جمعه ۲۰ دی ۱۳۹۲ - ۱۰:۲۰
موسیقی ذکر، رسالت آیینی دارد

یاشار بهنود، نوازنده تنبور و آهنگساز تبریزی به بهانه انتشار جلد دوم کتاب «آموزش تنبور» گفت: موسیقی ذکر، موسیقی تکرار شونده است و با تکرار یک جمله و یک ملودی مشخص رسالت آیینی خود را به انجام می‌رساند.-

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، بهنود درباره ویژگی موسیقی ذکر گفت: کلمه ذکر به معنی تکرار و یادآوری است. یکی از بارزترین جنبه‌های موسیقی ذکر تکرارهای دوره‌ای و دایره‌وار است. موسیقی ذکر، تکرار شونده است و با تکرار یک جمله و یک ملودی مشخص رسالت خود را به انجام می‌رساند. 

این پژوهشگر تبریزی گفت: وارستگان وادی عرفان و شناخت، ذکر و تکرار را وسیله‌ای برای یادگیری و پیراستن روح از اضافه‌‌ها و مانع‌های صعود و وصال دانسته‌اند. 

وی‌ تکرار را در همه امور زندگی به‌ویژه در موسیقی مهم دانست و تاکید کرد: می‌دانیم که با تکرار یاد می‌گیریم و آنچه را که در زبان و گفتارمان تکرار می‌کنیم روزی تبدیل به رفتارمان می‌شود و عاقبت، رفتارمان کردارمان را می‌سازد. در موسیقی نیز همین سیکل اتفاق می‌افتد.
 
بهنود عنوان کرد: یکی دیگر از شاخص‌های موسیقی ذکر، آیینی بودن آن است. موسیقی ذکر یک نوع موسیقی آیینی است و برای رساندن مخاطب به حالت‌های خاص روحی و روانی مرتبط به آیین طراحی شده است.
 
وی توضیح داد: آیین بر پایه باور قابل درک است و کاربرد پیدا می‌کند. باور نیروی محرکه‌ساز آیین است و با انعقاد باور در درون انسان باورمند، آیین نگهبانی و نگهداری می‌شود.
 
بهنود تاریخچه موسیقی ذکر و آیینی و چگونگی تاثیر آن بر شیوه نوازندگی تنبور را یادآور شد و گفت: اکنون و در این برهه از زمان، موسیقی ذکر بخش مهمی از موسیقی تنبور را به خود اختصاص داده است؛ تلاشی که با تصنیف زیبای «علی گویم علی جویم» ساخته زنده یاد درویش امیرحیاتی، در موسیقی محلی و مقامی ایران آغاز شده و با تشکیل گروه‌های تنبور نوازی از سوی استادان این حوزه ادامه یافته و گنجینه‌ای زیبا و قابل تامل از موسیقی ذکر و تصنیف‌های ساخته شده برای تنبور را برای ما به یادگار گذاشته است.
 
وی اظهار کرد: تصنیف‌ها و آهنگ‌های مربوط به موسیقی ذکر در مکتب تنبور دارای دو قسمت هستند. قسمت سربند که عینا و بی‌کم و کاست از سوی مخاطب تکرار می‌شود و قسمت بدنه ذکر که از سوی ذاکر یا تنبور نواز ارایه می‌شود. بدنه ذکر می‌تواند تنوع شعری داشته و نسبت به ذوق مجری تغییر پیدا کند.
 
بهنود درباره ویژگی کتاب دومش «آموزش تنبور» گفت: در این کتاب، تصنیف‌ها و ذکرهای آشنا را به اندازه توانم در یک مجموعه و با ظاهری هم‌شکل جمع‌اوری کردم. اساس کار بر این استوار شده تا هنرجویانی که با شنیدن این آثار، وارد این وادی می‌شوند، منبعی برای تمرین منسجم و علمی داشته باشند و همراه با شنیدن این تصنیف‌ها، بتوانند در حد توان‌شان از اجرای این آثار لذت ببرند.
 
وی بیان کرد: با توجه به این که هنوز سیستم منسجم و واحدی برای نت‌نویسی تنبور ارایه نشده، پس از مشورت با استادان صاحب‌نام این حوزه مقرر شد سیستم پیشنهادی‌مان را برای اجرای قطعات ارایه کنیم.

کتاب «آموزش تنبور» شامل 24 درس با عناوینی مانند «ذکر هو مددی»، «ذکر عشق الیندن یاندی جانیم»، «ذکر علی بود»، «تصنیف مردان خدا»، «تصنیف مولا جانم» و «تصنیف مردانه شو» است. 

در بخش «سر بند ذکر» درس نخست با عنوان «ذکر الله الله» نوشته شده است: «الله الله یا الله لااله الا‌الله/ صلی علی محمد(ص) آقا یا رسول‌الله» 

در بخشی از «بدنه ذکر» همین درس می‌خوانیم: «تا کی به تمنای وصال تو یگانه/ اشکم شود از هر مژه چون سیل روانه/ خواهد به سرآید شب هجران تو یا نه/ ای تیر غمت را دل عشاق نشانه/ جمعی به تو مشغول و تو غایب ز میانه»
 
این تصنیف در دو قطعه موسیقی با میزان‌نمای 4/2 و کوک طرزی (پنجم) همراه آموزش‌های لازم ارایه شده است. 

بهنود متولد تبریز است. وی نواختن تنبور را از کودکی نزد پدر بزرگ خود استاد جواد دوستی آغاز کرد. بهنود در سال 1379 سرپرستی گروه تنبور نوازی «مشتاق» را که از 1359 به سرپرستی نادر غضنفری اداره می‌شد، بر عهده گرفت و تاکنون با همراهی این گروه، کنسرت‌های متعددی را در داخل و خارج از کشور اجرا کرده است. 

کتاب دوم «آموزش تنبور» در 68 صفحه همراه یک لوح فشرده با شمارگان یک‌هزار و 100 جلد و قیمت 10 هزار تومان از سوی نشر نای و نی منتشر شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط