شنبه ۱۳ مهر ۱۳۹۲ - ۱۰:۴۲
لازم است جوایز ادبی مانند اتفاقات فوتبالی مطرح ‌شوند

سیدعلی شجاعی، نویسنده شایسته قدردانی بیست‌وپنجمین دوره جایزه کتاب فصل در بخش داستان ایرانی، معتقد است که نقش سلیقه در داوری‌ها باید کمرنگ‌شده، قوانینی جدی برای داوران تعریف شود. وی همچنین تاکید کرد که اگر جوایز ادبی مانند اتفاقات فوتبالی در رسانه‌ها مطرح ‌شوند، می‌توان گفت که در این زمینه فرهنگسازی انجام ‌شده است./

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، رمان «حا. سین. نون» نوشته  شجاعی از شایسته قدردانی‌های بخش داستان در بیست‌ و پنجمین دوره جایزه کتاب فصل معرفی شد. 

وی در حاشیه این مراسم درباره تاثیر جوایز ادبی گفت: به اعتقاد من، جوایزی از این جنس می‌تواند بر دو قشر نویسنده و مخاطب تاثیرگذار باشد. با توجه به این مساله ‌که ادبیات در میان هنرهای دیگر به لحاظ مادی و معنوی، همیشه مهجور بوده و بنیه ضعیفی داشته، این قبیل رویدادها می‌تواند زمینه‌ای برای تشویق نویسنده باشد. 

نویسنده کتاب «فصل شیدایی لیلاها» ادامه داد: به این ترتیب نویسنده درمی‌یابد که کارش دیده شده و تمیزی میان کار خوب و متوسط به ‌وجود ‌آمده است. برای مثال، من پنج اثر دارم که سه اثر از میان آن‌ها موفق به کسب جایزه شده است. در نتیجه این جوایز می‌تواند برای منِ نویسنده راهگشا باشد. 

وی درباره تاثیرات جوایز ادبی بر مخاطب نیز توضیح داد: به اعتقاد من یکی از نقاط ضعف‌ما این است که هنوز نتوانسته‌ایم اعتماد مخاطبان را نسبت به این جوایز جلب کنیم. به عنوان مثال از نگاه من ناشر این سوال مطرح است که چرا با وجود فعالیت 15 ساله انتشارات کتاب نیستان و دریافت بیش از سی یا چهل جایزه از آثار این ناشر، هنوز کتاب‌های برگزیده شده پرفروش نشده‌اند؛  در حالی‌ که در همه دنیا نسبت مستقیمی میان جوایز ادبی و میزان فروش آثار منتخب وجود دارد. 

نویسنده کتاب «فرشته‌ها قصه ندارند بانو!» افزود: ما در این بخش ضعف داریم زیرا نتوانستیم اعتمادسازی و اطلاع‌رسانی درستی داشته باشیم تا اهمیت این جنس از جوایز را به مخاطبانمان بفهمانیم. در این صورت نتایج این جوایز می‌تواند در انتخاب و مطالعه کتاب‌ توسط مخاطبان مورد توجه قرار بگیرد. 

وی با بیان این‌که راهکارهایی برای اعتمادسازی، فرهنگسازی و اطلاع‌رسانی وجود دارد، گفت: اگر جوایز ادبی به اندازه اتفاقاتی که در فوتبال رخ می‌دهند در رسانه‌ها مطرح ‌شوند، می‌توان گفت که در این زمینه فرهنگسازی انجام ‌شده است. 

شجاعی ادامه داد: از سوی دیگر با شفاف‌سازی، قانونمند کردن و کلاسه کردن قوانین داوری‌ها، می‌توان اعتمادسازی کرد. در این صورت علاوه بر این‌که این جوایز برای منِ نویسنده ارزنده‌ می‌شود، برای مخاطب هم چراغ راه خواهد بود. به عبارت دیگر اگر کسی قرار است با بضاعت محدود مالی کتابی برای مطالعه بخرد، چرا نباید این کتاب را از بین برندگان جوایزی از این دست انتخاب کند؟ 

نویسنده درباره توجه شخصی‌اش به نتایج جوایز ادبی نیز توضیح داد: من به عنوان نویسنده، نتایج این جوایز را پی‌گیری می‌کنم تا اگر کتابی باشد که نخوانده باشم، تهیه کنم. چرا این اتفاق نباید در حوزه مخاطب عمومی رخ دهد؟!

وی با اشاره به نگاه داوران در این گونه جوایز گفت: اگر هیات داوران و رای‌شان مورد قبول و اعتماد ما باشد، کار بعدی‌مان نباید در سطح کیفی پایین‌تری قرار بگیرد. همچنین رای هیات داوران می‌تواند معیاری برای نویسندگان باشد تا با اتکا به آن‌ها بر کیفیت نویسندگی خود بیفزایند.

شجاعی در پاسخ به این سوال که «سطح داوری‌ها را در جوایز ادبی چطور ارزیابی می‌کند؟»، گفت: در این‌باره نمی‌توانم راحت نظر بدهم زیرا حوزه ادبیات به شدت سلیقه‌ای است. من یک بار دیگر در سال‌های گذشته نیز برگزیده شدم و در این مدت همه جایزه‌ها را رصد کردم. با این وجود واقعا نمی‌توانم حکم قطعی بدهم که داوری‌ها صددرصد خوب و یا بد بوده. 

وی ضمن تاکید بر نقش سلیقه در کار داوران اضافه کرد: درست است که خط‌کش‌هایی وجود دارد، اما سلیقه هم دخیل بوده و در نهایت با سلیقه تصمیم‌گیری انجام می‌شود. من این امر را می‌پذیرم  وگرنه چرا نتایج جوایز مختلف با هم متفاوت است. چون برخی موارد اثری که مخاطبان عمومی آن را اثر بسیار خوبی می‌دانند، جایزه نمی‌گیرد، اما آثار دیگر جایزه کسب می‌کنند.

 نویسنده با بیان این مطلب که چنین قوانین و معیارهایی وجود ندارد، ادامه داد: با توجه به این‌که چند سالی است داستان‌نویسی آموزش می‌دهم، در قالب یک پیشنهاد می‌گویم که می‌شود قوانین جدی برای داوری نوشت. می‌توان معیارهایی تعریف کرد که به واسطه آن بگوییم این اثر بد است و آن اثر خوب. در این صورت نقش سلیقه در کار داوران، دست‌کم در مراحل ابتدایی گزینش آثار، کم‌رنگ‌تر خواهد بود. 

وی گفت: اگر این معیارها نوشته شده و به کار بسته شوند، زمانی که نتایج داوری منتشر شد،  اعتراض‌ها کمتر می‌شود و  حس اعتماد مخاطب به نتایج برانگیخته خواهد شد. زیرا آن وقت دیگر  همه می‌دانند که یک سری ادیب این فرمول‌ها را نوشته‌اند و این جوایز نیز بر اساس چنین فرمول‌هایی داوری شده‌اند.

رمان «حاء. سین. نون» دومین اثر داستانی بلند شجاعی به شمار می‌رود که به فرازهایی از زندگی سومین امام شیعیان، امام حسن مجتبی(ع)، از مقطع پس از شهادت حضرت علی(ع) تا شهادت ایشان می‌پردازد. این کتاب از سوی انتشارات نیستان به چاپ رسیده است. 

«فصل شیدایی لیلاها»، «فرشته‌ها قصه ندارند بانو!»، «عاشقی به وقت کتیبه‌ها» و «ستاره‌هایی که خیلی دور نیستند» از آثار شجاعی هستند. 

رمان «حا. سین. نون» در 164 صفحه، با شمارگان ‌هزار و 200 نسخه، به قیمت 8 هزار تومان و از سوی انتشارات «کتاب نیستان» منتشر شده است.

 

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها