مبانی انسان‌شناختی
انسان اقتصادی اقتصاد کلاسیک انسانی خودخواه، مادی و لذت‌گراست. او عقلایی فکر می‌کند و به دنبال حداثکرسازی نفع مادی شخصی است. تولیدکننده به کسب حداثکر سودمادی شخصی و مصرف‌کننده به حداثکر سازی مطلوبیت؛ یعنی لذت مادی محض بدون هیچ‌گونه محدودیت (به استثناء محدودیت بودجه) می‌اندیشد. هر دو از وضع بازار اطلاع کافی دارند. تنها معیار اقتصادی محض و نفع مادی شخصی ملاک رجحان و انتخاب انسان است. دلایل غیراقتصادی یا اقتصادی غیر شخصی اعم از شهرت یا دلایل مذهبی، هیچ نوع ورودی در ترجیحات انسان اقتصادی ندارند.
در این دیدگاه، پروردگار توانا، انسان را دارای حس نفع‌طلبی آفریده که هر چیزی را برای خود تنها برای خود بخواهد، نفع شخصی، همان محرک توانایی است که ما را به پیشرفت و ازدیاد ثروت خود و در عین حال به کوشش برای تحمیل یک وضع انحصاری برمی‌انگیزد. رقابت، نیروی دیگری است که مزایای فردی را در اختیار عموم قرار می‌دهد و همگی افراد جامعه را از آنها بهره‌مند می‌سازد. این دو نیرو که شاید هر یک به تنهایی مذموم و زیان‌آور باشند، با یاری یکدیگر، هماهنگی و تجانس نظام جامعه را تأمین می‌کنند.
پذیرش دئیسم در مبانی جهان‌شناختی این دیدگاه، موجب نگاه مکانیکی و ماشینی به انسان شده است. در نتیجه انسان مختار و دارای مسئولیت، به انسان اسیر لذت و دارای رفتاری ماشینی در بازار تبدیل شده است.
صفحات 141 و 142/ اقتصاد خرد(با نگاهی به مباحث اسلامی) جلد اول / سیدمحمد کاظم رجایی/ انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)/ چاپ اول/ سال 1391/ 198 صفحه/ 4300 تومان
دوشنبه ۲۸ اسفند ۱۳۹۱ - ۱۸:۰۰
نظر شما