یکشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۲ - ۰۸:۱۶
ندایی: بسیاری از فیلمنامه‌های شاخص هنرمندان شهیر جهان قالب فیلم نیافته‌اند

امیرحسن ندایی، فیلمساز و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس اعتقاد دارد که فیلمنامه‌ها نیز می‌توانند به عنوان یک گونه ادبی در قالب کتاب منتشر شوند. به باور ندایی، بسیاری از فیلمنامه‌های خوب دنیا که به قلم نویسندگان شهیر نوشته شده‌اند، به صورت فیلم درنیامده‌اند و اگر هم به شکل فیلم اجرا شوند، به هیچ عنوان جذابیتی نخواهند داشت؛ با وجود آن‌که از ارزش ادبی و هنری قابل تاملی برخوردارند.-

ندایی، مدرس، مترجم و کارگردان سینما، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در پاسخ به این سوال که «آیا با انتشار فیلمنامه‌های ساخته نشده در قالب کتاب موافق است یا خیر؟» گفت: قطعا موافقم. فیلمنامه مانند نمایشنامه از داستانی دراماتیک برخوردار است. بنابراین انتشار فیلمنامه‌ها نیز می‌تواند مانند انتشار نمایشنامه‌ها با اقبال مخاطب مواجه شود. 

وی افزود: من فیلمنامه‌های منتشر شده را به سه دسته تقسیم می‌کنم؛ دسته اول آثاری هستند که در عین جذاب و محکم بودن از نظر ساختار، شرایط ساخت‌شان به صورت فیلم به دلایل گوناگونی چون مساله ممیزی، پرهزینه بودن و یا هر دلیل دیگر، میسر نیست. بر این اساس چرا باید این آثار خوب در پستوی خانه نویسندگان‌شان بماند؟ انتشار این آثار بسیار می‌تواند مورد استفاده دانشجویان و پژوهشگران قرار گیرد. 

ندایی در ادامه با اشاره به دسته دیگر فیلمنامه‌های منتشر شده، گفت: دسته دوم فیلمنامه‌هایی هستند که به هیچ عنوان ارزش ساخته شدن ندارند و نویسنده تلاش می‌کند با انتشار آن نامی برای خود پیدا کند و معروف شود. دسته سوم نیز آثاری هستند که یا بعد از انتشارشان با تغییر مختصری ساخته می‌شوند و یا این‌که نویسنده تلاش می‌کند از طریق انتشار، مجوزی برای ساخت آن‌ها بگیرد. 

این مدرس دانشگاه در ادامه به ذکر مثال‌هایی از سه گروه فیلمنامه‌های منتشر شده، پرداخت: برخی آثار بهرام بیضایی هم در گروه نخست جای می‌گیرد و هم در گروه سوم.  در مجموع واقعا حیف است که آثار بیضایی،  چه فیلمنامه‌هایی که ساخته شده‌اند و چه آثاری که ساخته نشده‌اند، منتشر نشوند. شیوه نگارش بیضایی بسیار عالی است و انتشار آن می‌تواند الگوی مناسبی برای دانشجویان فیلمنامه‌نویسی باشد. 

وی در ادامه با اشاره به برخی فیلمنامه‌های نوشته شده توسط بزرگان ادبیات، گفت: بزرگان ادبیات ایران و جهان نیز بعضا فیلمنامه‌هایی نوشته‌اند که برای ساخته شدن در قالب فیلم نبوده است، هرچند ممکن است در آینده و با ظهور تکنولوژی‌های جدیدتر این آثار نیز ساخته شوند. در تئاتر نیز نمایشنامه‌هایی با نام «کلازت» هستند که صرفا برای خوانده شدن نوشته می‌شوند. 

ندایی همچنین در پاسخ به این سوال که «آیا ممکن است در آینده نویسندگان فیلمنامه‌هایی فقط برای انتشار در قالب کتاب، بنویسند؟» گفت: بله. آقای بیضایی فیلمنامه‌هایی نوشته که هیچگاه به ساخته شدن‌شان فکر نکرده است. «ژان پل سارتر» هم فیلمنامه‌هایی دارد که هرگز ساخته نشده‌اند و امکان ساخت آن‌ها نیز میسر نبوده است و اصولا اگر هم ساخته شوند به هیچ عنوان جذابیتی نخواهند داشت. 

ندایی افزود: سارتر هم رمان و هم نمایشنامه نوشته است. شیوه روایت در فیلمنامه نیز بسیار به داستان و رمان نزدیک است و به نظرم سارتر مفهومی را که مدنظرش بوده، تنها می‌توانست از طریق فیلمنامه منتقل کند و بر همین اساس هم آثاری چون فیلمنامه «فروید» را به مرحله نگارش درآورد. «پیر پائولو پازولینی» فیلمساز شهیر ایتالیایی نیز فیلمنامه‌ای با نام «پدر وحشی» منتشر کرد که بسیار عالی است و به نظر من این فیلمنامه در قالب سینما، هیچ جذابیتی نخواهد داشت. 

کارگردان فیلم «فرجام» در پایان گفت: من بارها به دانشجویانم گفته‌ام که برخی  نویسندگان مانند «چارلز دیکنز» اگر حیات آن‌ها در قرن بیستم بود، حتما فیلمساز می‌شدند. آثار ادبی دیکنز بسیار تصویری است و به همین دلیل هم از روی آثار او فیلم‌ها، تئاترها و یا انیمیشن‌های بسیاری ساخته شده است. 

امیر حسن ندایی، دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشته سینما گذرانده و مدرک دکترای پژوهش هنر دارد. او هم‌اکنون عضو هیات علمی دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس است. 

تالیف کتاب «30 فریم در ثانیه؛ پژوهشی درباره‌ موسیقی‌تصویر» و همچنین ترجمه نمایشنامه «مده‌آ» اثر اوریپید، کارنامه کتابی امیر حسن ندایی است. 

فیلم تلویزیونی «فرجام» با بازی محبوبه بیات، یوسف مرادیان، چکامه چمن‌ماه و کاظم افرندنیا، آخرین فیلم پخش شده ندایی است. 

ندایی همچنین ساخت تله‌فیلم‌هایی چون «ملكه پاپلی‌ها»، «بانوی كوچک من»، «از حرم تا حرم» و «پروانه‌ها هرگز نمی‌ميرند» را نیز در کارنامه هنری خود به ثبت رسانده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط