فیروز زنوزی جلالی در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) اظهار کرد: متاسفانه هر وقت اسم داستان انقلاب مطرح میشود، تصویر چند نفر که روی دیوارها شعار مینویسند یا اعلامیه پخش میکنند و در تظاهرات شعار میدهند و توسط ساواک دستگیر میشوند در ذهن بسیاری از نویسندگان و مخاطبانشان شکل میگیرد. ادبیات انقلاب ما مدتهاست با این کلیشهها دست به گریبان است.
داور بخش بزرگسال ششمین دوره جشنواره داستان انقلاب درباره ملاکهای گزینش آثار در این جشنواره توضیح داد: از نظر ما هر اثری که بتواند از این کلیشهها عبور کند و به مقوله داستان انقلاب نگاه تازهای داشته باشد و با نوآوری موضوع بکری را مطرح کند، قابلیت حضور در جمع آثار برگزیده را دارد. البته با این نگاه، باید 95 درصد آثار رسیده به دبیرخانه جشنواره را کنار بگذاریم!
زنوزی با اشاره به استانداردهای روز داستاننویسی، ادامه داد: در بررسی یک داستان باید دید نثر آن چه ویژگیهایی دارد. آیا نویسنده اصول شخصیتپردازی را در داستانش رعایت کرده؟ آیا عناصر داستان کاربرد صحیحی دارند؟ گفتوگوها (دیالوگها و مونولوگها) چه وضعیتی دارند. برای امتیازدادن به آثار جشنواره داستان انقلاب هم این موارد در نظر گرفته میشود.
نویسنده رمان «قاعده بازی» با تاکید بر سطح بالای آثار برگزیده جشنواره داستان انقلاب، تصریح کرد: قطعاً اگر اثری شاخص نباشد، آنرا به عنوان برگزیده معرفی نمیکنیم. برخی مخاطبان کنجکاوند بدانند داوران ششمین جشنواره داستان انقلاب برای معرفی یک داستان به عنوان اثر برگزیده چه چیزهایی را مدنظر قرار میدهند، اما معتقدم داستانهای برگزیده میتوانند از خودشان دفاع کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا جوانبودن نویسندگان داستان انقلاب و نداشتن تجربه عینی آنها از فضای انقلاب اسلامی، بر حرکت رو به رشد داستان انقلاب تاثیر منفی میگذارد؟ بیان کرد: این حرفها دیگر نخنما شده است! چه کسی گفته نویسنده برای خلق یک اثر باید فضای آن را لمس کرده باشد یا تجربهای عینی از وقایع داشته باشد؟ من اگر بخواهم در داستانم شخصیت یک پزشک را خلق کنم، نباید حتماً تجربه پزشکی داشته باشم. اگر اینطور بود که دیگر کسی رمان تاریخی نمینوشت! نویسنده که حتماً نباید در دوران قاجار و پهلوی زندگی کرده باشد تا درباره این برشهای تاریخ کشورمان، داستان خلق کند.
زنوزی با تاکید بر اینکه تحقیق یکی از بخشهای جدانشدنی ادبیات داستانی است، ادامه داد: خوشبختانه مواد خام و خاطرات کتبی و شفاهی درباره انقلاب اسلامی به اندازه کافی وجود دارند و نویسنده میتواند با استفاده از تخیلش که مهمترین ویژگی نویسندگی است، در این حوزه دست به آفرینشهای ادبی بزند. تولستوی هرگز جنگ واترلو را ندیده بود اما با بهرهگرفتن از قدرت تخیلش، در جهان ادبیات داستانی، یک شاهکار خلق کرد. این موضوع تنها درباره داستانهای تاریخی صدق نمیکند و نویسنده در ژانرهای دیگر هم باید به نیروی تخیلش متکی باشد. برای مثال من در رمانهای قاعده بازی و مخلوق، به توصیف صحنههایی پرداختم که هرگز آنها را ندیدهام.
زنوزی در پاسخ به این پرسش که برخی کارشناسان معتقدند هنوز در زمینه ادبیات داستانی انقلاب، اثر قابل توجهی منتشر نشده است، با این نظر موافقید یا خیر؟ گفت : متاسفانه بسیاری اظهار نظرها درباره ادبیات انقلاب غیرکارشناسانه است. من هم قبول دارم در ادبیات داستانی انقلاب، جاهای خالی متعددی وجود دارد اما نبود اثر قابل توجه در این زمینه را قبول ندارم. البته در مقولههای ادبیات داستانی دفاعمقدس و انقلاب اسلامی باید جدیتر کار کنیم.
سهشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۲ - ۱۱:۱۴
نظر شما