به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گردهمایی مترجمان محبوب‌ترین کتاب‌های شهر کتاب مرکزی از دیدگاه مخاطبان عصر دیروز، دوشنبه، 16 شهریور، برگزار شد و مترجمان این آثار محبوب درباره دلایل انتخاب این آثار برای ترجمه سخن گفتند. لیلی گلستان، پیمان خاکسار، محمد اسماعیل‌زاده و عباس پژمان مترجمان حاضر در این نشست بودند.

این مرکز در زمستان سال گذشته، طی فراخوانی از مخاطبان خود خواست تا محبوب‌ترین کتاب‌های خود را در حوزه‌های مختلف معرفی کنند تا به این ترتیب در یک رای‌گیری مردمی با عنوان «کتاب محبوب من»، پرمخاطب‌ترین کتاب‌ها معرفی و با دیگران به اشتراک گذاشته شود. این رای‌گیری طی یک ماه از طریق توزیع فرم میان مشتریان فروشگاه مرکزی شهرکتاب انجام شد و در آن بیش از 400 عنوان کتاب معرفی و 9 کتاب نیز حايز بیشترین رای شدند.

لیلی گلستان، که ترجمه‌ای از کتاب معروف آلبر کامو، با عنوان «بیگانه» از وی به چاپ رسیده درباره دلایل این انتخاب گفت: عشق من به کامو و آشنایی زود هنگامم با او سبب شد آرزوی ترجمه این اثر را در ذهن داشته باشم. در واقع به قدری مجذوب کتاب شدم که تقریبا هر دو سال یکبار آن را به دست می‌گرفتم، می‌خواندم و در هر خواندن به کشفی در اثر می‌رسیدم تا این‌که تصمیم گرفتم آن را ترجمه کنم.

وی افزود: «بیگانه» یکی از کتاب‌های دشوار من برای ترجمه بود. این ترجمه خیلی طول کشید و برای این‌که ترجمه خوبی از آن ارایه دهم وسواس زیادی به خرج دادم و چندین بار آن را ویرایش کردم. هنوز هم فکر می‌کنم ترجمه من از این اثر، بهتر از این نمی‌توانست باشد. این رمان که از سال ۱۹۴۰ تا امروز ترجمه می‌شود، هم لذت‌بخش است و هم خواننده‌اش را به تفکر وامی‌دارد.

وی «بیگانه» را اثری ماندگار دانست و گفت: «بیگانه» کتابی است که همیشه می‌توان به آن رجوع کرد، آن را خواند و با خواندنش به فکر فرو رفت و با شخصیت‌ها ارتباط برقرار کرد.

روش‌های ترجمه آثار ادبی موضوع دیگری بود که گلستان به آن اشاره کرد و گفت: در ترجمه سبک‌های مختلفی را تجربه کرده‌ام و همواره سعی کرده‌ام فضایی که نویسنده قصد انتقال آن را داشته، حفظ کنم. هر قصه با سبک خاصی نوشته می‌شود و خواننده نیز دوست دارد در ترجمه آن سبک را تجربه کند و این نخستین ضرورت در ترجمه است.

وی علاقه خود به آثار را دلیل اصلی ترجمه آن‌ها دانست و افزود: هیچگاه برای فروش بیشتر ترجمه اثری را آغاز نکردم و فکر می‌کنم تا امروز علاقه من با علاقه مخاطب شباهت‌های زیادی داشته و این موضوع را می‌توان از تجدید چاپ‌های متعدد آثار دریافت.

پیمان خاکسار، مترجم رمان «اتحادیه ابلهان» سخنران دیگر این مراسم بود. وی این اثر را یکی از معروف‌ترین رمان‌های آمریکایی دانست و گفت: با این‌که 30 سال از انتشار این اثر به قلم جان کندی تول می‌گذشت مترجمی به سمت ترجمه آن نرفت و من به دلیل علاقه‌ام به این اثر، آن را انتخاب کردم. همیشه این سوال در ذهنم وجود داشت که چرا این اثر هیچ‌وقت به فارسی ترجمه نشده است؟ من همیشه سراغ کتاب‌هایی برای ترجمه می‌روم که هم مهم باشند و هم به فارسی برگردانده نشده باشند.

این مترجم به شرح ویژگی‌های قهرمان داستان و نگرش انتقادی او به وضعیت سیاسی و اجتماعی امریکا پرداخت و از برخوردهای متفاوت مخاطبان این کتاب سخن گفت و توضيح داد: معمولا خوانندگان در مقابل این اثر، دو نوع برخورد دارند؛ یا آن را خیلی دوست دارند و یا به خاطر شخصیتی که دارد، از رمان متنفر می‌شوند. در سایت آمازون هم می‌بینیم که این کتاب یا حداقل امتیاز را گرفته و یا حداکثر آن را.

توانایی مترجم در انتقال لحن نویسنده موضوعی بود که خاکسار نیز بر آن تاکید کرد و افزود: تغییر سبک نویسنده در هنگام ترجمه خیانت به نویسنده است به همین دلیل است که معمولا در ترجمه دیالوگ‌ها، از زبان شکسته استفاده می‌کنم و البته سعی می‌کنم کتاب‌هایی را که قبلا ترجمه شده بودند ترجمه نکنم.

محمود اسماعیل‌زاده یکی دیگر از مهمانان این مراسم بود که از زبان آلمانی به فارسي ترجمه می‌کند. وی که با ترجمه آثاری از هاینریش بل شناخته شده است صحبت‌هایش را با توضیحاتی درباره «عقاید یک دلقک» آغاز کرد و افزود: من معتقدم ترجمه آثار ادبی آلمانی از روی ترجمه انگلیسی آن‌ها صحیح نیست. هر اثری باید از زبان مبدا به مقصد برگردانده شود تا تغییراتش به حداقل برسد.

وی نگاه دوباره مترجم به اثر بعد از انتشار را ضروری دانست و گفت: بازنگری در ترجمه می‌تواند کمک زیادی به آن بکند و این وظیفه هر مترجمی است.

عباس پژمان، مترجم کتاب «شازده کوچولو» نوشته آنتوان دو سنت اگزوپری، نیز در این مراسم حضور داشت و صحبت‌هایش را درباره کتاب «شازده کوچولو» آغاز کرد. وی درباره مقدمه‌نویسی بر آثار ترجمه گفت: با وجود مخالفت عده‌ای با مقدمه‌نویسی، معتقدم این کار می‌تواند درک درستی از اثر به مخاطب بدهد و از پیچیدگی آن کم کند.

مترجم «نادیا» و «بهار رم» افزود: من در ترجمه رمان از زبان واسط، ایرادی نمی‌بینم چرا که رمان‌ها آنقدر پیچیدگی ندارند اما در مورد ترجمه شعر، معتقدم که نباید سراغ زبان واسط رفت چون ممکن است مترجم واسط دچار کج‌فهمی‌هایی شده باشد.