پیشبینی آینده نزدیک بازار کتاب از نگاه مسوولان و ناشران آذربایجان شرقی
صنعت نشر چشم انتظار روزهای ارزانی
پس از مدتها رکود در بازار نشر به دلیل افزایش قیمتها و بیثباتی بهای کاغذ، خبرهايي از كاهش قيمتها به گوش ميرسد اما براي بازگشتن به شرايط مطلوب ناشران استان آذربایجان شرقی معتقدند باید هم بازار ارز به ثبات برسد و هم مشکل خرید کاغذ برای ناشران حل شود تا اين صنعت دوباره رونق گيرد.-
علی پورحسن، رییس اداره امور فرهنگی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آذربایجان شرقی،در این باره عنوان کرد: سالانه تعداد عناوین آثار مکتوب در حوزه نشر افزایش مییابد و اینک نیز شاهد افزایش تولیدات ناشران استانی هستیم.
وی ادامه داد: با توجه به نوسانات اخیر بهای کاغذ، بازار منابع مکتوب با وقفهای مواجه شد. پیشبینی میشود با کاهش بهای ارز و نزدیک شدن به زمان برپایی نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، ناشران با انگیزهای متفاوت به این صنعت رونق تازهای دهند، چرا که در شش ماه دوم سال نسبت به شش ماه نخست، کتابهای بیشتری روانه بازار نشر میشوند.
رییس اداره امور فرهنگی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آذربایجان شرقی در پاسخ به این سوال که «اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آذربایجان شرقی برای کاهش بهای کاغذ چه تدابیری اتخاذ کرده است تا ناشران کمتر با مشکل افزایش بهای کاغذ روبهرو باشند؟» گفت: در گذشته بازار کاغذ در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار داشت امام اکنون این کالای با ارزش به وزارت صنعت و تجارت سپرده شده است. برای حل مشکل افزایش بهای کاغذ در اتحادیه ناشران فعالیتهایی صورت گرفته است و مقرر شده کاغذ با بهای کمتر به ناشران عرضه شود که این اقدام احتمالا در تولید منابع مکتوب و نشر تاثیرگذار خواهد بود.
پورحسن بیان کرد: كارگروه بررسی راههای تامین كاغذ مورد نیاز ناشران و چاپخانهداران تلاش میکند تا پایانههای عرضه کاغذ به ناشران را با هدف از بین بردن رکود در صنعت نشر ایجاد کند. این کارگروه به زودی کاغذ با بهای بندی حدود 700 هزار ريال را در اختیار ناشران قرار میدهد.
این که ارایه کاغذ به قیمت هر بند 700 هزار ریال به معنی ارزان شدن قیمت کاغذ است یا نه، موضوعي کاملا جدی است؛ آن هم هنگامی که کاغذ تقریبا به همین قیمت در بازار آزاد به فروش میرسد.
اصغر عباسپور، مدیرمسوول نشر «آیدین» تبریز نیز این موضوع را پذیرفت و گفت: اکنون هر بند کاغذ با بهای 800 هزار ریال در بازار به فروش میرسد. این قیمت سه برابر بهای هر بند کاغذ در آبان ماه و آذرماه سال قبل است و ناشران مجبورند آثار جدید خود را سه برابر قیمت سال قبل خود اعلام کنند. این در حالی است که اغلب کتاب ها مخاطب خاص دارند. بنابراین، در این روند مالی کتاب بسیاری از مخاطبان خود را از دست میدهد.
وی بهترین راهحل برای حل مشکل بهای کاغذ را عرضه کاغذ با یارانه دولتی دانست و گفت: سالها پیش چنین اتفاقی در صنعت نشر رخ داد و دولت به ناشران کاغذ با قیمت دولتی ارایه کرد که این کار باعث شد قیمتها در بازار کاغذ به سرعت شکسته شوند و کاهش یابند.
مدیرمسوول نشر «آیدین» تبریز درباره ارایه بنهای خرید کتاب اظهار کرد: دولت برای افزایش توان خرید علاقهمندان کتاب، بنهای خرید کتاب را به ادارهها و افراد عرضه میکند. به نظر میرسد اگر دولت هزینه بنهای خرید کتاب را صرف یارانه کاغذ کند، فرصت خرید کتاب برای همگان ایجاد میشود، چرا که ممکن است این بنها به افراد و اقشار خاصی تعلق یابند. اکنون یارانه کاغذ حذف شده و مشکل اصلی مخاطبان کتاب بهای نهایی مکتوبات است.
وی با بیان اینکه ناشران آثار کمک درسی و آموزشی همواره مخاطبان خود را دارند، گفت: کتابخوانان و کتابفروشان قشر ضعیف حوزه مکتوباتاند و دولت باید تدابیری بیندیشد تا کتابخوانان بتوانند کتاب بخرند، کتابفروشان کتاب بفروشند و ناشران هم چرخه صنعت نشر را بچرخانند.
سیدغلامحسین حسینی شفیق، واردکننده کاغذ در استان آذربایجان شرقی نیز از کاهش بهای کاغذ در کشور خبر داد و عنوان کرد: اکنون کاغذ با کاهش بها روبهرو است اما مشکل اصلی واردکنندگان کاغذ، ناشران و چاپخانهداران بیثباتی بازار ارز است، زیرا اصحاب چاپ و نشر، کاغذ را با ارز روز خرید میکنند اما روز دیگر بهای ارز کاهش مییابد و به این صورت، این افراد به طور روزانه با ضرر مالی روبهرو خواهند شد. بنابراین، حوزه چاپ و نشر از رونق افتاده و راکد است و ناشران هم برای تولید مکتوبات بیانگیزهاند.
این کاغذفروش تبریزی کمبود نقدینگی در بازار را از دیگر عوامل رکود در صنعت چاپ دانست و بیان کرد: فصل انتشار آثار مکتوب حدود مهرماه، شهریورماه و ایام نوروز است. در این زمانها مصرف کاغذ افزایش مییابد.
وی با بیان اینکه ارتباط عرضه و تقاضا و ثبات نرخ بازار ارز، مهمترین عوامل رونق در بازار کاغذ است، افزود: اکنون بازار کاغذ تحت تاثیر مسایل سیاسی، اقتصادی و ارز در کشور است. بنابراین، بسیاری از سرمایهگذاران صنعت چاپ و نشر به سرمایهگذاری در بازارهای مختلف آزاد مشغول شدهاند.
صمد محمدیآسیابی، مدیرمسوول نشر اختر تبریز نیز در اینباره عنوان کرد: نشر «اختر» سالانه بیش از 90 عنوان کتاب روانه بازار نشر میکرد اما احتمالا تا پایان امسال حدود 30 عنوان اثر را منتشر خواهیم کرد. اینک با افزایش صد درصدی بهای کاغذ، فروش ناشران و خرید مخاطبان کتاب به شدت کاهش یافته است.
وی با اشاره به اولویتبندیهای مردم برای خرید کتاب، افزود: بیش از 20 سال در حوزه نشر تجربه دارم. سالانه از تعداد مشتریهای ثابت فروشگاه کتاب نشر «اختر» کاسته میشود اما نسل جدید جای مشتریهای قدیمی را نمیگیرند. به نظر میرسد سیاستهای کتابخوانی در جامعه ما بسیار کم و بیتاثیرند.
مدیرمسوول نشر اختر تبریز بیان کرد: برای ایجاد و حفظ جایگاه کتاب در میان افراد جامعه باید از پایه و در مدارس شروع کرد. بسیاری از دانشآموزان نسل جدید نمیدانند شاهکار ادبی «ویکتور هوگو» چیست و نویسنده کتاب «جنگ و صلح» کیست! این در حالی است که نسلهای پیشین با شنیدن نام «ویکتور هوگو» اثرش «بینوایان» و کتاب «جنگ و صلح» نویسنده آن «تولستوی» را خیلی زود به یاد میآوردند.
وی افزایش بهای کاغذ را یکی دیگر از عوامل کاهش مخاطبان کتاب دانست و اظهار کرد: روند کنونی بهای کاغذ از دو سه ماه اخیر نشأت نمیگیرد، بلکه این روند از شش سال قبل آغاز شده و اکنون به اوج خود رسیده است. تنها دولت میتواند با سیاستهای خاص با این مشکل مقابله کند.
محمدیآسیابی در پاسخ به این سوال که «آیا نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران انگیزه جدیدی به بازار نشر تزریق میکند؟» گفت: آثار ناشران عمومی در نمایشگاه بینالمللی سال گذشته و نمایشگاه کتاب استان آذربایجان از استقبال چندانی برخوردار نبودند. بنابراین، آنها برای تولید و عرضه آثار متنوع در نمایشگاه کتاب تهران انگیزه مطلوبی ندارند.
نظر شما