خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- مهسا مقدس‌نژاد: نشست «آسیب‌شناسی نمایشگاه‌های کتاب استانی» به دعوت (ایبنا) با حضور محسن عموشاهی، دبیر شورای سیاستگذاری نمایشگاه‌های استانی و مشاور مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران، نادر قدیانی، مدیر انتشارات قدیانی، مریم‌السادات ظهوریان، مدیر نشر نورگستر و مدیر انجمن فرهنگی زنان ناشر، فرید مرادی، مدیر تولید نشر نگاه، ابراهیم قاسمی، معاون توسعه مدیریت و منابع اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی زنجان و نقی گلمحمدی، رئیس اداره فرهنگی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی زنجان برگزار شد.

محمد عکاف، دبیری نشست «آسیب‌شناسی نمایشگاه‌های کتاب استانی» را بر عهده داشت. وی در آغاز این نشست از نادر قدیانی، مدیر انتشارات قدیانی پرسید: «به عنوان یک ناشر پیشکسوت، آیا با فلسفه برگزاری نمایشگاه‌های استانی کتاب موافق هستید؟»



نمایشگاه‌های کمتری برگزار شود اما امکانات خوبی در اختیار ناشران قرار بگیرد

نادر قدیانی، مدیر انتشارات قدیانی در پاسخ به این پرسش گفت: نخستین بار، نمایشگاه‌های استانی کتاب  در رشت برگزار شد که من نیز در آن حضور داشتم. برگزاری این نمایشگاه‌ها در آن زمان، چه از نظر محتوایی و چه از نظر فضای کلی نمایشگاه، مورد نیاز جامعه بود، به‌گونه‌ای که به طور قاطع می‌توانم از آنها دفاع کنم چرا که روز به روز باعث رشد کتاب می‌شدند.

وی با بیان این‌که متاسفانه نمایشگاه‌های استانی کتاب به‌تدریج به‌ویژه در دهه‌های گذشته با اُفت جدی مواجه شدند، گفت: در این نمایشگاه‌ها باید به نیروی جوان نیز فرصت داده شود چرا که ما نیز یک روز ناشر جوان و کم کاری بودیم.


نادر قدیانی، مدیر انتشارات قدیانی


قدیانی اظهار کرد: متاسفانه برنامه‌ریزان دهه گذشته نتوانسته‌اند همگام با شرایط نشر گام بردارند. با ابراز تاسف باید گفت که آنها بیشتر در تلاش‌ بودند که به نوعی آمارها را بالا ببرند؛ واقعا چه ضرورتی دارد که با تغییر مدیریت‌ها در هر دوره، افزایش تعداد نمایشگاه‌ها را نوعی افتخار بدانیم، در حالی که این نمایشگاه‌ها از کیفیت نازلی برخوردارند. معتقدم می‌شود تعداد نمایشگاه‌های کمتری برگزار کرد اما امکانات و فضای خوبی در همین تعداد اندک نیز در اختیار ناشران قرار بگیرد.

وی با بیان این‌که نمایشگاه‌های استانی کتاب نیازمند یک بازنگری جدی هستند گفت: البته شاید مدیران فرهنگی ما نیز در بی‌کیفیت شدن نمایشگاه‌های کتاب استانی مقصر نباشند، بلکه ممکن است بودجه‌ای که در اختیار آنها قرار می‌گیرد، بسیار ناچیز باشد.

مدیر انتشارات قدیانی ضمن تاکید بر این نکته که جامعه ما هنوز به برپایی نمایشگاه‌های کتاب استانی نیازمند است اما نه به گستردگی کنونی افزود: بسیار شایسته است به جای این‌که سالانه به تعداد نمایشگاه‌های کتاب  افزوده شود، تعداد کتابفروشی‌های استان‌های سراسر کشور را افزایش دهیم.

اطلاع‌رسانی نمایشگاه های استانی ضعیف است
دبیر نشست «آسیب‌شناسی نمایشگاه‌های استانی کتاب» از مریم‌السادات ظهوریان، مدیر نشر نورگستر و مدیر انجمن فرهنگی زنان ناشر پرسید: «به نظر شما نمایشگاه‌های استانی کتاب با چه چالش‌هایی مواجه هستند؟»

ظهوریان در پاسخ به این پرسش گفت: متاسفانه برای برپایی این نمایشگاه‌ها، اطلاع‌رسانی خوبی صورت نمی‌گیرد. بسیاری از مردم به دلیل همین ضعف، از برپایی چنین نمایشگاه‌هایی آگاه نمی‌شوند. همچنین در طول برپایی نمایشگاه‌ها نیز تبلیغات خوبی صورت نمی‌گیرد. به نظرم مدارس بهترین کانال برای اطلاع‌رسانی برپایی نمایشگاه‌های کتاب استانی به شمار می‌آیند.

وی در ادامه سخنانش، با بیان این‌که در دسترس قرار دادن کتاب‌ها و به فروش رساندن آنها از جمله اهداف اصلی برگزاری نمایشگاه‌های کتاب استانی به شمار می‌آیند، گفت: پیشنهاد می‌کنم یک برنامه‌ریزی جدی صورت بگیرد تا هر یک از استان‌های کشور در یک زمان مشخص و ثابت میزبان نمایشگاه‌های کتاب باشند. همچنین به دلیل فضای اندکی که در این نمایشگاه‌ها وجود دارد، ناشران مجبورند کتاب‌های خود را غربال کنند و تعداد اندکی از آنها را به نمایش بگذارند.

بخش قابل توجهی از کتاب‌ها به نمایشگاه‌های استانی نمی‌روند

فرید مرادی، مدیر تولید نشر نگاه نیز در پاسخ به همین پرسش گفت: نمایشگاه‌های استانی کتاب اکنون حدود 21 سال است که برگزار می‌شوند اما متاسفانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکنون یک بررسی آماری و خروجی دقیقی از نتایج برگزاری این نمایشگاه‌ها ارائه نکرده است تا از تاثیر برپایی آنها در بهبود کیفیت کتاب ها و ترویج فرهنگ کتابخوانی آگاه شوند.

وی با بیان این‌که گویا نمایشگاه‌های استانی کتاب مانند یک سربار بر گردن ارشاد است که باید حتما آن را برگزار کنند، گفت: این نمایشگاه‌ها با آسیب‌های جدی مواجه‌اند؛ به طور مثال متاسفانه بخش قابل توجهی از کتاب‌های منتشر شده به نمایشگاه‌های استانی کتاب نمی‌روند. همچنین اغلب کتابفروشان از برگزاری چنین نمایشگاه‌ها ناراضی‌اند چرا که همواره می‌گویند برگزاری این نمایشگاه‌ها در فرایند فروش آنها تاثیر منفی می‌گذارد؛ متاسفانه تاکنون برای حل این مشکل چاره‌ای اندیشیده نشده است.

مدیر تولید نشر نگاه با بیان این‌که هیچ اصراری نیست که حتما تعداد بیشماری نمایشگاه‌های استانی برگزار شود، افزود: بیشتر جذابیت نمایشگاه‌های استانی به برنامه‌های جنبی آنها است؛ متاسفانه اکنون نقش این برنامه‌ها در نمایشگاه‌های استانی کمرنگ شده است اما در مقابل، هزینه بَری نمایشگاه‌ها روز به روز بیشتر می‌شود.

برخی مدیران استانی با ما همگام و همدل نیستند

دبیر نشست از محسن عموشاهی، دبیر شورای سیاستگذاری نمایشگاه‌های استانی و مشاور مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران پرسید: «تامین خدماتی و تسهیلات نمایشگاه‌های استانی کتاب که در اختیار ناشران و بازدیدکنندگان قرار می گیرند، تا چه اندازه برعهده استان‌هاست و تا چه مقدار موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران مسئولیت تامین آنها را بر عهده دارد؟»


محسن عموشاهی، دبیر شورای سیاستگذاری نمایشگاه‌های استانی

عموشاهی در پاسخ به این پرسش، گفت: نمایشگاه‌های استانی یک فعالیت فرهنگی است که چند عامل درگیر برپایی آن می‌شوند؛ ناشران، موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران، ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها و سایر دستگاه‌های ذیربط استانی.

وی با بیان این‌که بخش مهمی از مسئولیت‌های برگزاری شایسته و مفید نمایشگاه‌های استانی کتاب برعهده مسئولان استانی است توضیح داد: یکی از مشکلاتی که در نمایشگاه‌های استانی کتاب با آنها مواجه هستیم، همگام و همدل نبودن برخی مدیران استانی با ما در برپایی این نمایشگاه‌ها است. بسیار مشاهده کردیم که برخی از این مدیران حتی در عرصه تبلیغات و اطلاع‌رسانی نسبت به برگزاری این نمایشگاه‌ها دریغ کرده‌اند.

دبیر شورای سیاستگذاری نمایشگاه‌های استانی افزود: درباره اندک بودن متراژ فضاهایی که در اختیار ناشران قرار می‌گیرد که دوستان در جلسه به آن اشاره کردند و گله داشتند باید بگویم که متاسفانه این فضاهای اندک از ظرفیت‌ها ناچیز استان‌ها نشات می‌گیرند؛ به این معنا که استان‌ها فضای مناسبی در اختیار ندارند تا متراژ بیشتری در اختیار ناشران قرار بگیرد. بنابراین کاملا می‌بینید که موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران با محدودیت‌ها تصمیم‌گیری می‌کند. 

دبیر شورای سیاستگذاری نمایشگاه‌های استانی گفت: ما در موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی کشور همواره به این فکر می‌کنیم که ای کاش استان‌ها در عرصه نشر با این موسسه بیشتر در تعامل باشند و با تشکل‌های نشر ارتباط مستمر داشته باشند. همواره آرزوی ما است که در استان‌ها یک مرکز دائمی عرضه کتاب وجود داشته باشد.

در ادامه دبیر نشست از عموشاهی پرسید: «وقتی استان‌ها از ظرفیت بالایی برخوردار نیستند چه اصراری دارید که حجم بالایی از تعداد ناشران را با انبوهی از کتاب‌ها به آن‌جا اعزام کنید؟»

چرا در نمایشگاه‌های استانی یک کتاب واحد در چندین غرفه عرضه می‌شود؟

نادر قدیانی پیش از پاسخگویی عموشاهی به این پرسش، گفت: مدیران فرهنگی کشور باید به صورت جدی برنامه‌ریزی کنند و به نتایج درست و منطقی نسبت به ظرفیت‌های استانی دست یابند و براساس این نتایج، به اعزام ناشر و عرضه کتاب‌ها در استان‌ها اقدام کنند. همچنین متاسفانه در نمایشگاه‌های استانی شاهدیم که یک کتاب واحد در چندین غرفه به نمایش گذاشته می‌شود؛ این‌ها مشکلاتی هستند که مردم را نسبت به ناشران بدبین می‌کنند.

وی توضیح داد: متاسفانه در اغلب نمایشگاه‌های استانی شاهدیم که یک ناشر خاص، با عناوین مختلف نمایندگی می‌گیرد و با همان عناوین متعدد در نمایشگاه‌های استانی شرکت می‌کند. پرسش من از مدیران فرهنگی این است که بالاخره چه زمان و کجا قرار است به این مشکلات رسیدگی شود؟!

مدیر انتشارات قدیانی افزود: پیشنهاد می‌کنم به جای این‌که تعداد نامحدودی نمایشگاه‌‌های کتاب استانی در طول سال برگزار شود، به برپایی نمایشگاه‌های موضوعی (تخصصی) در 4 گروه «کودک و نوجوان»، «آموزشی»، «عمومی» و «دانشگاهی» در فصل‌های مختلف اقدام شود.

در ادامه، محسن عموشاهی در پاسخ به صحبت‌های قدیانی اظهار کرد: در دوران مدیریت جدید موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران، نخستین اقدامی که صورت گرفت تشکیل جلسات متعدد با تشکل‌های و صاحبنظران عرصه نشر بود. در این جلسات درباره چگونگی برپایی نمایشگاه‌های کتاب استانی بحث و گفتمان شد که در نهایت به اصلاح شیوه‌نامه برگزاری این نمایشگاه‌ها منجر شد؛ به طور مثال میزان تخفیف نمایشگاه‌های استانی را کاهش دادیم یا پیشنهاد دادیم که ناشران کتاب‌های منتشر شده پنج سال اخیر خود را در نمایشگاه‌های استانی سال جاری عرضه کنند.

وی درباره مشکل وجود کتاب‌های مشابه در نمایشگاه‌های استانی کتاب گفت: وجود کتاب‌های مشابه در نمایشگاه‌های کتاب استانی را قبول داریم اما بدانید که با آنها به صورت جدی برخورد می‌شود. به طور مثال در نمایشگاه کتاب استان اصفهان که اکنون در حال برگزاری است، حدود 10 ناشر بزرگ را به همین علت توبیخ کردیم.

دبیر شورای سیاستگذاری نمایشگاه‌های استانی در ادامه سخنانش گفت: انصافا موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران در دادن امکانات ـ چه در غرفه آرایی و چه در تهیه ابزار برای چیدمان غرفه‌هاـ از هیچ کمکی به استان‌ها دریغ نکرده است. به طور مثال تمام غرفه‌های نمایشگاه‌های استانی، سال جاری از همان روزهای نخستین برپایی، دستگاه کارت‌خوان داشتند. البته بودند غرفه‌هایی که در آنها دستگاه کارت‌خوان وجود نداشت اما این نقص به خود ناشران استانی بر می‌گشت چرا که خود ناشران یا نسبت به دریافت آنها دیر اقدام می‌کردند یا اصلا اقدام نمی‌کردند.

60 درصد اعتبارات یک سال برای نمایشگاه کتاب استانی صرف می‌شود

در ادامه این نشست، محمد عکاف از ابراهیم قاسمی، معاون توسعه مدیریت و منابع اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی زنجان پرسید: «چقدر از این مشکلات به استان‌ها برمی‌گردد و چقدر از آنها به موسسه نمایشگاه‌های مربوط می‌شوند؟»

قاسمی در جایگاه پاسخگویی به این پرسش، گفت: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان توانست در این دوره از نمایشگاه استانی خود، 22 برنامه جنبی برگزار کند؛ از میان این برنامه‌ها می‌توان به برپایی آیین‌ نقد کتاب، برگزاری شب شعر و نخستین نمایشگاه مطبوعات استانی اشاره کرد.


ابراهیم قاسمی، معاون توسعه مدیریت و منابع اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی زنجان

وی توضیح داد: زمان برپایی نمایشگاه‌‌های کتاب استانی یکی از معضلات جدی این رویداد فرهنگی است؛ به این معنا که در مناطق سردسیر وقتی این نمایشگاه‌ها در زمستان برگزار می‌شوند، بیشتر مردم به دلیل مشکلات رفت و آمد از حضور در این نمایشگاه‌ها منصرف می‌شوند. خوشبختانه امسال نخستین سالی بود که نمایشگاه کتاب استان زنجان در فصل تابستان برگزار شد؛ شاید همین عامل باعث استقبال زیاد از این رویداد فرهنگی بود.

معاون توسعه مدیریت و منابع اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی زنجان ادامه داد: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی زنجان بیش از 60 درصد اعتبار استانی خود را باید بدهد تا بتواند یک نمایشگاه کتاب استاندارد برگزار کند. البته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ما کمک می‌کند اما اغلب این کمک‌ها نقدی نیستند.

وی با بیان این‌که استان در تبلیغات نمایشگاه‌های کتاب استانی از هیچ اقدامی کوتاهی نمی‌کند، گفت: قبل و حین برپایی نمایشگاه‌های کتاب در استان زنجان، تمام شبکه‌های رسانه استانی اطلاع‌رسانی از کم و کیف این نمایشگاه‌ها را انجام می‌دهند.

قاسمی اظهار کرد: متاسفانه بسیاری از ناشران به‌ویژه ناشران فاخر چندان تمایلی برای شرکت در نمایشگاه‌های استانی ندارند، اگر هم حضور پیدا می‌کنند کتاب‌های خوب‌شان را که مردم به دنبالش هستند نمی‌آورند. به همین دلیل در این دوره با رایزنی‌هایی که انجام دادیم کوشیدیم که از حضور ناشران فاخر تهرانی و قُمی در نمایشگاه کتاب استان زنجان بهره‌مند شویم اما با این وجود متاسفانه باز این ناشران در نمایشگاه کتاب زنجان حاضر نشدند.

نقی گلمحمدی، رئیس اداره فرهنگی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی زنجان نیز با بیان این‌که در نمایشگاه کتاب استان زنجان سال جاری 375 ناشر در 290 غرفه به عرضه 30 هزار عنوان کتاب پرداختند، بیان کرد: خوشبختانه امسال هیچ غرفه‌ای در حوزه دستگا‌ه‌های کارت‌خوان به مشکلی برنخوردند؛ امسال در مجموع 600 میلیون تومان فروش کتاب صورت گرفت. همچنین نمایشگاه کتاب استان زنجان سال جاری 42 هزار نفر بازدیدکننده داشت.

در ادامه، دبیر نشست از فرید مرادی، مدیر تولید نشر نگاه پرسید: «اغلب ناشران بزرگ به دلیل ضرری که با برپایی نمایشگاه‌های استانی به کتابفروشان شهرستانی وارد می‌شود، ترجیح می‌دهند با هدف خدشه‌دار نشدن رابطه‌شان با این کتابفروشان، در نمایشگاه‌های استانی شرکت نکنند. نظر شمار در این مورد چیست؟»

مرادی در پاسخ به این پرسش، با بیان این‌که البته موضوعی که شما مطرح کردید، تنها یکی از علت‌های حضور نیافتن ناشران بزرگ در نمایشگاه‌های کتاب استانی است نه همه علت آن، گفت: معتقدم نمایشگاه‌های  استانی کتاب جاذبه چندانی برای شرکت کردن ناشران در آنها ندارند و صرفا جنبه تبلیغاتی دارند.

وی توضیح داد: ما در آستانه برگزاری بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هستیم اما متاسفانه هنوز این رویداد بزرگ فرهنگی مکان مشخصی ندارد. در همه جای دنیا فضای نمایشگاهی یک فضای تعریف شده است. بنابراین، ضرورت دارد مدیران فرهنگی ما به منظور برپایی هرچه کیفی‌تر نمایشگاه‌های کتاب به ویژه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برنامه‌ریزی و مدیریت داشته باشند و تغییر مدیریت‌‌ها در دوره‌های مختلف به کم و کیف این نمایشگاه‌ها خدشه‌ وارد نکند.

در ادامه، نادر قدیانی، مدیر انتشارات قدیانی در این باره گفت: ناشران بزرگ وقتی می‌بینند در این نمایشگاه‌ها فروش خوبی وجود ندارد، خب طبیعی است که در آنها شرکت نمی‌کنند. بنابراین، پیشنهاد می‌کنم مدیران از تمرکز دست بردارند و به جای اتکا به آمار و ارقام، فعالیت‌های هر بخش از نشر را به صاحبان آن واگذار کنند.

محسن عموشاهی، دبیر شورای سیاستگذاری نمایشگاه‌های استانی و مشاور مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران در پاسخ به انتقادات نادر قدیانی، گفت: این موضوعاتی که آقای قدیانی مطرح می‌کنند بسیار خوب و ایده‌آل است اما من از شما می‌پرسم آیا واقعا با گفتن و امر و نهی کردن ما مشکلات حل می‌شود؛ ما بارها از ناشران خواستیم که کتاب‌های مشابه و تکراری نیاورند بلکه متناسب با ضوابط حضور در نمایشگاه‌های استانی کتاب، به عرضه کتاب بپردازند. اما باز هم می‌بینیم  ناشران کار خودشان را می‌کنند.

وی بیان کرد: در همین مکان از اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران می‌خواهیم که در این زمینه به یاری موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران بیایند و در جلسات متعدد شرایط و ضوابط حضور در نمایشگاه‌های کتاب را برای ناشران تشریح و توجیه کنند.

مشاور مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران افزود: موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران اصرار بر تجمیع ناشران برای شرکت در نمایشگاه‌های کتاب دارد، چرا که با تحقق این طرح، ضمن این‌که هزینه‌های ناشران کاهش می‌یابد، هم تعداد بیشتری کتاب در نمایشگاه‌ها عرضه می‌شود و هم به سمت عرضه بهتر و تخصصی‌تر کتاب‌ها نزدیک می‌شویم.

عموشاهی با بیان این‌که نمایشگاه‌های کتاب استانی فرصت مناسبی برای افرادی است که نتوانسته‌اند در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور یابند و از نزدیک با تازه‌های نشر آشنا شوند گفت: موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران در نمایشگاه‌های استانی می‌کوشد به انتظارات و توقعات مردم استانی پاسخ دهد.

در ادامه، دبیر نشست از مریم‌السادات ظهوریان، مدیر نشر نورگستر و مدیر انجمن فرهنگی زنان ناشر پرسید: «شما چه پیشنهادی برای‌بُرون رفت از مشکلات و چالش‌های نمایشگاه‌های کتاب استانی دارید؟»

وی در جایگاه پاسخگویی به این پرسش گفت: به اعتقاد من اصلا خود کتابفروشان می‌توانند در عین این‌که خوشان متضرر نشوند، به عنوان بازوی کمکی برای نمایشگاه‌ها فعالیت کنند. همچنین معتقدم ضرورت دارد برگزاری این نمایشگاه‌ها باید به بخش خصوصی واگذار شوند. اما درباره تجمیع ناشران موافق نیستم چرا که در این صورت نمی‌توانیم همه مخاطبان با سلیقه‌های مختلف را از نظر تنوع کتاب‌ها راضی نگه داریم.

ابراهیم قاسمی، معاون توسعه مدیریت و منابع اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی زنجان در پاسخ به این پرسش دبیر نشست مبنی بر این‌که «آیا قبول دارید که اگر مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها پای کار باشند، قطعا نمایشگاه‌های استانی به صورت با کیفیت‌تر برگزار می‌شوند؟» گفت: بدون تردید اعتبارات به ویژه اعتبارات فصل پنجم، نقش بسیار مهمی در برگزاری هرچه کیفی‌تر نمایشگاه‌ها دارند.

وی ادامه داد: در استان‌ها لااقل در استان زنجان، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی پای کار بود و همواره می کوشید نمایشگاه کتاب درخور و شایسته‌ای برگزار کند. اعتباراتی که در این دوره در اختیار اداره کل ارشاد استان زنجان برای برپایی نمایشگاه کتاب قرار گرفت بسیار ناچیز بود اما با این وجود، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان بر برپایی این رویداد فرهنگی اصرار داشت.

بحث داغ واگذاری نمایشگاه‌های کتاب استانی
دبیر نشست از محسن عموشاهی پرسید: «آیا با خصوصی‌سازی نمایشگاه‌های کتاب استانی موافق هستید؟» عموشاهی در این باره اظهار کرد: خصوصی‌سازی یکی از ملاک‌های اصلی دوره جدید فعالیت‌های موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران است. بنابراین، اگر می‌خواهیم خصوصی‌سازی‌‌ها تداوم داشته باشند و عملی شوند باید این مفهوم را به درستی تعریف کنیم. در این راستا در طول چندین جلسه با تشکل‌های نشر گفتمان کردیم تا محتوای نمایشگاه‌های کتاب استانی را به آنها واگذار کنیم و فرایندهای اجرایی آنها را خودمان عهده دار باشیم. اما متاسفانه تا این لحظه هنوز پاسخی از آنها دریافت نکرده‌ایم.

دبیر نشست همین سئوال را از نادر قدیانی پرسید. این ناشر پیشکسوت در پاسخ  گفت: این صحبتی که آقای عموشاهی کردند کمی جای ابهام دارد؛ فرض بگیرید اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران این مسئولیت را پذیرفت و پای کار آمد. خب این اتحادیه باید در این زمینه طرح‌های خود را به چه کسی بدهد؟! واگذاری نمایشگاه‌‌های کتاب استانی به ناشران نیازمند تشکیل یک تعاونی یا تشکل مستقلی است تا کارها را ساماندهی کند و اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران بداند با چه کسی طرف است.

دبیر نشست در ادامه این جلسه، از فرید مرادی، مدیر تولید نشر نگاه پرسید: «اغلب ناشران بزرگ یا در نمایشگاه‌های کتاب استانی شرکت نمی‌کنند یا اگر شرکت کنند، کتاب‌های فاخر و ارزشمند خود را با خود به نمایشگاه‌های استانی نمی‌برند. نظر شما در این مورد چیست؟» او گفت: معتقدم ناشرانی که در این نمایشگاه‌ها شرکت می‌کنند، تمام تازه‌های نشر خود را می‌برند و در آنجا عرضه می‌کنند. البته به تازگی یک مسئله‌ای پیش آمده و آن هم این است که در بسیاری از مواقع، از عرضه برخی کتاب‌های ناشران در نمایشگاه‌های کتاب پیشگیری می‌شود. خب این موضوع یک مقدار باعث سرخوردگی ناشران و بی‌انگیزه شدن آنها برای شرکت در این نمایشگاه‌ها می‌شود.

نادر قدیانی، مدیر انتشارات قدیانی در جایگاه پاسخگویی به این پرسش گفت: حضور نیافتن ناشران در نمایشگاه‌های کتاب استانی با هیچ‌گونه قصد و غرض صورت نمی‌گیرد. وقتی ناشران می‌بینند که در نمایشگاه‌های کتاب استانی متراژ بسیار اندکی در اختیارشان قرار می‌گیرد و امکانات خوبی ندارند و از همه مهم‌تر فروش چندانی ندارند بنابراین، انگیزه‌ای برای شرکت در نمایشگاه‌های کتاب استانی نخواهند داشت.

ابراهیم قاسمی، معاون توسعه مدیریت و منابع اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی زنجان در پاسخ به پرسش اخیر دبیر نشست گفت: متاسفانه این واقعیت دارد که همه کتاب‌های خوب و تازه‌‌های نشر به استان‌ها نمی‌آیند.

محسن عموشاهی در پاسخ به انتقادات حضار نسبت به عرضه نشدن تازه‌های نشر و کتاب‌های فاخر در نمایشگاه‌های کتاب استانی گفت: در بازبینی‌ شیوه‌نامه نمایشگاه‌های استانی کتاب این موضوع مدنظر قرار گرفت و درصدد حل این مشکل برآمدیم. به طور مثال تصمیم گرفتیم اگر ناشران در استان‌ها نمایندگی دارند، نمایندگی آنها به نیابت از آنها در نمایشگاه‌های استانی حضور پیدا کنند.

در ادامه، دبیر نشست از محسن عموشاهی پرسید: «آیا بازبینی شیوه نامه به اتمام رسیده است یا هنوز در مرحله تکمیلی به سر می برد؟» عموشاهی پاسخ داد: اصلاح شیوه‌نامه نمایشگاه‌های کتاب استانی به اتمام رسیده است و خوشبختانه مورد تایید دکتر صالحی، معاون فرهنگی وزارت ارشاد قرار گرفته است. البته این شیوه‌نامه را باز گذاشتیم تا هم باعث رضایت ناشران شود و هم رضایت مردم را جلب کنیم.

وی در پایان سخنانش درباره انتقاد وارده بر موسسه مبنی بر کمبود حمایت‌ها از استان‌ها و ناشران گفت: باید بپذیریم که شرایط جامعه تغییر کرده است، بنابراین نباید همان توقعات و انتظارات چند سال پیش را داشت. معتقدم باید یک ناشر یا تشکل یک مقدار نیز خودکفایی داشته باشد و بیش از حد به کمک‌های دولتی و مردمی وابستگی نداشته باشد.

نشست «آسیب‌شناسی نمایشگاه‌های کتاب استانی» به دعوت (ایبنا) عصر سهشنبه (18 شهریورماه) در سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار شد.