجتماعی مبتنی بر آن را می‌یابند.

محمدی جای انجمن‌‌های از اين دست را از دوران مشروطیت تاکنون خالی دانست و درباره اهمیت شناسایی و معرفی این انجمن‌ها و گروه‌ها گفت: این‌کار می‌تواند در برهه جامعه‌سازی و امت‌سازی انقلاب اسلامی بسیار مفید و الهام‌بخش باشد. این انجمن‌ها، همچنین مي‌توانند موضوع بسیار مناسبی برای پژوهش‌هاي دانشجویان رشته‌های علوم اجتماعی قرار گيرند.

وي درباره نحوه پرداختن به این گروه‌های اجتماعی در کتاب «عهد ماندگار» توضیح داد: در این نوشتار تلاش کردم تاریخ هیات حضرت حجت خمینی شهر را از زبان پیشکسوتان، میانسالان و جوانان این هیات بازگو کنم.

محمدي ابراز امیدواری کرد با توجه به مذهبی بودن خمینی‌شهر اصفهان، پژوهشگران دیگر با مطالعات خود درباره هیات‌های مذهبی این شهر، فضای دلپذیری را برای علاقه‌مندان به مشارکت فعال در مرحله جامعه‌سازی و امت‌سازی انقلاب اسلامی فراهم کنند.

وي درباره نحوه انجام پژوهش‌ها و گرد‌آوری اطلاعات برای تالیف کتابش گفت: برای تالیف «عهد ماندگار» با 47 نفر از اعضای بازمانده از این هیات گفت‌وگو کرده‌ام. اين كتاب در شش فصل تدوین شده است. همچنین تهیه تصاویر این نوشتار برعهده امین طالبی از عکاسان برتر محیطی کشورمان بوده است. این کتاب را انتشارات گروه هنر بيداران به‌زودی منتشر می‌کند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها