به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در دو شماره گذشته این گزارش نگاهی اجمالی به چالش‌های تولید و انتشار کتاب‌های قرآنی انداخته و بیان شد که مساله اصلی ناشران این حوزه نوسان بازار کاغذ و هزینه‌های بالای چاپ و نشر است.البته مسایل اقتصادی تنها دلیل کم رونق‌تر شدن کتاب‌های دینی نیست و عواملی مانند انجام نشدن نیازسنجی مخاطبان و فراهم آمدن شرایط جدیدی نظیر تحمیل خط‌الرسم واحد «عثمان‌طه» نیز صنعت چاپ و نشر را با چالش مواجه می‌کند.
کاهش میزان چاپ قرآن به یک‌سوم وضعیت معمول
طی چند سال اخیر روال به صورتی بود که طبق آمار‌های رسمی میزان چاپ قرآن به یک‌سوم وضعیت معمول آن کاهش پیدا کرد.
محمد‌رضا علی‌قلی‌زاده، مدیر مسوول انتشارات باقرالعلوم، گرانی و نوسان بهای کاغذ را عمده مشکل ناشران در چاپ و نشر می‌داند و معتقد است: «نوسان بازار کاغذ منجر شده است تا شمارگان قرآن و کتاب‌های مذهبی از پنج هزار نسخه در سال به دو هزار نسخه کاهش پیدا کند. حدود دو سال است که توان انتشار هیچ کتابی را نداشته‌ام و شمارگان کتاب‌های نشر باقرالعلوم کاهش چشمگیری داشته است، چرا که با توجه به تخصیص داده نشدن بودجه دولتی، چاپ قرآن هزینه‌های فراوانی را به ناشران تحمیل می‌کند.»
این ناشر قرآن و نهج‌البلاغه معتقد است که شرایط اقتصادی تاثیر مستقیم بر فعالیت‌های ناشران گذاشته و با توجه به نوسان بازار کاغذ به‌ناچار فعالیت ناشران کاهش پیدا کرده و تنها با تغییر شرایط اقتصادی است که می‌توان به رونق دوباره چاپ و نشر امید داشت.
پیشنهادی برای حل مسایل قرآنی
سوال اساسی این است که چرا ناشران قرآنی درصدد حل مسایل خود نیستند و با مراجعه به دستگاه‌های دولتی از جمله دارالقرآن کریم اقدام به حل این مشکلات نمی‌کنند!؟
برگزاری نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم و فعالیت موسسات قرآنی کشور بیانگر این موضوع است که دولت توجه ویژه‌ای به این کتاب آسمانی دارد اما شاید ایجاد یک وزارتخانه‌ای به نام قرآن بتواند مسایل این حوزه را سازمان‌یافته‌تر حل کند. با توجه به پی‌گیری‌های ناشران برای حل مشکلات مربوط به حوزه نشر، دستگاه‌ها و سازمان‌های موجود راهکاری اساسی برای این مشکلات ارایه نمی‌دهند.
علی‌قلی‌زاده در این باره می‌گوید: «از سال 1386 یارانه‌ای برای کتاب‌های قرآنی درنظر گرفته نشده است وهمین موضوع سبب شده تا مخاطبان با توجه به افزایش قیمت کتاب، استقبال چندانی از خرید کتاب و حتی قرآن نکنند.»
این ناشر قرآنی اظهار می‌کند: «برای ترویج قرآن باید از چاپ و نشر آن حمایت کرد تا ناشران هم انگیزه‌ای برای انتشار قرآن و کتاب‌های دینی داشته باشند.»
علاقه قلبی به قرآن دلیل فعالیت در این حوزه
فعالیت در هر حوزه‌ای نیاز به تخصص و علاقه قلبی دارد و حوزه قرآن نیز از این قاعده مستثنی نیست و علاقه به کلام‌الله مجید با جان مسلمانان آمیخته است.
مهری ابراهیمی، کارشناس فرهنگی شرکت انتشارات چاپ و نشر بین‌الملل نیز معتقد است: «ناشر دینی و همه افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، اگر اعتقاد قلبی به معارف الهی نداشته باشند، نمی‌توانند با وجود مشکلات متعدد در این حوزه فعالیت کنند. در واقع، ناشران این حوزه برای ترویج اسلام تلاش می‌کنند و با وجود همه موانع همچنان به فعالیت خود ادامه خواهند داد.»
در کنار وجود چنین علاقه‌ای باید به چند سوال اساسی هم پاسخ بدهیم، نظیر این‌که رسالت یک ناشر قرآنی چیست؟ ناشران این حوزه باید دغدغه مالی داشته باشند یا دین اولویت آن‌ها باشد؟ آیا تنها انتشار قرآن و کتاب‌های دینی و مذهبی کافی است که ادعا کنیم یک ناشر قرآنی به رسالت خود عمل کرده است یا ویژگی‌ها و شرایط دیگری نیز نیاز است تا بتوان بر این ادعا صحه گذاشت؟ واقعیت این است که علاقه قلبی به قرآن و داشتن دغدغه دینی در کنار قدرت مالی یک ناشر است که به او برای رسیدن به هدفش قدرت می‌دهد.
ابراهیمی، کارشناس فرهنگی شرکت انتشارات چاپ و نشر بین‌الملل، در پاسخ به این سوال که «امکان دارد شرایط اقتصادی موجود منجر شود ناشران قرآنی رسالت حقیقی خود را فراموش کنند؟» گفت: اعتقاد قلبی به قرآن کمک می‌کند رسالت فرهنگی یک ناشر با وجود همه مشکلات فراموش نشود اما طبیعی است که کیفیت و میزان فعالیت او تحت‌الشعاع شرایط اقتصادی جامعه قرار می‌گیرد. با توجه به این که ایران کشوری مذهبی است که مردم آن به مفاهیم دینی اعتقادی راسخ دارند، کتاب‌های مذهبی با استقبال از سوی مردم به ویژه اقشار مذهبی مواجه می‌شوند. ما باید از این وضعیت به عنوان یک فرصت برای حمایت از فعالان عرصه آثار قرآنی حمایت کنیم، چون حمایت از آنان به معنای حمایت از کلام‌الله مجید است.
سه‌شنبه ۲۹ مرداد ۱۳۹۲ - ۱۵:۱۰
نظر شما