کتاب «آشنایی با اصول علم رجال» به قلم سیدعلی دلبری با هدف معرفی اجمالی علم رجال که کم و بیش در تمام شاخههای علوم حدیثی نقش دارد و مقدمهای برای دستیابی به علوم اهل بیت (ع) و روایات معصومین (ع) بهشمار میرود، منتشر شد.-
فصل نخست با عنوان کلیاتی در علم رجال، انواع علوم حدیث را معرفی میکند، به تعریف علم رجال میپردازد و موضوع، فایده و مسایل علم رجال را تشریح می کند. انگیزه پیدایش علم رجال، پیشینه علم رجال و اهمیت آن، کتابشناسی علم رجال و نیاز به علم رجال، از دیگر مباحثیاند که در این فصل از کتاب مطرح و بررسی شدهاند.
در این فصل در باب انگیزه پیدایش علم رجال آمده است: «بیگمان آموزههای قرآنی مهمترین انگیزه حدیثپژوهان در توجه به بررسی راویان و تدوین کتب رجالی بوده است.»
در فصل دوم اصول و معیارهای توثیق و تضعیف راوی بیان شده است. طرق احراز وثاقت راوی، شرایط راوی، شیوههای احراز وثاقت راویان و مبانی حجیت قول رجالی و شیوه رفع تعارض از مهمترین عناوین مباحث این فصلاند.
بر اساس مطالب این فصل، «حدیثپژوهان برای راویان احادیث شرایطی را برای تحمل و نقل حدیث متذکر شدهاند که وجود آن شرایط موجب اطمینان به صحت نقل آنان و احتجاج به روایاتشان میشود. شرایط راوی در هنگام تحمل حدیث عبارت از ممیز و ضابط بودن است و در هنگام نقل شامل اسلام، عقل، بلوغ، ایمان، عدالت یا وثاقت و ضبط است.»
فصل سوم کتاب به معرفی منابع معروف رجالی اختصاص دارد. در گفتار نخست این فصل انواع کتابهای رجال و شیوههای تدوین آن ذکر شده و در گفتار دوم اصول اولیه رجالی شامل رجالکشّی، شیخ طوسی، نجاشی، برقی و ابن غضایری» معرفی و بررسی شده است. در گفتار سوم اصول ثانویه رجالی شامل «رجال علامه حلی و رجال ابن داود معرفی شدهاند. گفتار چهارم این فصل به معرفی جوامع رجالی معاصر نظیر تنقیحالمقال فی احوالالرجال، قاموسالرجال، معجم رجالالحدیث، الموسوعهالرجالیه و مستدرکات علم رجالالحدیث اختصاص یافته است.گفتارهای پنجم و ششم این فصل نیز به منابع رجالی اهل سنت و معرفی نرمافزارهای رجالی میپردازد.
نویسنده کتاب در فصل چهارم، فرآیند بهرهگیری از رجال را بین سالهای 203 تا 258 (ه.ق) بررسی کرده است. گونههای اسناد، شیوه سندگزاری کتابهای حدیثی، توجه به مشکلات سندی، شناسایی راوی و تعیین وضعیت اعتبار سند موضوعات مباحث فصل پایانی بهشمار میروند.
چاپ نخست کتاب «آشنایی با اصول علم رجال» با شمارگان یکهزار نسخه، در 300 صفحه و به بهای شش هزار و 600 تومان از سوی انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی منتشر شده است.
کتاب «آشنایی با اصول علم رجال» تالیف سیدعلی دلبری، استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی، بهعنوان اثر برگزیده سومین فراخوان آثار پژوهشی حوزه علمیه خراسان شناخته شد.
همچنین از این نویسنده کتاب «آسیبشناسی فهم حدیث» در بیست و چهارمین دوره کتاب فصل در بخش دین و شاخه حدیث، بهعنوان اثر شایسته تقدیر معرفی شد. این کتاب به جایگاه آسیبشناسی فهم حدیث اشاره و آسیبهای بیرونی و درونی، موانع حدیثپژوه در فهم استوار حدیث، شناخت راههای آسیب حدیث و راهحل اصلی در آسیبزدایی فهم حدیث را معرفی و تشریح کرده است.
نظر شما