شنبه ۷ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۱:۲۷
بررسی ابعاد حقوقی جنگ تجاوزکارانه از منظر بین‌المللی

کتاب «جنگ تجاوزکارانه و انسانی‌شدن حقوق بین‌الملل» اثری از ساسان مدرس‌سبزواری است که با مقدمه‌ دکتر حسین شریفی طرازکوهی منتشر شد. این اثر می‌کوشد با پاسخ به برخی پرسش‌های جنگ تجاوزکارانه، ساز و کارهایی برای مقابله با آن ارایه دهد.-

مولف کتاب در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در توضیح موضوع اصلی اثرش اظهار کرد: حقوق بین‌الملل و تمدن بشری ارتباطی تنگاتنگی با یکدیگر دارند. تشخص و استقلال جامعه‌ بین‌المللی در هر دوره از تاریخ، بیانی از رشد تمدنی انسان به شمار می‌رود. تشخص جامعه‌ بین‌المللی ملازم با وجود و احراز برخی ارزش‌ها برای جامعه است که نمی‌توان آن‌ها را به منافع یک یا چند دولت برخوردار از حاکمیت مرتبط دانست.در این میان جنگ تجاوزکارانه به عنوان جدی‌ترین تهدید علیه صلح و امنیت بشری شایان توجه است.

وی افزود: کتاب «جنگ تجاوزکارانه و انسانی‌شدن حقوق بین‌الملل» می‌کوشد به برخی پرسش‌های مربوط به مفاهیم و نهادهای مرتبط با تعقیب جنایت تجاوز و مقابله با این پدیده از طریق تقویت سازوکارهای قضایی بین‌المللی پاسخ دهد. 

این پژوهشگر درباره ضرورت تالیف کتابش گفت: در صورت پذیرفتن وحدت ارزشی حقوق بین‌الملل، نمی‌توان جنگ تجاوزکارانه را از سایر جنایات (نسل‌کشی، جنایات علیه بشریت و جنایات جنگی) مستقل دانست. به بیان دیگر اگر در وهله‌ نخست به نظر برسد که قاعده‌ ممنوعیت توسل به زور و جرم‌انگاری جنگ تجاوزکارانه منافع دولت‌های برخوردار از حاکمیت را به عنوان یک غایت مد نظر دارد، لازم است این تعارض و عدم هماهنگی ظاهری مورد مطالعه قرار بگیرد. همچنین با توجه به این که سازوکار نهادی تعقیب جنایت تجاوز در کنفرانس‌های ناظر بر تاسیس و نحوه‌ فعالیت دیوان بین‌المللی کیفری مورد مناقشه‌ فراوان بوده، لازم است به این نکته نیز توجه شود که آیا نهادهای امنیتی و قضایی حقوق بین‌الملل در حفاظت از ارزش‌های جامعه دچار تعارض اختیارات و صلاحیت‌ها خواهند شد؟

مدرس با اشاره به این که مضامین کتاب «جنگ تجاوزکارانه و انسانی‌شدن حقوق بین‌الملل» در دو فصل اصلی تنظیم شده است، توضیح داد: فصل نخست به پویش تاریخی ناظر بر اسناد و تحولاتی می‌پردازد که در شکل‌گیری قاعده‌ منع توسل به زور و تمهیدات مختلفی که جامعه‌ بین‌المللی در برهه‌های مختلف برای مقابله با جنگ تجاوزکارانه به آن‌ها مجهز شده است، موثر بوده‌اند. 

وی افزود: فصل دوم کتاب به ریشه‌های مفهومی موضوع مقابله با جنگ تجاوزکارانه توجه دارد و مبانی نظری تعریف تجاوز را از دو منظر مختلف بررسی می‌کند؛ یکی از این دو، تفکر واقع‌گرایی سیاسی است و دیگری همان پدیده‌ای است که در نوشته‌های اخیر تحت عنوان «انسانی‌شدن حقوق بین‌الملل» بررسی می‌شود. در مباحث انتهایی فصل دوم، با درنظر داشتن مقتضیات مدل انسانی حقوق بین‌الملل، سازوکاری برای تعقیب جنایت تجاوز پیشنهاد شده و نشان داده می شود که مساله‌ تعارض احتمالی میان قواعد منشور و اساسنامه‌ رم، در حالت‌های مختلف قابل حل خواهند بود. 

در پایان نیز جمع‌بندی تفصیلی از مطالب، نتیجه‌گیری و اظهارنظر درباره‌ اثبات یا رد فرضیات مورد نظر محقق ارایه شده است.

مولف کتاب درباره هدف اصلی نگارشش بیان کرد: این اثر پژوهشی در پی اثبات این فرضیه بوده است که در فرایند انسانی‌شدن حقوق بین‌الملل، عواقب جنگ‌افروزی باید با تمرکز بر مسوولیت فردی مسببین جنگ تا حد امکان افزایش یابد؛ امری که از رهگذر تعقیب کیفری جنایت تجاوز با حفظ کرامت انسانی متهمان قابل تحقق خواهد بود. همچنین طراحی سازوکار نهادی تعقیب جنایت تجاوز، باید با محوریت استقلال قضایی دیوان بین‌المللی کیفری انجام شود، قرائت صحیحی از اصول و مقررات منشور ملل متحد، چنین ظرفیتی را ایجاد خواهد کرد.

وی شناسایی قاعده‌ منع توسل به زور به عنوان قاعده‌ای اساسی در شکل‌گیری جامعه‌ بین‌المللی»، «آشنایی با سیر تاریخی تحولات معطوف به مقابله با جنگ تجاوزکارانه»، «تحصیل درکی مناسب از رشد تمدن و عقلانیت بشر در قالب جامعه‌ بین‌المللی از طریق تقویت نهادهای حافظ ارزش‌های جامعه» و «شناسایی وحدت ارزشی جامعه‌ بین‌المللی حول محور کرامت انسانی» را از جمله اهداف نگارش این کتاب‌اند. 

پژوهشگر حوزه حقوق بین‌الملل در پایان یادآور شد: این کتاب حاصل پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل عمومی‌ام است که شهریور سال 90 با نظارت دکتر حسین شریفی طرازکوهی و مشاوره‌ دکتر محمدجعفر حبیب‌زاده در دانشگاه تربیت مدرس از آن دفاع کردم.

نخستین چاپ کتاب «جنگ تجاوزکارانه و انسانی‌شدن حقوق بین‌الملل» را نشر میزان با شمارگان 500 نسخه در 224 صفحه منتشر کرده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها