یکشنبه ۵ آبان ۱۳۹۲ - ۱۰:۰۰
حسینجانی: چالش‌ها را بشناسیم

پژوهشگر و محقق قرآن و نهج‌البلاغه با اشاره به مهجور بودن قرآن کریم در جامعه، به ویژه در حوزه عمل، گفت: برای بررسی علل مهجور بودن قرآن در جامعه ابتدا باید چالش‌های موجود را بررسی کنیم و این چالش‌ها را به رسمیت بشناسیم تا از طریق آن‌ها بتوانیم به راهکارهای برطرف کردن این مهجوریت دست پیدا کنیم./

ابوالقاسم حسینجانی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اظهار کرد: زمانی که دردی پذیرفته می‌شود، ناخودآگاه تلاش هم می‌شود تا درد درمان شود. به قول حافظ که می‌گوید: «طبیب عشق مسیحا دم است و مشفق لیک/ چو درد در تو نبیند که را دوا بکند». اگر به تعریف‌های خود قرآن برگردیم، قرآن در همه عرصه‌های اجتماعی جایگاه حقیقی خودش را پیدا خواهد کرد. تحریف قرآن به جابه‌جا شدن کلمات نیست، بلکه تهی کردن قرآن از محتوای حقیقی آن، تحریف این کتاب آسمانی محسوب می‌شود.

وی اظهار کرد: چالش اصلی این حوزه، نحوه حضور قرآن در جامعه اسلامی است. امروزه در جهان اسلام سخنگویی مشخص برای اسلام و قرآن وجود ندارد. هر کس اسلام و قرآن را از دید خودش نگاه می‌کند و برخی گروه‌های فکری با یکدیگر اختلاف نظر نیز دارند. 

حسینجانی ادامه داد: زمانی که تعریف از یک موضوع غلط باشد، نمی‌توان بر مبنای آن تعریف غلط برنامه‌ریزی درستی ارایه داد. خداوند در ابتدای سوره ابراهیم می‌فرماید:« الَر كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ». این آیه در واقع، تعریف درستی از قرآن محسوب می‌شود که به زبان خداوند بیان شده است، به این معنا که خداوند قرآن را نازل فرموده است تا به‌وسیله آن انسان‌ها را از تاریکی‌ها حفظ کند. این تاریکی‌ها می‌تواند ظلم، جهل، بیماری و همه مفاسدی باشد که انسان را از ایمان دور نگه می‌دارد و نور هم می‌تواند عقل، عدل، ایمان و آگاهی باشد، همان عناصری که انسان را کمک می‌کنند تا به هدایت الهی نزدیک شود. نکته جالب توجه این است که این مفاهیم تعریف واحدی برای مسلمانان ندارد و بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اسلام و قرآن سخنگو و نظریه پرداز واحدی در جهان ندارد. این مساله هم چالش اساسی در موضوع مهجوریت قرآن به شمار می‌رود. 

نویسنده کتاب «محراب، چشمه آرامش» با بیان این‌که قرآن برای همه انسان‌های جهان نازل شده است، گفت: زمانی که قرآن را محدود کنیم و فراگیری کلی جهانی را از آن دریغ کنیم، گروه‌ها و فرقه‌های مختلف را تشکیل دهیم و آن‌گاه طبیعی است که قرآن در انزوا فرو می‌رود و در اوضاع امروزی قرار می‌گیرد. 

حسینجانی دلیل مهجوریت و انزوای قرآن را مهجوریت و انزوای انسان دانست و گفت: انسان نماینده خداوند روی زمین است و برترین و مفیدترین دستاورد خداوند است. خداوند وقتی در قرآن به خلقت انسان می‌رسد، می‌فرماید: «تبارک الله احسن الخالقین» که این آیه تایید کننده این موضوع است که انسان برترین پدیده هستی است. 

وی با بیان این‌که برای نجات یافتن از بحران مهجوریت قرآن تنها باید از راه آرامش و گفت‌وگو  مفاهیم قرآن را به زبانی واحد به همه مسلمانان جهان منتقل کنیم، افزود: در قرآن بارها ذکر شده‌است که  این کتاب آسمانی برای «ناس» نازل شده‌است و «ناس» همه مردم جهان را شامل می‌شود و تنها دربر گیرنده عده‌ای محدود نمی‌شود، بلکه قرآن راهی برای نجات یافتن همه مردم جهان از تاریکی‌ها و دستیابی به سعادت دنیوی و اخروی است. درباره خانه کعبه نیز این تعریف صدق می‌کند و کعبه برای همه مردم جهان است و باید جایگاه مشترکی برای همه مردم جهان و به‌عنوان مرکزی باشد که شعاع آن زمین و جهان را دربر می‌گیرد و هر نتیجه‌ای که از خانه کعبه حاصل می‌شود، همه مردم جهان باید به آن دست پیدا کنند. قرآن، کتاب انسان در سراسر جهان است و کعبه نیز مختص به «ناس» است و باید پیام‌های آن را به همه مردم جهان انتقال داد. 

ویراستار کتاب «قرآن در نهج‌البلاغه» یادآور شد: تعریف‌های قرآن جهان‌شمول است و آسیب اساسی که امروزه منجر به مهجوریت و کمرنگ شدن قرآن در جامعه شده، مربوط به این موضوع است که بسیاری از تعاریف قرآن را در حد بسیار پایین مطرح می‌کنیم. اگر قرآن را به تعریف اصلی آن برگردانیم، به خودی خود جایگاهش را دوباره احیا خواهد کرد. 

حسینجانی اظهار کرد: اتفاقی که امروزه برای قرآن افتاده است و متاسفانه اثری از درک و عمل به قرآن در جامعه دیده نمی‌شود، اتفاقی است که با برنامه‌ای از پیش تعیین شده در طول زمان در حال برنامه‌ریزی و اجرا بوده است. 

این شاعر عاشورایی، یکی از راهکارهای اساسی برای احیای قرآن در جامعه را آسیب‌شناسی وضع موجود دانست و گفت: اگر در هر جامعه‌ای کتابی از برترین سخن‌ها و رهنمودها وجود داشته باشد، اما 
در طراحی و برنامه‌ریزی‌های اجتماعی درست گنجانده نشود و عملیاتی نشود، به یقین تاثیر لازم را نخواهد داشت. هر موضوعی که به کار گرفته نشود، در طول زمان از بین خواهد رفت. به عنوان مثال، افرادی که از ذهن خودشان بهتر استفاده می‌کنند، ذهن پویاتری دارند اما کسانی که از ذهن خود استفاده نمی کنند، دچار رکود ذهنی خواهند شد. قرآن نیز با همین خطر روبه‌روست و چون از دستورات و آموزه‌های قرآن به‌درستی استفاده نمی‌شود، در معرض خطر قرار دارد.

این محقق قرآنی با بیان این‌که متاسفانه برخی  تعریف‌ها و واژه‌های ما از قرآن غلط است و بهترین راه برای برطرف‌کردن مهجوریت از چهره قرآن نقد ‌و بررسی و بازتعریف مفاهیم قرآنی است، گفت: برگزاری میزگردهایی با نگاهی قرآنی می‌تواند گامی در جهت احیای جایگاه حقیقی قرآن در جامعه اسلامی باشد. با نگاهی عمیق به آیات قرآن می‌توان به این نتیجه رسید که خداوند دنیا را آیه و نشانه خود می‌داند و انسان باید از دنیای خود نیز لذت ببرد. تا کسی دنیا را مدیریت نکند، نمی‌تواند آخرت خود را نیز مدیریت کند و شناخت قرآن در گرو شناخت دنیا و آخرت است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط