به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نویسنده این اثر مکتوب در هفت بخش، مقدماتی را در قلمروی دانش اقتصاد و چیستی اقتصاد اسلامی مطرح و ابعاد و زوایایی از اقتصاد اسلامی را بررسی کرده است.
بخش نخست کتاب کلیاتی از دانش اقتصاد را در چهار فصل تشریح میکند. مفهوم اقتصاد، ابعاد دانش اقتصاد و چیستی اقتصاد اسلامی، ادبیات موضوع ارتباط دین و اقتصاد و جایگاه دانش اقتصاد، بحث‌های محوری نخستین بخش کتاب‌اند. در این بخش جایگاه دانش اقتصاد، روش‌شناسی و منابع شناخت معرفی می‌شوند.
در بخش دوم مخاطب با مبانی جهان‌بینی و انسان‌شناختی مکاتب اقتصادی آشنا می‌شود. عمده مباحث این بخش از کتاب به ارایه و بررسی سه دیدگاه مکتب سرمایه‌داری، سوسیالیستی و اسلام اختصاص یافته است.
در این کتاب، دیدگاه اسلام در مسایل اقتصادی مبتنی بر مثلث معرفتی ویژه‌ای است که سه ضلع آن را خدا، انسان و جهان تشکیل می‌دهند. نوع رابطه خداوند با جهان و انسان از یک‌سو و مبانی انسان‌شناختی اسلام از سوی دیگر، چگونگی نگرش به اقتصاد و رفتارهای اقتصادی را مشخص می‌سازد و مکتب اقتصادی اسلام را از سایر مکاتب متمایز میکند.
بخش سوم، انسان اقتصادی را معرفی میکند. تعاریف و ویژگی‌های انسان اقتصادی در مکتب سرمایه‌داری و انسان اقتصادی مطلوب از دیدگاه آموزه‌های اسلامی، دو محور اصلی بحث در این بخش‌اند. همچنین در این بخش انسان اقتصادی از دیدگاه اقتصاددانان غرب و انسان اقتصادی سرمایه‌داری از دیدگاه آموزه‌های اسلامی در بوته نقد قرار گرفته‌اند.
مکتب اقتصادی اسلام در چهارمین بخش کتاب معرفی شده است. تعریف مکتب، رابطه مکتب و قانون، روش تدوین مکتب؛ اکتشاف یا تکوین و اصول و مبانی مکتب اقتصادی اسلام، موضوعاتی‌اند که دراین بخش بحث و بررسی شده‌اند.
در این بخش آمده است: «مکتب اقتصادی، مجموعه‌ای از اصول اساسی شامل «بایدها» و «نبایدهای» کلی در زمینه‌های تولید، توزیع و مصرف است که از مسایل جهان‌بینی نشئت می‌گیرد. مهمترین مبانی مکتب اقتصاد اسلامی عبارتند از: مالکیت‌های سه‌گانه (دولتی، عمومی و خصوصی)، توزیع عادلانه ثروت و عدالت، آزادی در کادر محدود و رقابت سالم.»
در بخش پنجم، بحث اخلاق اقتصادی از دیدگاه اسلام مطرح شده است. از ویژگی‌های اقتصاد اسلامی «پیوند ارزش‌های اخلاقی با اقتصاد» است، زیرا آرمان آموزه‌های اسلامی آن است که سعادت و خوشبختی دنیوی و اخروی انسان را فراهم سازد. مباحثی چون مفهوم و گستره اخلاق اقتصادی، رابطه دین و اخلاق و اقتصاد، رابطه دین و اخلاق، رابطه اخلاق و اقتصاد و نگاهی به اخلاق اقتصادی در عرصه‌های کار و تولید، توزیع و تجارب و مصرف در این بخش معرفی و تشریح شده‌اند.
بخش ششم کتاب به مبحث علم اقتصاد اسلامی پرداخته است. در این بخش تعاریف علم اقتصاد و معضلات علم اقتصاد و لزوم طراحی پارادایمی جدید مطرح و به این سوال پاسخ داده شده است که آیا علم اقتصاد اسلامی وجود دارد.
نویسنده در بخش پایانی، رشد و توسعه اقتصادی و عوامل آن از دیدگاه اسلام را مطرح کرده است. در این بخش مفهوم رشد و توسعه بررسی و خصوصیات توسعه عنوان شده است. نگاه اسلامی به مفهوم توسعه، رابطه رشد و عدالت، تاثیر آموزه‌های دینی بر رشد و پیشرفت اقتصادی و وسایل رشد تولید، مهمترین موضوعات بحث شده در بخش هفتم کتابند.
به عقیده نویسنده، آموزه‌های دینی که که جزیی از عناصر فرهنگی‌اند، می‌توانند نقش مهمی را در رشد و پیشرفت اقتصادی ایفا کنند. ابزارهای رشد تولید در قرآن و روایات در دو دسته ابزار قانونی (قوانینی که زمینه‌ساز رشد و توسعه اقتصادی است) و ابزار فکری و فرهنگی تقسیم شده‌اند. از دیدگاه آموزه‌های دینی برخی ارزش‌ها همچون ایمان، تقوا، استغفار، شکر، زهد، قناعت و انفاق به‌طور مستقیم یا غیر‌مستقیم بر رشد و توسعه تاثیرگذارند.
نخستین چاپ کتاب «آشنایی با اقتصاد اسلامی» با شمارگان یک‌هزار نسخه، در 432 صفحه و به بهای 14 هزار تومان از سوی موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی منتشر شده است.
شنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۲ - ۰۸:۴۶
نظر شما