به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مطالب فصلنامه در شش بخش گنجانده شده‌اند. بخش نخست «نقد» است که هشت مقاله دارد. نخست دکتر سید حسن اسلامی اردکانی در «اخلاق علم در آینه دو ترجمه» ترجمه فارسی کتاب اخلاق علم (قم، دفتر نشر معارف، 1392) نوشتةرزنیک را بررسی کرده و از جهاتی آن را با ترجمة عربی این کتاب مقایسه کرده است. در این مقاله فصول کتاب مرور و سپس نکاتی درباره ترجمه (معادلگذاری، نگارش و...) طرح شده‌اند.
«جایگاه فلسفه اخلاق در اندیشه اسلامی» از دکتر محسن جوادی به کتابی از احمد محمود صبحی با نام الفلسفه‌الاخلاق فی الفکرالاسلامی (دارالنهضهالعربیه، 1992) می‌پردازد. بخشی از این مقاله درباره میزان تأثیرپذیری فیلسوفان مسلمان از فلسفه اخلاق ارسطو است.
در «معرفی و نقد یک کتاب و دو ترجمه آن: کلیات فلسفه اخلاق نوشته جیمز ریچلز» سید علیرضا صالحی ترجمة آرش اخگری (تهران، حکمت، چاپ دوم 1389) و ترجمة محمود فتحعلی و علیرضا آل‌بویه (قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1392) را ارزیابی و مقایسه می‌کند. از نقاطی که او به آن اشاره می‌کند، حذف‌هایی است که در هر دو ترجمه – هر یک به نحوی - رخ داده است. همچنین، مواردی از نکات ترجمه‌ای و برخی معادل‌گذاری‌ها بررسی شده‌اند.
سیدمحمدعلی طباطبایی در «سه‌گانه «قرآن، کتاب زندگی»» به سه کتاب در حوزه تفسیر موضوعی قرآن می‌پردازد که هر سه از سوی سازمان چاپ و نشر دارالدحیث (1393) منتشر شده‌اند، یعنی انسان در تراز قرآن، روابط اجتماعی از نگاه قرآن و قرآن، کتاب اخلاق. او پس از گزارش این سه و اشاره به نقاط قوت، برخی کاستی‌ها را برجسته می‌کند، از جمله نکاتی در بحث روش‌شناسی.
در «بخشایش، هنر زیستن» زینب صالحی به بررسی ترجمة خشایار دیهیمی از کتاب بخشودن (تهران، نشر گمان، 1393) نشسته است. او نخست فصول مختلف کتاب را معرفی و مرور می‌کند. سپس در بخش نقاط قوت و ضعف کتاب را بر می‌شمرد و در پایان نکاتی درباره ترجمه می‌گوید.
در مقاله بعد، کتاب وظیف‌هگرایی اخلاقی کانت (قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1393) نوشته حسین اترک بررسی می‌شود. نویسنده این مقاله، سید محسن اسلامی، نخست گزارشی از کتاب ارائه می‌کند و سپس در چند محور به نقد آن می‌پردازد. بخشی از نقدها محتوایی و روشی است. در بخش پایانی، مواردی از متن کتاب با متن‌هایی انگلیسی مقایسه شده و سعی شده نشان داده شود که این بخش‌ها در واقع ترجمة متن‌های انگلیسی‌اند، بی‌آنکه به آنها ارجاع مناسبی صورت گرفته باشد - مواردی که به اصطلاح انتحال (سرقت علمی) اند.
مهدی فردوسی مشهدی در «کاستی و کارمایه پرورش هوش اخلاقی» به کتابی در میانه اخلاق و روانشناسی پرداخته است: پرورش هوش اخلاقی (تهران، رشد، 1390) اثر میکله‌بوربا. او نخست محتوای کتاب را گزارش می‌کند و در بخش دوم ملاحظاتی درباره کتاب طرح می‌کند. بخشی از مقاله در پرسش از معیار گزینش فضایلی خاص به عنوان فضایل اصلی است.
«فرسایش هویت اخلاقی» عنوان مقالة علی مهجور درباره کتاب انسانیت: تاریخ اخلاقی سده بیستم (تهران، آگه، 1392) نوشته جاناتانگلاور و ترجمه افشین خاکباز است. او در این مقاله فصل‌های کتاب را مرور می‌کند و در این حین به اهمیت تجارب تاریخی در اخلاق (که در نظر گلاور پررنگ است) اشاره می‌کند. در انتهای مقاله درباره ترجمه نیز نکاتی طرح شده است.
سه مطلب بعدی در بخش «مرور» قرار گرفته‌اند. در «چون بکاری جو نروید غیر جو» هاجرخاتون قدمی جویباری به معرفی کتاب مربیان بزرگ مسلمان (تهران، سمت، 1392) نوشته بهروز رفیعی پرداخته است. این کتاب خلاصة پنج جلد کتاب در همین حوزه است که به قلم چند نفر تألیف شده است. میثم فصیحی‌رامندی نیز در «جایگاه ایمان در سپهر اخلاق» به مرور تأثیر ایمان بر اخلاق فضیلت از دیدگاه اسلامی (قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1393) پرداخته و دیدگاه‌های نویسنده کتاب را شرح داده است.
مطلب سوم «ملاحظات اخلاقی درباره فناوری اطلاعات و ارتباطات» است. در این بخش، دوازده کتاب که ماحصل پروژهای مشترک میان دبیرخانه شورای اطلاع‌رسانی و دانشگاه قم (1388-1393) بوده‌اند به اختصار معرفی می‌شوند. نویسندگان این بخش روح‌اله‌چاوشی، حسینعلی رحمتی و علیرضا ثقه‌الاسلامی هستند.
بخش دیگر فصلنامه «گفتگو» است و شامل «رابطه دین و اخلاق در گفتگویی انتقادی با ابوالقاسم فنایی» و «فلسفه برای کودکان، سایه پیاژه و نور ویگوتسکی» است. در گفتگوی نخست، دکتر ابوالقاسم فنایی که از او دین در ترازوی اخلاق (تهران، صراط، چاپ دوم 1392) و اخلاق دین‌شناسی (تهران، نگاه معاصر، 1389) منتشر شده‌اند، در گفت‌وگویی بلند به سوالات حاضران درباره دیدگاه‌هایش در نسبت دین و اخلاق پاسخ می‌دهد. در این گفت‌وگو، او هم مواردی از ابهام در آثار سابق خود را روشن می‌سازد و هم مواردی از آنها را تکمیل یا تقویت می‌کند.
گفت‌وگوی دیگر با دکتر سعید ناجی و دکتر مهرنوش هدایتی درباره سلطة نظریات پیاژه بر دیدگاه‌ها در عرصه تعلیم و تربیت سخن می‌گویند. آنها توضیح می‌دهند که چگونه تلقی پیاژه درباره کودکان مانع از پرورش فلسفه برای کودکان می‌شود. در ضمن این نکات، گزینه‌های بدیلی نظیر آراء ویگوتسکی طرح می‌شوند.
دو مقاله‌ای که در بخش «جستار» قرار دارند هر دو دارای مطالبی کتابشناختی‌اند. در «آیا می‌توان از راه اخلاق به خدا رسید؟» دکتر نعیمه پورمحمدی ضمن معرفی اجمالی کتاب درباره خدا (تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1393) از مایکل پامر، یکی از فصول کتاب را به تفصیل بیشتر بررسی و ارزیابی می‌کند. در «کاستی‌های کتاب‌های درسی «تفکر و پژوهش» و «تفکر و سبک زندگی»» دکتر روح‌الله کریمی نکاتی انتقادی درباره این مجموعه کتب درسی برای پایه‌های پنجم تا هفتم طرح می‌کند. این مطلب در واقع گفت‌وگویی بوده که در قالب مقاله تنظیم شده است.
بخش بعد به «نقد برگزیده» اختصاص دارد. در این قسمت نقد دکتر احد فرامرز قراملکی بر کتاب اخلاق نقد (قم، نشر معارف،1383) نوشتة سید حسن اسلامی بازچاپ شده است. این کتاب نخستین تک‌نگار در این موضوع است و بعد از آن نیز اخلاق و آیین نقد کتاب (تهران، خانه کتاب، 1391) از همان نویسنده در این موضوع منتشر شده است. دکتر قراملکی در نقد خود برخی دیدگاه‌های نگارنده کتاب را به چالش می‌کشد.
بخش پایانی فصلنامه «شایسته ترجمه» است که در آن دکتر سید حسن اسلامی اردکانی در «پاسخی خوشخوان به پرسش «چگونه زندگی کنیم؟»» کتابی از لوئیس پویمن در فلسفه اخلاق را معرفی می‌کند. در این مطلب فصل‌های کتاب و ایده‌های اصلی مرور شده و گاه نکاتی درباره آنها گفته می‌شود.
فصلنامه نقد کتاب اخلاق، علوم تربیتی و روانشناسی در صفحه اینترنتی خود از پژوهشگران این حوزه دعوت به همکاری کرده است. همچنین، مقالات شماره اول فصلنامه را می‌توان اینجا مشاهده کرد.
دوشنبه ۴ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۱:۲۶
نظر شما