به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 13 آبان یادآور حوادث مهمی است که هر کدام در تاریخ مبارزه‌های ضداستکباری ملت بزرگ و مسلمان ایران نقش به‌سزایی داشته است.

13آبان 1342 رژیم استبدادی ستمشاهی در تبعیت از آمریکای جهان‌خوار، رهبر آزاده و مرجع انقلابی ملت را که به کاپیتولاسیون ظالمانه اعتراض کرده بود، تبعید کرد. 13 آبان 1357 دانش‌آموزان انقلابی به فرمان رژیم پهلوی به خون نشستند. 13 آبان 1358 دانشجویان مسلمان پیرو خط امام خمینی (ره) با تسخیر لانه جاسوسی استکبار از یک ربع قرن جنایات رژیم استکباری آمریکا انتقام گرفتند. 

هر کدام از این رویداد‌ها برگ زرینی در تاریخ انقلاب اسلامی ایران هستند. نقطه پیوند هر سه حادثه، مواجهه ملت قهرمان ایران با آمریکای جهان‌خوار است. 13 آبان هر سال، فصل تجدید بصیرت انقلابی و ابلاغ پیام رسای ملت ایران در مبارزه همیشگی و دایمی با استکبار جهانی و صهیونیزم پلید است.

موسسه فرهنگی هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی در این راستا برترین آثار خود با موضوع‌های تسخیر لانه جاسوسی آمریکا و روز ملی مبارزه با استکبار جهانی را معرفی می‌کند.

کتاب «دانشجویان و گروگان‌ها(تاریخ شفاهی دانشجویان پیرو خط امام)»:

پیروزی انقلاب اسلامی اگرچه نفوذ آمریكا را در ایران تحلیل برد اما منجر به زوال كامل قدرت و دخالت‌های آن نشد. بقایای عوامل آمریكا در درون مملكت مشغول توطئه بودند؛ به‌ویژه این‌ كه با روی كار آمدن دولت موقت استكبار به آن امیدوارتر شد. در این شرایط دولت موقت كه امور كشور را در دست گرفته بود، متاثر از دیدگاه نهضت آزادی كه از قضا اكثر اعضای دولت از یاران سابق بازرگان انتخاب شده بودند، چندان به پاكسازی اداره‌ها و استقرار جمهوری اسلامی نمی‌پرداختند و مطالبه‌های امام خمینی(ره) و مردم انقلابی برآورده نشده بود. 

تساهل دولت بازرگان در برخورد با حركت‌های تجزیه‌طلبانه‌ داخلی كه كشور را به سوی اغتشاش می‌برد و عدم اتخاذ مواضع انقلابی در مقابل استكبار جهانی، دانشجویان مسلمان را بر آن داشت تا با حركتی انقلابی اعتراض خود را به عملكرد دولت موقت نشان دهند. دانشجویان چند دانشگاه تهران با عنوان «دانشجویان پیرو خط امام» لانه‌ جاسوسی آمریكا را تسخیر كردند و به افشای عملیات این سفارتخانه در قبال انقلاب و نظام اسلامی پرداختند. 

کتاب «دانشجویان و گروگان‌ها(تاریخ شفاهی دانشجویان پیرو خط امام)» شامل مصاحبه‌هایی است با چندین نفر از دانشجویان پیرو خط امام خمینی (ره) كه هر کدام با رجوع به حافظه‌ خود و فراخور پرسش‌هایی كه از آن‌ها شده است، به بازگویی حوادث لانه و حال و هوای آن روزها پرداخته‌اند. 

علت تسخیر لانه‌ جاسوسی به دست دانشجویان، تركیب دانشگاه‌های شركت‌كننده در این واقعه و نحوه‌ تعامل آن‌ها با یکدیگر، برخورد مسوولان نظام با دانشجویان و حوادث تلخ و شیرینی كه در درون لانه‌ جاسوسی می‌گذشت، در مصاحبه با آن‌ها روشن شده است. مطلب بسیار مهم دیگری كه در خلال مصاحبه‌ها به آن اشاره شده، طرز عملكرد و موضع‌‌گیری برخی از اشخاص است كه به صورت اتفاقی با پایان جریان گروگان‌گیری در مسوولیت‌های مختلف نظام اسلامی بودند و در نحوه‌ انتشار اسناد لانه‌ جاسوسی دست داشتند. 

کتاب «تسخیر لانه‌ جاسوسی(خاطرات یكی از دانشجویان مسلمان پیرو خط امام)»:

انقلاب اسلامی ایران با دو مشخصه‌ بارز از سایر انقلاب‌های جهان، قابل تشخیص و تمیز است. نخستین مشخصه‌ آن، ضداستبدادی بودن و دومین ویژگی‌اش، ضداستعماری بودن آن است. انقلاب اسلامی ایران از بدو شكل‌گیری و آغاز حركت خود، این دو مشخصه را به رهبری امام‌خمینی(ره) دارا بود. تبعید امام‌خمینی از ایران در سال 1343 در پی ایراد سخنرانی شدیداللحن وی در اعتراض به كاپیتولاسیون و حقِ قضاوت كنسولی آمریكایی‌ها در ایران بود. 

سلطه و نفوذ همه‌جانبه‌ آمریكایی‌ها در ایران، بعد از جنگ جهانی دوم زیاد شد و پس از كودتای 28 مرداد 1332 به مهم‌ترین عامل تعیین‌كننده در سیاست داخلی و خارجی، فرهنگ و اقتصاد ایران تبدیل شد. كاپیتولاسیون را می‌توان اوج تحقیر ملی ایرانیان توسط آمریكا قلمداد كرد كه با حمایت همه‌جانبه از حكومت خودكامه‌ پهلوی تا سال‌های پایانی آن ادامه داشت. 

حمایت همه‌جانبه از محمدرضاشاه فراری و انواع توطئه‌ها و اقدام‌های مداخله‌جویانه در ایران، از جمله عواملی بودند كه دانشجویان مسلمان پیرو خط امام خمینی(ره) را به تسخیر لانه‌ جاسوسی آمریكا واداشت. این اقدام دانشجویان مسلمان پیرو خط امام خمینی(ره) از نقاط عطف تاریخ انقلاب اسلامی به‌حساب می‌آید كه حوادث و پیامدهای گوناگونی را به‌ همراه آورد. 

آن‌چه كتاب «تسخیر لانه‌ جاسوسی(خاطرات یكی از دانشجویان مسلمان پیرو خط امام)» به آن می‌پردازد، علل و زمینه‌های اقدام دانشجویان مسلمان مبارز از زبان و قلم یكی از دانشجویان حاضر در قضایای تسخیر است. دكتر سیدمحمدهاشم پوریزدان‌پرست، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز از دانشجویان مبارز قبل از انقلاب و از رزمندگان و جانبازان سرافراز است كه با نگارش آثاری مانند: «همگام با مردم در انقلاب اسلامی» بر آن است به گزارش مستند وقایع انقلاب و حوادث بعد از انقلاب بپردازد. 

کتاب «گروگان‌گیری ایرانی»:

با پیروزی شكوهمند انقلاب اسلامی، گروهی از دانشجویان پیرو خط امام خمینی (ره) به نمایندگی از مردم ایران اسلامی كه تازه از زیر‌ یوغ حكومت ستم‌شاهی محمدرضا پهلوی رها شده بودند و از دخالت‌های بیش از حد ایالات متحده‌ آمریكا در امور داخلی ایران به ستوه آمده بودند، سفارت آمریكا موسوم به «لانه‌ جاسوسی» را تسخیر كردند و افراد سفارت را به گروگان گرفتند و خواهان دخالت نکردن آمریكا در امور ایران، بازگشت دارایی‌های ایران از آمریكا و تحویل شاه به ایران شدند. 

در پی ناكامی آمریكا در حل این بحران، بسیاری از رسانه‌های غربی سعی كردند این حركت دانشجویی را سیاه‌نمایی كرده و ایران را به نقض حقوق بشر و آزار و اذیت گروگان‌ها متهم کنند در نتیجه از رفتار بد ایرانی‌ها نسبت به گروگان‌های آمریكایی می‌گفتند و می‌نوشتند. 

كتاب «گروگان‌گیری ایرانی» خاطرات‌ یكی از گروگان‌ها به نام «راكی سیكمن» است. او 26 جولای 1957 در میسوری، در حومه‌ ایالت لوییس آمریكا به دنیا آمد و دوران كودكی و نوجوانی خود را در روستای كراكو در 50 مایلی جنوب ایالت لوییس سپری كرد. راكی، 26 آگوست 1976 وارد نیروی دریایی ایالات متحده شد. او پیش از آن در نیروی زمینی خدمت می‌كرد. پس از دو سال و نیم، همراه نیروی دریایی به اقیانوس آرام و دریای مدیترانه سفر كرد. او در ماه می 1979 برای آموزش در گارد امنیتی نیروی دریایی ثبت‌نام کرد كه نخستین محل ماموریت او به عنوان گارد امنیتی، سفارت آمریكا در تهران بود. بنابراین، راكی سیكمن در هفت اكتبر 1979 وارد تهران شد. 

کتاب «بحران (سال آخر ریاست‌جمهوری كارتر)»:

با آغاز نهضت اسلامی در سال 1342، امام خمینی (ره) نه تنها علیه استبداد داخلی به مبارزه پرداخت بلكه آگاهانه استعمار خارجی را نیز نشانه گرفت. امام شاه را مجری سیاست‌های آمریكا در منطقه می‌دانست و باور داشت كه شاه به عنوان «ژاندارم خاورمیانه» منافع آمریكا را در منطقه تامین می‌كند و آمریكا نیز به امنیت و بقای حكومت پهلوی به‌ ویژه به سركوب مخالفان داخلی كمك می‌‌کند. 

در آغاز روی كار آمدن «كارتر» با طرح حمایت از حقوق بشر و تجدیدنظر در روابط با كشورهای ناقض حقوق بشر، چنین به نظر می‌رسید كه روابط خوب شاه با سردمداران كاخ سفید با مشكل مواجه خواهد شد زیرا طبق شعارهای انتخاباتی «كارتر» ایران یكی از كشورهایی بود كه حقوق بشر را نقض می‌كرد، زندان‌های شاه مملو از زندانیان سیاسی بود و هر ندای مخالفی به شدت سركوب می‌شد. اما دولت «كارتر» به طرح خود وفادار نماند و با اصلاحات سطحی كه شاه با ایجاد فضای باز سیاسی انجام داد و آزاد كردن تعدادی از زندانیان سیاسی، حمایت خود را از رژیم شاه ادامه داد.
 
در همین راستا، شاه به آمریكا سفر كرد و در مقابل «كارتر» در دی ماه 1356 وارد ایران شد. شاه ضیافت با شكوهی به افتخار وی و همراهانش ترتیب داد و در این ضیافت اظهار کرد كه «ایران پیوندهای دوستی بسیار استواری با آمریكا دارد.» «كارتر» نیز كه شرایط انقلابی ایران را درك نمی‌كرد، ایران را «جزیره‌ ثبات خاورمیانه» نامید. حوادث پس از سفر كارتر به ایران، درك نشدن شرایط ایران توسط دولت‌مردان آمریكایی را به خوبی نشان داد. 

عدم درك شرایط كشور توسط آمریكایی‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز ادامه یافت. «كارتر» در یك مصاحبه‌ مطبوعاتی خبر از تضمین امنیت اتباع آمریكا توسط دولت بازرگان را داد و امیدوار بود مانند سال‌های گذشته روابط ایران و آمریكا به صورت عادی و دوستانه حفظ شود. 

«سولیوان» آخرین سفیر آمریكا در ایران سعی كرد با نظام جدید حاكم در ایران ارتباط برقرار كند اما ناكام ماند. به نظر می‌رسید كه جمهوری اسلامی هیچ اعتمادی به دولت آمریكا ندارد. در همین زمان موافقت «كارتر» با ورود شاه به آمریكا شرایط را پیچیده‌تر كرد، در حالی كه دولت موقت طرفدار مماشات و ادامه‌ روابط دیپلماتیك با آمریكا بود و حتی مهندس بازرگان در جشن سالگرد انقلاب الجزایر با «برژینسكی» مشاور امنیت ملی آمریكا در 10 آبان 1358 ملاقات كرد تا زمینه برای دور تازه‌ای از همكاری ایران و آمریكا فراهم شود، انقلابیون در تهران علاوه بر سر دادن شعارهای ضدآمریكایی، خواستار قطع روابط با آمریكا شدند. در روز 13 آبان 1358 كه مردم آماده تظاهرات علیه پذیرفته‌شدن شاه در آمریكا می‌شدند گروهی از دانشجویان، سفارت آمریكا را تصرف كردند و اعضای آن را به گروگان گرفتند. 

کتاب «انتخاب دشوار: سالهای بحرانی در سیاست خارجی آمریكا»:

پیروزی انقلاب اسلامی نقطه عطف مهمی در روابط ایران با ایالات متحده‌ آمریكاست. كشوری كه پیش از پیروزی انقلاب بزرگ‌ترین شریك تجاری و مهم‌ترین هم‌پیمان نظامی و امنیتی ایران به‌شمار می‌رفت، به بزرگ‌ترین دشمن جمهوری اسلامی تبدیل شد. در واقع یكی از اساسی‌ترین اندیشه‌های پیشگامان انقلاب اسلامی و در رأس آن‌ها امام‌خمینی (ره) كه رهبری انقلاب اسلامی را برعهده داشت، اندیشه‌ مبارزه با استكبار و قدرت‌های سلطه‌گر به‌ویژه آمریكا بود. 

بدیهی بود كه نظامِ برآمده از انقلاب و اندیشه‌های ضداستعماری و ضداستكباری امام‌خمینی (ره) كوچك‌ترین سازش و انعطافی در مقابل غرب و ایالات متحده نداشته باشد. بنابراین، آمریكا تمام تلاش خود را به كار بست تا به هر شیوه ممكن مانع پیروزی انقلاب و روی‌ كار آمدن حكومت اسلامی برآمده از تفكر امام خمینی (ره) شود. 

در این باره یكی از مسایل مهم، عدم درك و شناخت صحیح مقام‌های آمریكا از ایران و ساختارهای پیچیده‌ اجتماعی و سیاسی آن بود. همین مساله باعث می‌شد مقامات آمریكایی دیدگاه‌های متفاوت و گاه متناقضی در قبال ایران داشته باشند. این تناقض در دوران پیروزی انقلاب همچنین بحران گروگان‌گیری بیش از هر زمان دیگری خود را نشان داد. از مذاكرات مستقیم و غیرمستقیم تا اقدام نظامی از جمله گزینه‌هایی بودند كه در هنگام بحران در دستور كار مقام‌های ایالات متحده قرار می‌گرفت. 

كتاب «انتخاب دشوار: سالهای بحرانی در سیاست خارجی آمریكا» نوشته‌ «سایروس ونس» وزیر خارجه‌ وقت آمریكا در دوران پیروزی انقلاب و بحران گروگان‌گیری است كه در آن به موضوع‌های مختلفی درباره ایران پرداخته شده‌ است. 

«ونس» از جمله كسانی بود كه دیدگاهی معتدل و میانه‌رو در قبال انقلاب و بحران گروگان‌گیری داشت. وی مخالف سرسخت اقدام نظامی و عملیات نجات برای آزادی گروگان‌های آمریكایی در ایران بود و در اعتراض به این اقدام استعفا داد. با توجه به شخصیت «ونس» و اهمیت جایگاه وی در مقام وزیر امور خارجه‌ آمریكا در آن دوران و نیز دیدگاه‌های ویژه‌ای كه در قبال مسایل مختلف ایران داشته است، مطالعه‌ كتاب یاد شدهمفید به نظر می‌رسد. 

کتاب «تاریخ‌ شفاهی جنبش دانشجویی مسلمان»:

جنبش دانشجویی در ایران قدمتی به اندازه عمر دانشگاه و نهاد آموزش عالی دارد و نتیجه‌ واكنش دانشجویان به مشكلات جامعه و بازتاب دغدغه‌های آن‌ها در قبال حل معضلات است. از آن‌جایی كه دانشجویان به‌ عنوان قشر تحصیلكرده و فرهیخته جامعه به مناسبات اقتصادی، سیاسی ـ اجتماعی حاكم بر جامعه حساس‌اند و به علت قرار گرفتن در دوران جوانی و ویژگی‌های این دوره، آرمان‌خواهی و عدالت‌طلبی از مشخصه‌های با اهمیت این جنبش است كه در طول تاریخچه به نسبت طولانی این جنبش، همواره مطرح می‌شود

در دوران حكومت پهلوی به‌علت ممنوع بودن فعالیت نهادهای مدنی، احزاب و گروه‌های برخاسته از بطن جامعه، جنبش دانشجویی جای خالی این تشكل‌ها و نهادها را پُر می‌كرد و ضمن فعالیت در عرصه‌ علم و دانشگاه عرصه اجتماع و سیاست را نیز زیر نظر داشت. 

پس از كودتای 28 مرداد، تعطیلی احزاب، دستگیری و منزوی‌كردن رهبران نهضت ملی‌شدن نفت، جنبش دانشجویی از معدود جریان‌هایی بود كه در مقابل استبداد و دیكتاتوری حكومت پهلوی ایستاد و پرونده‌ای درخشان از خود به‌جا گذاشت، همچنان ‌كه تلفات سنگینی را نیز متحمل شد. پیروزی انقلاب اسلامی ایران كه گام بزرگی در تحقق مردم‌سالاری دینی در كشور و حاكم شدن اراده مردم بر سرنوشت خویش بود، با پیشگامی جنبش دانشجویی در اغلب حوادث سرنوشت‌ساز پس از انقلاب همراه بود. 

تسخیر لانه‌ جاسوسی، انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ها و حضور در جبهه‌های جنگ تحمیلی و... از اقدام‌های درخشان جنبش دانشجویی در دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است كه آرمان‌خواهی و عدالت‌طلبی دو ویژگی اصلی آن‌ها هستند. جنبش دانشجویی با وجود تمامی فراز و نشیب‌ها در برخی از تشكل‌های دانشجویی همچنان ایفای نقش می‌كند. 

این اثر روایت‌های دانشجویان قدیم و فعلی از روند جنبش دانشجویی در برهه‌های مختلف و میزان تاثیرگذای آن‌ها در سیر حوادث را در بر دارد. 

کتاب «چالش‌های ایران و آمریكا»:

در تاریخ تحولات معاصر ایران نقش چند دولت خارجی - از جمله دولت‌های ایالات متحده آمریكا و انگلیس - بیش از دیگران تاثیرگذار و مساله‌ساز بوده است. بنابراین، بررسی تحولات و چگونگی روابط ایران و دولت‌های یاد شده یكی از موضوع‌های مهم و مورد توجه به شمار می‌آید؛ چون تاثیر این روابط در بسیاری از امور داخلی حتی در روابط خارجی گسترده و تعیین‌كننده بوده است. 

در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی امكان تحقیق و تالیف در این زمینه نبود؛ چون مخالف منافع و مصالح رژیم وابسته‌ حاكم و دولت خارجی مسلط بر ایران بود. بنابراین، پس از پیروزی انقلاب محققان و نویسندگان توانستند با استفاده از اسناد و مدارك به‌ جا‌ مانده از رژیم گذشته همچنین مدارك موجود و مرتبط با موضوع در خارج از كشور، تحقیقات و تالیفات گسترده و ارزنده‌ای در این حوزه انجام دهند. 

در میان دولت‌های خارجی مسلط بر كشور، بیش از همه انگلیس و آمریكا ایفای نقش كرده‌اند. در سال‌های پس از كودتای 28 مرداد 1332 به مدت 25 سال، آمریكا به‌ تدریج سلطه بیشتری یافت و دولت انگلیس از دهه‌ 40 نقش دوم در سلطه‌ خارجی بر ایران داشت. 

در این دوران، اوضاع و احوال و سیر تحولات به‌گونه‌ای متفاوت از گذشته و تضاد آشتی‌ناپذیر مردم با سیاست‌های استعمارگر جدید نیز متفاوت بود. از طرف دیگر پیروزی انقلاب اسلامی، شرایط ایران و منطقه را دگرگون و چالش‌های ایران و آمریكا وارد شكل و محتوای جدیدی شد. شرایطی كه به صورت کامل برای این دولت ناشناخته و در عین حال غیرقابل قبول بود. بنابراین، «چالش‌های ایران و آمریكا» یكی از موضوع‌های تحقیقاتی مراكز مطالعات سیاسی و استراتژیك در كشورهای مختلف شده است. این چالش‌ها به اندازه‌ای است كه در تمامی دولت‌های آمریكا، مساله ایران و آثار ناشی از این مساله‌ها یكی از مشكل‌های ثابت و به‌اصطلاح «دردسرهای بزرگ برای آن‌ها» بوده است. 

چالش‌های موجود در روابط دو دولت به‌گونه‌ای است كه چالش‌های دیگر را مانند مقاومت حزب‌الله لبنان، مقاومت ملت فلسطین، شكست لشگركشی در عراق و افغانستان، تضعیف موقعیت داخلی و بین‌المللی و در نهایت بیداری اسلامی و جنبش ضدسرمایه‌‌داری، به دنبال داشته است. تحولاتی كه هر كدام می‌توانند مقدمه تغییرات دیگری بر ضد نظام سلطه‌ استكباری آمریكا باشد.

این كتاب مهم‌ترین چالش‌های دو نظام متفاوت و متعارض (اسلام و لیبرال سرمایه‌داری) را در قالب دو دولت ایران و آمریكا با دیدگاهی واقع‌بینانه و به‌دور از تحلیل‌های افراطی و یا ساده‌انگارانه مورد بحث قرار داده است. 

علاقه‌مندان برای تهیه کتاب‌های معرفی شده می‌توانند به فروشگاه این مرکز واقع در خیابان انقلاب،خیابان 12فروردین، بعد از خیابان شهدای ژاندارمری، نبش مجتمع ناشران مراجعه کنند یا با شماره‌های 66953607 و 66961536 تماس بگیرند.