محمدحسین کیانی، مولف کتاب سلوک عارفانه در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)،‌ اظهار کرد: هدف کلی این فصلنامه نقد و رصد انواع معنویات و عرفان‌های جدید در آسیای شرقی، کشورهای آفریقایی و دنیای غرب است و بررسی عرفان‌های کاذب از  اهداف فرعی این فصلنامه به شمار می‌آید. تاکنون سه شماره از این فصلنامه با محتوای «درباره کلیات جنبش معنوی»، «رابطه ادیان و جنبش معنوی» و «بحث روان‌شناسی و جنبش‌های معنوی» منتشر شده‌اند. همچنین دو شماره دیگر آن در حال تدوین‌ قرار دارند و تا پایان فصل بهار امسال منتشر خواهند شد.

وی ادامه داد: در این دو شماره کوشیده شده است تا به مقالات تطبیقی با محتوای اشراق و شهود، جایگاه شریعت، شهود سالم و کاذب و رابطه معنویت در دنیای امروز پرداخته شود. همچنین در فراخوانی از علاقه‌مندان و صاحبان قلم در این حوزه دعوت به همکاری کرده‌ایم.

پژوهشگر حوزه عرفان اسلامی در پاسخ به این سوال که «مخاطبان فصلنامه مطالعات معنوی چه قشری‌اند و تاکنون چه بازخوردی از آنان دریافت کرده‌اید؟» گفت: قشر تحصیل‌کرده در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها و کسانی که نسبت به مسایل معنوی دغدغه دارند، مخاطبان اصلی این فصلنامه‌اند.

وی ادامه داد: پس از انتشار سه شماره از فصلنامه مطالعات معنوی، بازخوردهای خوبی از دانشجویان و پژوهشگران عرفان ‌اسلامی و عرفان‌های نوپدید دریافت کردیم. همچنین برخی افراد برای انجام فعالیت‌های پژوهشی خود به دفتر این پژوهشکده مراجعه کردند.

کیانی در پاسخ به این پرسش که «تفاوت عرفان اسلامی و عرفان‌های کاذب در چه موضوعاتی است؟» بیان کرد: به طور کلی هدف اصلی در تمام عرفان‌های کاذب انسان و آرامش اوست اما در عرفان‌ اسلامی هدف تنها خداوند است. در عرفان‌های کاذب به برآورده شدن خواسته‌های دنیایی توجه می‌شود، در حالی که در عرفان اسلامی انسان تسلیم خواست و قدرت حق تعالی است. در دهه اخیر بسیاری از افراد به طور آگاهانه یا ناآگاهانه به سوی عرفان‌های کاذب گرایش پیدا کرده‌اند، در حالی که دین مبین اسلام با آغوشی باز به ابعاد مختلف نیاز انسان در قالب‌های دین، شریعت و عرفان پاسخ داده است.
 
وی در پاسخ به این سوال که «در پژوهشکده باقرالعلوم تاکنون چه اقدامات علمی و عملی درباره عرفان‌های نوظهور و عرفان اسلامی صورت گرفته است؟» عنوان کرد: در این پژوهشکده زمینه‌های بررسی‌های علمی و دینی درباره عرفان‌های کاذب و جنبش‌های نوظهور فراهم است. تاکنون درباره بررسی جنبش‌های نوپدید هندی، شناسایی و کاوش در جنبش‌های متافیزیک مبتنی بر دین اسلام و نقد و بررسی جنبش‌های معنوی ایران تحقیقات و اقداماتی را انجام داده‌ایم.

مدیر گروه جنبش‌های نوپدید دینی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) ادامه داد: عرفان‌های کاذب تلاش می‌کنند وجهه‌ای امروزی و مدرن را از خود به جوامع ارایه دهند و خود را از لحاظ ظاهری از ادیان سنتی دور کنند. عرفان‌های مدرن از درون فاقد اغنای معرفتی علمی و عقلی‌اند؛ هر چند ظاهری زیبا دارند اما تهی هستند. بسیاری از جوانان جذب زیبای ظاهر این عرفان‌های نوپدید می‌شوند، در حالی که از باطن زشت این پدیده‌ها نوظهور خبری ندارند اما دغدغه تعالیم اسلامی در عرفان و معنویت ناظر بر نیازهای روز و زبان‌های امروزی است زیرا تعالیم عرفانی اسلامی نشان داده‌اند که علاوه بر توجه به زیبایی ظاهر، به درون معقول هم می‌پردازند.

وی با اشاره به این‌که اکنون  گروه پژوهشی جنبش‌های نوپدید دینی پژوهشکده باقرالعلوم(ع) به نگارش کتاب بررسی تطبیقی عرفان اسلامی و جنبش‌های نوپدید دینی مشغول است، گفت: پیش‌بینی می‌شود این مجموعه در دو جلد منتشر شود. جلد نخست این اثر در حال تدوین و تحریر است و تا پایان سال جاری یا اوایل سال آینده از آن رونمایی خواهد شد.

کیانی در پاسخ به این سوال که «در ایران اسلامی برای مقابله علمی و عملی با عرفان‌های نوظهور و کاذب چه اقداماتی باید کرد؟» گفت: برای مقابله با روند رو به رشد جنبش‌های کاذب معنوی در ایران تمام ارگان‌ها باید دست به دست هم دهند. اگرچه پژوهشکده باقرالعلوم(ع) در راه بررسی عرفان‌های نوپدید تلاش می‌کند اما این پژوهشکده به تنهایی نمی‌تواند مقابله منسجمی با این موضوع داشته باشد.

وی افزود: نیاز است به صورت علمی به این مقوله پرداخت. باید توانایی ارگان‌های اجتماعی و فرهنگی در این حوزه ارزیابی شود و بر اساس قابلیت‌ها برای مقابله با این پدیده‌های نوظهور در حال رشد برنامه‌ریزی کرد. متاسفانه تاکنون چنین کارگروه‌ها و نشست‌هایی برگزار نشده‌اند و اگر هم برای مقابله با این پدیده‌های نوظهور نظیر شیطان‌پرستی یا کابالا جلساتی برپا شده، خودجوش بوده‌ و خارج از روندهای اداری و سازمان‌یافته بوده است.