گزارش کتاب در رسانههای کاغذی پنجشنبه هفتم اسفند 1393
مرزبانی از حریم و هویت زبان پارسی/ 95 درصد جهان برای ما ناشناخته است/مساله تيراژ ١٥٠ تايي كتاب و بهرهوري فناورانه
امروز پتجشنبه، هفتم اسفند 1393 روزنامههای ایران، شرق، اعتماد، مردم سالاری و شاپرک مطالبی از دنیای کتاب منتشر کردهاند. گفتوگو با فرزانه کرم پور و محمد بقایی ماکان از موضوعات خواندنی روزنامههای امروز است.
کتاب در روزنامه ایران
رمان باید چند صدایی باشد
روزنامه ایران در صفحه پنجشنبه بازار کتاب با فرزانه کرمپور نویسنده و منتقد گفت و گو کرده که «این خانه پلاک ندارد» رمان جنایی – عاشقانه به قلم مشترک فرزانه کرمپور و لادن نیکنام به تازگی توسط انتشارات ققنوس منتشر شده است. او می گوید: یکی از دلایلی که مرا به صرافت انداخت که با خانم نیکنام کار مشترک انجام بدهیم، همین بود، من معتقدم رمان باید چند صدایی باشد. حالا که رمان چند صدایی است، چرا صداها واقعی نباشد؟ یعنی خود صدا چرا مبین یک شخصیت مستقل نباشد؟ برای همین به این نتیجه رسیدم که یک کاری را اینگونه شروع کنیم. پیشنهادش را دادم و دوستان قبول کردند. در این رمان و دیگر رمانهای مشترک، هر کس که مینویسد، در واقع دارد شخصیتی را میسازد. حالا چه آن شخصیت ما به ازای بیرونی داشته باشد چه نداشته باشد که معمولاً در ذهن نویسنده دارد. حالا ممکن است آن شخصیت شبیه یکی از دوستان نویسنده باشد یا شبیه کسی باشد که با نویسنده زمانی همکار یا همکلاس بوده است، ولی آن شخصیتها به خود ما- یعنی من و خانم نیکنام- هیچ شباهتی ندارند.
مرزبانی از حریم و هویت زبان پارسی
روزنامه ایران در صفحه فرهنگ با محمد بقایی ماکان گفت و گو کرده که می گوید: همانطور که اشاره کردید لغتنامه دهخدا از چنان اهمیتی برخوردار است که میتوان آن را از لحاظ تقویت زبان فارسی برابر گرفت با شاهنامه فردوسی و از این رو برای دهخدای عظیمالشأن منزلتی همتراز فردوسی بزرگ قائل بود و به عبارتی او را تالی سراینده شاهنامه دانست. شادروان محمد قزوینی در سخنرانی افتتاحیه خود به مناسبت انتشار نخستین جلد لغتنامه، برای نشان دادن عظمت این اثر گفت: «تألیف اثری با این حجم آنقدر دشوار است که تا هزار اشتباه در آن جایز است.» دهخدا در علت پرداختن به کاری چنین سترگ گفته است: «مرا هیچ چیز از نام و نان به تحمل این تعب طویل، جز مظلومیت مشرق در مقابل ظالمین و ستمکاران مغربی وا نداشت، چه برای نان همه طرق به روی من باز بود و با ابدیت زمان، نام را نیز چون جودانی نمیدیدم، پایبند آن نیز نبودم و میدیدم که مشرق باید به هر نحو شده با اسلحه تمدن جدید مسلح گردد، نه اینکه آن تمدن را خوب میشمرم، که تمدنی که دنیا را هزار سال اداره کرده مادی نبود.» چنین اندیشهای در پیوند با وضعیت ایران دقیقاً یادآور شیوه تفکر فردوسی است و نشان میدهد ماندگاری این سرزمین با همه ویژگیهای فرهنگی و تاریخی آن، مدیون چنین چهرههایی است که عمر عزیز را یکسره وقف حفظ و تحکیم عناصر هویتساز آن بخصوص زبان فارسی کردهاند. معروف است که وقتی رادیوی فارسی امریکا از وی دعوت کرد تا برنامه ویژهای در معرفی او داشته باشند، دهخدا عذر خواست و گفت ترجیح میدهد که این فرصت صرف شناساندن فرهنگ ایران و صفای باطن ایرانیان به زبان انگلیسی شود تا مردم جهان به خلاف تبلیغات انگلیسیها با ارزشهای والای جامعه ایران آگاه شوند. شخصیتهایی مانند دهخدا وطن شان را بیش از وجود خود میخواستند.
95 درصد جهان برای ما ناشناخته است
روزنامه ایران در صفحه اندیشه ترجمه گفتوگو با پروفسور هانس کونگ را منتشر کرده که تاکنون چندین کتاب از او به فارسی منتشر شدهاست؛ «تاریخ کلیسای کاتولیک» و «ساحتهای معنوی ادیان جهان: نشانه راه» و «خدا در اندیشه فیلسوفان غرب» هر سه با ترجمه حسن قنبری، «زن در مسیحیت» با ترجمه حمید بخشنده و طیبه مقدم و «متفکران بزرگ مسیحی» با ترجمه گروه مترجمان.
او در پاسخ به سوال« امروزه فیزیک میتواند جهان تاریک را با میلیونها ستاره توضیح دهد، بسیار بهتر از آنچه درگذشته وجود داشت. این امر، ایمان شما را متزلزل نمیکند؟» گفت: هنگامی که بتهوون سمفونی شماره 9 را مینوشت، میتوانست امیدوار باشد که «بالای خیمه ستارگان باید پدری مهربان ساکن باشد.» با این حال، ما باید بپذیریم که بسیار حقیریم. 95 درصد جهان، برای ما ناشناخته است و ما هیچ چیز از 27 درصد ماده تاریک و 68 درصد انرژی تاریک نمیدانیم. فیزیک به منشأ نزدیک و نزدیکتر میشود اما هنوز نتوانسته «خود منشأ» را توضیح دهد.
کتاب در روزنامه شرق
اسناد منحصر به فرد در کتاب خاطرات دکتر طباطبایی
روزنامه شرق در صفحه اول یادداشتی درباره زنده یاد دکتر صادق طباطبایی منتشر کرده که در آن می خوانیم: مرحوم دکتر صادق طباطبایی در سالهای اخیر به تاریخ هم نیمنگاهی کرد و سهجلد کتاب خاطره نوشت که موسسه اطلاعات آن را منتشر کرد. مرحوم دکتر طباطبایی قصد داشت خاطرات خود را به پنججلد برساند که نمیدانم تا چه حد بیماری به وی اجازه این کار را داد. در این کتابها که حاوی اسناد و تصاویر منحصربهفردی هستند-مثل عکسهای امام و دوفرزندش در نجف که وی با دوربین شخصی خود ازآنها گرفته است- خاطرات بکر و ارزشمند و بعضا بینظیر و گاه چالشبرانگیزی دیده میشود. ایشان در این کتاب در روایتی که کسی نتوانسته برای آن توجیه قانعکنندهای بیاورد ادعا کرده شاهد تلفن امام به پدرش بوده که بهنحوی حکایت از آن داشته که امام در ابتدای انقلاب برای اداره حکومت از وی استیذان کرده و اذن تصرف و...
دخالت در امورکشور را گرفته است: ادعایی است شگفت که به باور بعضیها نمیآید، اما در رد آن پاسخی ندارند. درکتاب وی این مسایل و مسایل دیگری راجع به زندگی شخصی امام در نجف وجود دارند که موسسه به دلیل جایگاه مهم وی در بیت امام، مثل سایر آثار مرتبط با امام، ممیزی نکرده و از اینجهت این خاطرات مغتنم هستند. دکترطباطبایی درکتاب خود اسناد خوبی بهخصوص درباره قصد ارتش شاه برای کودتا و دستگیری امام و یاران وی درمدرسه رفاه و سرکوب انقلاب داشته که اسنادی منحصربه فردند.
دستمالگردن صادق
روزنامه شرق در صفحه اول یادداشتی درباره زنده یاد دکتر صادق طباطبایی منتشر کرده که در آن آمده است: مرزهای سیاست متعارف را رعایت نمیکرد مثل خوشتیپی و دستمالگردنش به راهی میرفت که شخصا آموخته بود و قبول داشت. بیش از همه از چپهای سیاسی گله و انتقاد میکرد تا جایی که آنها را در ماجرای تسخیر سفارت آمریکا در «دام» سیاست آمریکا و حداقل در بازی جناح «سرمایهداری بیوطن» آمریکا مانند «راکفلرها، کیسینجر، نیکسون، بانک چیس منهتان» و... میدانست، استدلالها و حافظه خوبش در نقل رخدادهای انقلاب از وی «خاطره انقلاب» ساخته بود و در هنگام سالروز پیروزی انقلاباسلامی به خاطر خوشنامیاش از اصلیترین نامزدها برای مصاحبه با رسانههای دولتی و مستقل داخلی و خارجی بود، اما در خاطرهگوییاش پایبند چیزی جز گرایش و مرزبندیهای خاص خودش نبود. با صداوسیما رخدادها را همان گونه روایت میکرد که با مطبوعات مستقل.
کتاب در روزنامه اعتماد
مساله تيراژ ١٥٠ تايي كتاب و بهرهوري فناورانه
روزنامه اعتماد در صفحه آخر یادداشتی درباره مساله تيراژ ١٥٠ تايي كتاب و بهرهوري فناورانه منتشر کرده که در آن نوشته شده است: توضيحات جعفر همايي، ناشر خوشسابقه و پركار كشورمان درباره دلايل چاپ كتابهايي در تيراژ ١٥٠ (يكصد و پنجاه) نسخه، حاوي نكاتي بود كه بيانگر واقعيتهاي نشر و وضعيت فرهنگي امروز ما است. كهنگي و درهمريختگي حاكم بر دستگاههاي سياستگذاري و نظارتي، بيتصميمي و بيتدبيري مديران فرهنگي و البته سنتي ماندن ساختار نشر، مادر برخي از اين معضلات بوده است. حتي پس از سالها مشاهده اين معضلات، همچنان بنا بر حفظ شعارها و آرمانهاي تخيلي است و هربار بايد منتظر قبض و بسطهاي بالادستيها نشست. جعفر همايي در توضيحاتش به فوايد چاپ كتاب ١٥٠ نسخهاي اشاره كرده و استفاده از «تكنولوژي چاپ ديجيتال» و در پيش گرفتن «چاپ بر مبناي تقاضا» را نوعي بهرهوري خوانده كه هم توجيه اقتصادي دارد و هم فرهنگي است و هم ميتواند براي ناشر، پديدآورنده و خواننده مايه خرسندي باشد.
کتاب در روزنامه مردم سالاری
بنيانگذار لغتنامه دهخدا
روزنامه مردم سالاری در صفحه آخر مطلبی درباره علامه علياکبر دهخدا اديب، لغتشناس، سياستمدار و شاعر ايراني و نيز بنيانگذار لغتنامه دهخدا منتشر کرده که در آن عنوان شده است: با آغاز جنگ جهاني اول و ورود نيروهاي روسي به شمال ايران و نزديک شدن آنها به پايتخت و سقوط دولت، دهخدا همراه با اعضاي کميته مهاجرت ابتدا به قم و سپس به کرمانشاه رفت. پس از انحلال حکومت در مهاجرت، دهخدا به مدت دو سال و نيم به دعوت رؤساي ايل بختياري در مناطق چهارمحال بختياري به سر برد. در همانجا بود که انديشه تدوين لغتنامه يا فرهنگنامهاي جامع براي زبان فارسي در ذهن او شکل گرفت و با استفاده از کتابخانه اميرمفخم کار نگارش يادداشتهاي لازم براي لغتنامه و امثال و حکم را جمعآوري کرد.
پس از پايان جنگ جهاني يکم، دهخدا از فعاليتهاي سياسي کناره گرفت، و به کارهاي علمي، ادبي و فرهنگي پرداخت. در سال 1306 مدرسه سياسي به مدرسه عالي حقوق و علوم سياسي تغيير نام يافت و رياست آن را علياکبر دهخدا به عهده گرفت. در سال 1314 به عضويت فرهنگستان ايران انتخاب شد. از زمان تأسيس دانشگاه تهران در سال 1313 رياست دانشکده حقوق و علوم سياسي را تا سال 1320 به عهده داشت. در اين سال از خدمات دولتي بازنشسته شد و يکسره به کار لغتنامه پرداخت.
مقدمات انتشار لغتنامه دهخدا از اواخر دهه 1300 خورشيدي با مساعدت دولت فراهم شد و اولين قراردادها براي اين منظور سالهاي 1313 و 1314 بين وزارت معارف و علياکبر دهخدا منعقد شد. اولين مجلد لغتنامه در سال 1318 منتشر شد، اما بهدليل کندي کار چاپخانه بانک ملي، آغاز جنگ جهاني دوم و حجم وسيع کار، چاپ لغتنامه متوقف شد. پس از پايان جنگ، انديشه چاپ و نشر تأليف دهخدا به يک ايده ملي تبديل شد. سرانجام در سال 1325 با طرح پيشنهادي عدهاي از نمايندگان مجلس شوراي ملي (در رأس آنها محمد مصدق) و به دنبال آن تصويب ماده واحدهاي در مجلس، وزارت فرهنگ مکلف به تأمين کارمندان و امکانات لازم براي تدوين لغتنامه شد. به اين ترتيب، لغتنامه از يادداشتهاي گردآوري شده توسط دهخدا بسيار فراتر رفت، و سازمان لغتنامه از آغاز تا پايان نشر کتاب، از همکاري تعدادي از لغتشناسان برخوردار شد که نامهاي آنها در مقدمه ويرايش جديد (سال 1377) بهعنوان عضو هيئت مؤلفان لغتنامه آمده است.
کتاب در روزنامه شاپرک
ابرمردي که مورد علاقه ادبيات عصر خود بود
روزنامه شاپرک در صفحه ادبیات نوجوان مطلبی درباره رمان «بيست هزار فرسنگ زير دريا» منتشر کرده که در آن عنوان شده است: اين رمان، يکي از بهترين رمانهاي ژول ورن است. شخصيت کاپيتان نمو، که دستور غرق يک کشتي را ميدهد و خود با خونسردي به تماشاي آن ميپردازد و سپس در برابر تصوير زن جوان و دو کودک ميگريد و براي شورشيان يوناني طلا تهيه ميکند و پرچم سياهش را در قلب منطقه قطبي مينشاند؛ در حقيقت قهرماني رمانتيک است و تا اندازهاي يادآور «ابرمرد»ي است که مورد علاقه ادبيات آن عصر بوده است.
نظر شما