عبداللهی، شاعر و مترجم آثار آلمانی، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، تشدید ممیزی کتاب را مهم‌ترین مشکل اهل قلم دانست و در این‌باره توضیح داد: متاسفانه غیرمنطقی بودن ایرادات وارده بر محتوای کتاب‌ها سبب شده روزهای ناخوش‌آیندی را در حوزه انتشار کتاب تجربه کنیم.
وی افزود: مثلا سوالات مولفان و مترجمان این است که چرا نمی‌توان بسیاری از کتاب‌های منتشر شده در سال‌های گذشته در دولت‌های قبلی یا حتی در همین دولت را که وارد بازار شده‌اند و در کتابخانه‌ها و خانه‌ها موجود هستند، امروز بازچاپ کرد؟ یا چرا وزارت ارشاد کتاب‌هایی را که در همین دولت در شهرستان‌ها ممیزی شده‌اند قبول ندارد و برای چاپ در تهران یا شهری دیگر باید دوباره ممیزی شوند؟ آیا این رویکرد باعث اتلاف وقت و سرمایه نمی‌شود؟
وی از روند طولانی بررسی کتاب‌ها نیز گله کرد و گفت: سختگیری‌هایی که در حوزه کتاب وجود دارد در بخش‌های دیگر کمتر دیده می‌شود. سطح فکری و فرهنگی جامعه بسیار بالاتر از این نوع نگاه‌هاست و این محدودیت‌های بی‌ثمر می‌تواند تا حد زیادی برطرف شود. حتی گاهی می‌بینیم محدودیت فیلم‌هایی که از صداوسیما پخش می‌شود و مخاطب بیشتری از کتاب دارد، بسیار کمتر از کتاب است و گاه ایراداتی که از کتاب‌ها گرفته می‌شود، نه تنها به هیچ وجه منطقی نیست، بلکه گاهی شگفت‌آور است.
مترجم مجموعه نوول «مردم سلدویلا» بالا رفتن سرعت کار و پویایی صنعت نشر را از نخستین نیازهای مترجمان و مولفان دانست و گفت: مثلا در دراز مدت می‌توان کارهای زیادی را برای بهتر شدن بخش فرهنگی کشور انجام داد. حمایت‌های مختلف از ناشران و خرید کتاب برای کتابخانه‌های عمومی از مواردی است که می‌تواند در بالا رفتن شمارگان کتاب‌ها تاثیرگذار باشد و از جمع شدن آثار چاپ شده در انبار ناشران جلوگیری کند. به عقیده من حمایت مستقیم از ناشران ممکن است تاثیر زیادی نداشته باشد، اما اگر دولت بدون تبعیض و در فرایندی اصولی از ناشران کتاب بخرد، وضعیت بهتری برای کار در این حوزه ایجاد می‌شود.
وی درباره ویژگی‌های افرادی که مسوولیت را در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت یازدهم برعهده خواهند گرفت، گفت: در طول هشت سال اخیر و حتی قبل از آن، فرایند کسب مجوز کتاب‌هایم را ناشران پیگیری می‌کردند و من به شخصه نه با افراد مسوول برخوردی داشته‌ام نه می‌دانم که آن‌ها چه کسانی هستند و نه اطلاعی از نحوه برخورد آن‌ها با ناشران دارم، اما معتقدم که رییس آینده این حوزه، باید درباره مسایل فرهنگی با اهل فرهنگ بیشتر از پیش مشورت کند و اشخاصی که نظارت بر نشر را برعهده دارند، حداقل باید با ملاحظات ابتدایی این کار و ساز و کار آثار ادبی- تخیلی رمان‌خوانی آشنا باشند.
عبداللهی ادامه داد: برای سروسامان دادن به چنین مشکلاتی، مشاوران و ناظران باید اشخاص کتابخوان، فرهنگ‌دوست و معتدلی باشند و واقع‌بینانه به مساله فرهنگ و ادبیات بنگرند. آنان باید با نگاهی به پیشرفت‌های جهانی در این حوزه از کشورهای موفق الگو بگیرند و شرایط پیشرفت ادبیات را فراهم آورند.
وی درباره این اظهارات توضیح داد: ترکیه به عنوان یکی از همسایگان ایران در سال‌های اخیر تغییرات رو به جلویی داشته و یکی از نویسندگان آن برنده جایزه نوبل شده، اما ما همچنان در بند مسایل کوچک و بی‌ارزش مانده‌ایم تا حدی که رمان نویسنده با سابقه‌ای مثل دولت‌آبادی، برای نخستین بار به آلمانی و بعد به زبان‌های دیگر چاپ می شود، کاندیدای جایزه می شود و جوایزی هم می‌گیرد ولی متن فارسی آن در ایران اجازه چاپ ندارد.
نقش مسایل فرهنگی در تاثیرگذاری کشورها بر یکدیگر موضوع دیگری بود که عبداللهی آن را بسیار با اهمیت دانست و اظهار کرد: تلاش کشورهایی که از لحاظ فرهنگی در دنیا حرفی برای گفتن نداشته باشند، در حوزه‌های دیگر هم کم‌فایده خواهد بود. در واقع تاثیر یک رمان خوب در سطح جهانی به مراتب بیشتر از سخنرانی‌های سیاسی و ارایه بخشنامه‌‌های متعدد است.
وی درباره امکان حذف ممیزی پیش از انتشار در دولت آینده، که یکی از اظهارات رییس جمهوری منتخب پیش از برگزاری انتخابات بود، گفت: کشورهای محدودی، کمتر از انگشتان یک دست، در سطح جهان هستند که پیش از انتشار کتاب بر آن نظارت دارند و ایران می‌تواند به جمع کشورهایی بپیوندد که نظارت را به بعد از چاپ کتاب موکول می‌کنند.
کارشناس ارشد زبان و ادبیات آلمانی ادامه داد: هر نویسنده و مترجمی کم و بیش عرف رایج در کشور خود را می‌داند و می‌تواند آثار قابل قبولی را عرضه کند. علاوه بر این اگر کتابی مشکلی هم داشته باشد امکان شکایت در دادگاهی متشکل از خبرگان آثار ادبی و منتقدان ادبی، وجود دارد و کارشناسان و منتقدان ادبی می‌توانند درباره آن اثر اظهارنظر کنند؛ همان‌گونه که مجلات و روزنامه‌ها بعد از انتشار کنترل نظارت می‌شوند.
این مترجم درباره ایجاد صنفی برای مترجمان نیز گفت: صنف‌ها و انجمن‌ها در صورتی مفید خواهند بود که فقط بستر شکل‌گیری آن‌ها توسط دولت ایجاد شود و بعد از این مرحله کارشناسان و متخصصان در چنان صنفی فعالیت کنند و دولت فقط در آن نقش حمایتی داشته باشد، نه نظارتی و آمرانه.
تاکنون آثاری چون مترجم «فقط تو را دوست دارم» و «عشق با پاهای چوبین»، «گزیده عاشقانه‌های اریش فرید و گونتر گراس»، «یک جفت چکمه برای هزارپا»، «داستانک‌های طنزآمیز از فرانتس هولر» نویسنده سوئیسی، «مردم سلدویلا»، نوول‌های گوتفرید کلر نویسنده سوئیسی، «همسرایی زنبورها»، گزیده شعرهای میشائیل کروگر، و «چهار فصل»، مجموعه هایکو اتریشی، هر دو در نشر گل آذین و به صورت دوزبانه، آثاری هستند که با ترجمه عبداللهی منتشر شده‌اند. علاوه بر این آثار چهارمین مجموعه شعر عبداللهی با نام «بادها شناسنامه مرا بردند» در نشر نیماژ به چاپ دوم رسیده است.
چهارشنبه ۲۹ خرداد ۱۳۹۲ - ۱۰:۵۹
نظر شما