مهمترین بحث در نمایشگاه های استانی که از اقبال ناشران صاحب نام برای شرکت می کاهد، موضوع اقتصاد کتابفروشان شهرستانی است. آنان معتقدند که بقا و حیات نشر در مراکز استان و شهرستان ها به سود و انتفاع کتابفروشان بستگی دارد. در واقع معتقدند، اگرچه اقتصاد نشر در تهران شاخصه های متنوع و متکثری دارد اما در خارج از پایتخت حرف اول و آخر را کتابفروشان می زنند. زیرا کتابفروشان شهرستانی رسمی و غیر رسمی نماینده ناشران تهرانی هستند و بار خرید عمده کتاب را برعهده دارند.
اما به واقع فضا و شرایط این تعامل چگونه است؟ آیا نمایشگاه های استانی با ارایه تخفیف 40 درصدی به خریداران، به چرخه فروش کتابفروشان شهرستانی لطمه و زیان وارد می کند؟
عده ای از ناشران معتقدند که با برگزاری نمایشگاه های استانی اقبال خریداران از کتابفروشان شهرستانی کاسته و کتابفروشان متضرر می شوند اما دسته دیگری از ناشران هم معتقدند که اینگونه نیست و عمده خریداران نمایشگاه های استانی خود کتابفروشان شهرستانی هستند و به همین دلیل چرخه اقتصاد نشر کتابفروشان شهرستانی معیوب نخواهد شد.
با در نظر گرفتن این واقعیت که کتابفروشان شهرستانی در طول سال و خصوصاً ایام برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، خریدهای عمده شان را از ناشران تهرانی انجام می دهند و چرخه فروش یک ساله شان را احیا می کنند. به نظر می رسد راهکار حل این موضوع تعامل کتابفروشان شهرستانی با ناشران پیش از برگزاری نمایشگاه کتاب استانی باشد زیرا:
1- عموماً عرضه و فروش کتاب بین ناشران و کتابفروشان شهرستانی همچنان از شیوه های سنتی گذشته پیروی می کند و چیزی به نام «مهندسی فروش» هنوز شکل واقعی خود را پیدا نکرده است.
2- نقش کتابفروشان به عنوان نماینده رسمی ناشران تهرانی می تواند اثر مهمی در بهبود سرانه فروش حتی در زمان نمایشگاه استانی کتاب داشته باشد.
3- اصلاح چرخه توزیع کتاب در شهرستان ها و فعال شدن کتابفروشان برای ارایه تازه های نشر آنان را از آسیب پذیری دور می کند.
4- تک قطبی شدن در فرایند عرضه و تقاضا، خرده فروشی و فروش فصلی مهمترین چالش پیش روی کتابفروشان شهرستانی است به همین دلیل استفاده درست از امکانات و ابزار سفارش، خرید و فروش مبتنی بر نظام آی تی و تجارت الکترونیک بین کتابفروشان، ناشران و خریداران نقش بسیار مهمی در بهبود اقتصاد کتابفروشان مراکز استان و شهرستان ها دارد.
به نظر می رسد موضوع اقتصاد کتابفروشان در مراکز استان و شهرستان ها و سود یا زیان آنان بیش از آنکه به برگزاری یا عدم برگزاری نمایشگاه کتاب استانی بستگی داشته باشد به اصلاح ساختاری و شیوه های فروش و مدیریت بازار آنان بستگی دارد.
نظر شما