ببران در گفت وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) اظهار کرد: آثاری که پیش از این درباره مدیریت رسانه منتشر شده‌اند، ترجمه یا گردآوری بوده‌اند اما در این اثر تلاش شده مباحث به گونه‌ای ارائه شود که برای دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا کاربردی باشد.

وی افزود: بیش از سه سال و نیم مراحل گردآوری و جمع‌آوری مطالب کتاب طول کشیده و از تجربیات ارزشمند دکتر فرهنگی برای این کتاب استفاده شده است.

کتابی بومی
ببران با بیان این‌که کتاب در پنج فصل تهیه و تدوین شده، ادامه داد: موضوعاتی مانند نظریات مدیریت، اعمال مدیریت در رسانه‌های متعدد، منابع انسانی و مدیریت منابع انسانی، مدیریت رسانه‌های نوین و مدیریت رسانه‌های همگرا در این کتاب ارائه شده‌اند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ضرورت تألیف چنین اثری گفت: اغلب کتاب‌هایی که پیش از این منتشر شده‌اند ترجمه هستند و دربردارنده ویژگی‌های جامعه و کشور نویسنده اثر است. ما در این کتاب تلاش کردیم علاوه بر طرح مباحث و نظریات زیربنایی، تحقیقات بومی و نتایج آن‌ها را نیز در کتاب وارد کنیم.

به گفته وی، اگر چه برخی علوم غربی هستند اما کاربرد آن‌ها در جامعه باید شناخته شود و دید که آیا با وضعیت جامعه ما همخوانی دارد یا نه، در بسیاری از موارد مشاهده شده که نسخه غربی کاملاً برای مسائل کشور ما کاربرد ندارد و در این میان بحث مدیریت رسانه از جمله موضوعاتی است که در کشور ما شکل دیگری دارد.

ببران با بیان این که بحث مالکیت و مدیریت رسانه‌ها در کشور ما متفاوت از دیگر کشورهای جهان است و ظرایف خاصی دارد، اظهار کرد: مدیریت رسانه ترکیب مباحث تئوری و عملی است که با موقعیت کشور همخوانی دارد و به‌طور کلی دستورالعملی کامل برای مدیران رسانه‌هاست.

فقر منابع آموزشی
وی با اشاره به کمبود منابع آموزشی برای دانشجویان رشته مدیریت رسانه گفت: دانشجویان این رشته همواره با فقر منابع و ادبیات این حوزه روبه رو هستند و اگرچه برخی نمونه‌های ترجمه شده در بازار کتاب وجود دارند اما برای جامعه و کشور ما کاربرد ندارند و خالی از ویژگی‌های بومی هستند.

ببران با بیان این‌که برای رشته‌های نو، ادبیات و کتاب جدید لازم است، گفت: در دنیای امروز، گفتمان قدرت تغییر پیدا کرده و بخش عمده ای از این قدرت به دست رسانه‌ها است. امروز نسبت به گذشته رقابتی جدی بین رسانه‌ها وجود دارد و در این میان رسانه‌ای موفق‌تر است که مدیریت بهتری دارد. نکته‌ای که فعالیت یک رسانه را بارز می‌کند، مدیریت موفق آن است.

چرا مردم از شبکه‌های ماهواره ای استقبال می‌کنند؟
وی تاکید کرد: با توجه به این‌که بخش عمده ای از قدرت و انتقال قدرت توسط رسانه‌ها انجام می‌شود، باید رسانه‌هایی با مدیریت قوی داشته باشیم. یکی از ایراداتی که کارشناسان به صدا و سیما می‌گیرند این است که چرا آن‌قدر نگران ماهواره هستیم و در جواب باید گفت چون مدیریت این سازمان از مدیریت تولید تا مدیریت ساختاری بهینه نیست، نگران ماهواره است. یکی از مشکلات این سازمان، عدم به‌کارگیری نیروهای خوب و شایسته است و این‌که اگر نیرویی هست در جای خود نیست، نیروها شاید خوب باشند اما برای شغل دیگری کاربرد دارند و متاسفانه نگاه شایسته سالاری وجود ندارد.

به گفته ببران، در این میان مدیریت منابع انسانی در رسانه نکته ای مهم است و اگر این نیروها درست و دقیق در جای خود نباشند دچار مشکل اساسی می‌شویم. یکی از مشکلات ما این است که مردم از شبکه‌های ماهواره ای بیشتر استقبال می‌کنند، چون افراد حرفه ای در تولید و تهیه اخبار می‌گمارند و این در حالی است که چنین کاری در کشور ما انجام نمی‌شود و بعد از گذشت مدتی با صرف هزینه‌های گزاف، متوجه عقب ماندگی خود می‌شویم، این در حالی است که اگر مدیریت ما دقت داشت و افراد حرفه ای استخدام می‌کرد، مردم سراغ شبکه‌های دیگر نمی‌رفتند.

وی با اشاره به گستردگی مشکلات مدیریتی در حوزه مطبوعات و رسانه‌های آنلاین نیز توضیح داد: این مشکلات فقط به رسانه‌های صوتی و تصویری باز نمی‌گردد و رسانه‌های آنلاین نیز باید به این موضوع توجه داشته باشند که مدیریت آنها چگونه می‌تواند فعالیت آن‌ها را توسعه بین‌المللی ببخشد؟! در بسیاری از کشورهای جهان، رسانه‌ها جزو صنایع محسوب می‌شوند و صنایع رسانه ای به حدی درآمدزا هستند که سهام آن‌ها وارد بورس می‌شود. در این میان می‌توان گفت آیا رسانه‌ها ما چنین درآمدزایی را داشته و اسپانسر دارند؟

لزوم تغییر نگاه سنتی
نویسنده کتاب «اصول و مهارت‌های مصاحبه خبری» یادآور شد: زمانی که مدیریت یک رسانه کلان و عالی است، درآمدزایی هم دارد و مردم بورس و سهام رسانه‌ها را خریداری می‌کنند و معتقدم در عصر کنونی، مدیریت رسانه‌ها باید به این سمت حرکت کنند.

ببران با انتقاد از وضعیت رسانه‌های کنونی گفت: متاسفانه نگاه ما به حوزه رسانه‌ها هنوز سنتی است و این نگاه باید تغییر کرده و مدرن شود. مدیریت رسانه‌های ما هنوز فکر می‌کنند 20 سال پیش است و نباید به مباحث مدیریتی جدید نگاه داشته باشند اما دیگر نباید یک سویه کار کرد و باید نیاز سنجی و مخاطب سنجی داشته باشیم. امروزه همه اتفاقات دو سویه است و نیاز مخاطبان همواره ضروری است.

وی با اشاره به نقش اثرگذار مدیریت در حوزه‌های مختلف، توضیح داد: در حوزه تصمیم گیری مدیریت نقش بسیار مهمی دارد زیرا گاهی در مواقع بحران و غیربحران تصمیم‌های آنی باید گرفته شود و در این میان مدیران گاهی درگیر تصمیم‌های نابجا می‌شوند. همچنین برنامه ریزی و سازماندهی منابع انسانی و به کار گماردن نیروی انسانی حرفه ای نکته دیگری است که یک مدیر باید به آن‌ها توجه داشته باشد.

این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به یکی از مباحث کاربردی این کتاب، گفت: رهبری یکی از ویژگی‌های یک مدیر رسانه است زیرا مدیری که ویژگی رهبری دارد می‌تواند با تکیه بر ویژگی ترغیبی، کارمندان را به فعالیت‌های حرفه ای در مسیر مورد نظر خود ترغیب و تشویق کند، این در حالی است که یک مدیر با نگاه مدیریتی صرف نمی‌تواند چنین تاثیری داشته باشد. زمانی که یک کارمند رهبری می‌شود با دل و جان کار می‌کند و دیگر به به زور کاری انجام نمی‌دهند. بلکه با تکیه بر ویژگی‌های کاریزماتیک دارند کارمندان را به سمت خود جذب می‌کنند.

مدیر نیازمند ویژگی «رهبری» است
به گفته ببران، یک مدیر موفق باید با اجزای درون سازمان خود ارتباط برقرار کند و در نهایت کنترل و بازبینی داشته باشد. به عنوان مثال صدا و سیما در بخش‌های کمی رشد داشته و شبکه‌های مختلف راه اندازی کرده اما آیا این برنامه‌ها همه نیاز مخاطب را برآورده و از رجوع به شبکه‌های دیگر کم می‌کند؟ این شبکه‌ها چقدر کیفیت دارند و نیاز را برآورد می‌کنند و تمام این مسائل بعدهای مختلف مدیریتی است.

وی افزود: بی‌توجهی به این نکات موجب اتلاف سرمایه‌های مالی می‌شود، اکنون 80 درصد برنامه‌ها و اخباری که منتشر می‌شوند، کپی هستند. تعداد خبرهای تولیدی در روزنامه‌ها به شدت کاهش یافته و متاسفانه دلیل این موضوع هیچ‌گاه بررسی نمی‌شود، در این میان امیدواریم ادبیات مختلفی که تولید می‌شوند بتوانند به مدیریت و ارتقای کیفیت آن‌ها کمک کند.

ببران گفت: کتاب «مدیریت رسانه» تا دو ماه آینده توسط انتشارات رسا منتشر خواهد شد.

کتاب تخصصی انگلیسی
ببران که مشغول تدوین و نگارش کتاب تخصصی زبان انگلیسی برای رشته‌های روزنامه‌نگاری است، در بخش دیگر این مصاحبه با اشاره به ضرورت تألیف کتاب‌های تخصصی زبان گفت: همه ما می دانیم در وضعیتی هستیم که اکثر منابع و مراجع ما غربی است و بخش عمده آن‌ها در غرب تولید شده است و در این میان برای تولید آثار و منابع جدید باید از منابع قدیمی و منابع جدید اطلاع داشته باشیم.

وی افزود: دانشجویان رشته روزنامه‌نگاری باید منابع داخلی و خارجی متعددی را برای تحقیق و پژوهش بررسی کنند، مطالبی که اغلب آن‌ها به زبان‌های انگلیسی، فرانسه و عربی هستند و در این میان سهم آثار زبان انگلیسی بیشتر است و دانشجویان باید به خوبی با آن آشنا باشند.

ببران یا بیان این‌که آگاهی از زبان انگلیسی در حد یک مکالمه ساده به تنهایی برای یک روزنامه نگار کفایت نمی‌کند، ادامه داد: دانشجویان روزنامه‌نگاری اغلب محتوای متون تخصصی را متوجه نمی‌شوند و وقتی آن را به دارالترجمه هم می‌دهند به دلیل تخصصی بودن اصطلاحات و عبارت، متنی پر از اشتباهات و غلط‌های رایج به دانشجو می‌دهند و در این میان ضروری است که دانشجویان این رشته کتابی داشته باشند که این مباحث را به آن‌ها آموزش دهند.

وی یادآور شد: بخش عمده ای از تدوین این کتاب با همکاری زنده یاد دکتر نوشین آقاجانی انجام شد که به علت فوت وی، کار نیمه تمام باقی ماند و اکنون در تلاشیم با همکاری یکی دیگر از همکاران تدوین نهایی کتاب را انجام دهیم.

صدیقه ببران، متولد 1348، مدیر گروه و عضو هیات علمی گروه ارتباطات، دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز و مشاور امور بین‌الملل سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری است. وی تألیف کتاب‌هایی چون «اصول و مهارت‌های مصاحبه خبری»، «تاریخ نشریات تخصصی زنان ایران»، «تغییر اقلیم چالش قرن بیست و یکم» و ترجمه‌هایی مانند «مبانی سواد رسانه‌ای»، «نمودارهای اساسی خزر» و «برنامه عمل اجلاس جهانی توسعه پایدار» را در کارنامه دارد.