به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) كتابخانه‌ مجلس شورای اسلامی كه سال‌هاست به عنوان يكی از مراكز علمی و فرهنگی معتبر و مهم در پاسداری از ميراث مكتوبِ فرهنگ و تمدن ايران و اسلام در جهان شناخته شده است دارای گنجينه‌هایی كم‌نظير از منابعی است كه بر اعتبار جايگاه آن به عنوان مركزی مهم در بسط و اشاعه تاريخ علم و هنر افزوده است.

تأسیس رسمی کتابخانه‌ای با هدف بنیادینِ حمایت فکری و علمی نمایندگانِ مجلس که از ضرورت‌های اساسی تشکیلِ حکومتِ جدید بود، اگرچه در دوره‌ نخست مجلس با همه‌ عزمی که برای انجام این کار وجود داشت، به‌دلیل مشکلات ناشی از تغییرات اساسی در سیستم حکومتی و مشغله‌های فراوان نمایندگان میسر نشد، اما با مساعی و پشتکارِ برخی نمایندگانِ فرهیخته‌ عضو هیات رئیسه‌ دومین دوره‌ مجلس شورای ملی و با تصویب آیین‌نامه‌ داخلی جدید مجلس شورای ملی در سال 1287 دنبال شد.

 این کتابخانه که در حال حاضر بیش از 510 هزار کتاب چاپی، 24 هزار کتاب خطی، بیش از 41 هزار مجلد نشریه‌ ادواری و میلیون‌ها برگ سند در آن نگهداری می‌شود، نهادی با سابقه‌ نزدیک به یک صد سال است که بخش مهمی از میراثِ ماندگارِ تمدنِ کهنسال و بزرگِ ایرانِ اسلامی را بر دوش می‌کشد.

با توجه به اهمیت کتابخانه مجلس برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به کتاب، مدیریت این کتابخانه از حساسیت بالایی برخوردار است، به همین دلیل «ایبنا» در گفت‌وگو با صاحبنظران و کارشناسان، جویای عملکرد چندین ساله این کتابخانه در دوره‌های مختلف مدیریتی و ویژگی‌های مدیر این کتابخانه شده است. مطلب زیر گفت‌وگوی این رسانه با محمد مداح، مسئول سابق بخش دیجیتال‌سازی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی است.
 
مداح با بیان این‌که مدیر کتابخانه مجلس باید از سطح فرهنگی ویژه‌ای برخوردار باشد، اظهار کرد: در مدتی که مسئولیت بخش دیجیتال‌سازی کتابخانه مجلس را بر عهده داشتم (دوره ریاست رسول جعفریان) همواره اعتقاد داشتم که مدیر کتابخانه مجلس باید به‌گونه‌ای رفتار کند که کارکنان و کارشناسان این کتابخانه از یک امنیت روانی برخوردار باشند چرا که کارکنان یا کارشناسان کتابخانه در چنین شرایطی، ضمن این‌که این آرامش و امنیت روانی را به بازدیدکنندگان و مخاطبان کتابخانه انتقال می‌دهند، می‌توانند خدمات بهتر و سریع‌تری را در اختیار مخاطبان قرار دهند.
 
وی ادامه داد: مدیر کتابخانه مجلس باید با محیط کتابخانه آشنایی لازم و کافی داشته باشد. همچنین باید در راستای منافع کارمندان و سازمان قدم بردارد؛ در چنین شرایطی است که کارکنان کارکرد بالاتری خواهند داشت.
 
مسئول سابق بخش دیجیتال‌سازی کتابخانه مجلس شورای اسلامی بیان کرد: مدیر کتابخانه مجلس باید ضمن دارا بودن مهارت‌های اداری، در حوزه‌های کتابداری، کتابشناسی و اطلاع‌رسانی متخصص باشد.
 
مداح در ادامه سخنانش، گفت: مدیر کتابخانه مجلس باید علاوه بر دارا بودن ویژگی‌های نامبرده در بالا، به دلیل این‌که مسئولیت کتابخانه پارلمانی را بر عهده دارد، باید فرد سیاسی نیز باشد و در این حوزه اِشراف داشته باشد.
 
وی بیان کرد: بر اساس آنچه که در اساسنامه کتابخانه مجلس آمده است، مدیر کتابخانه مجلس باید در عرصه ملی و بین‌المللی شناخته شده باشد و سایر کتابخانه‌های کشور و دنیا، نسبت به آن فرد شناخت داشته باشند. از آنجایی که کتابخانه مجلس با سایر کتابخانه‌های بزرگ تعامل دارد، اگر شخصی شناخته شده درصدرش باشد بدون تردید در ارتقای کتابخانه نقش به‌سزایی خواهد داشت.
 
مسئول سابق بخش دیجیتال‌سازی کتابخانه مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این پرسش که «کتابخانه مجلس از چه ویژگی‌ها و جایگاهی برخوردار است که آن را از سایر کتابخانه‌های کشور متمایز کرده است؟» گفت: کتابخانه‌های پارلمانی در همه کشورها وظیفه ویژه‌ای دارند و آن، تهیه خوراک فکری برای نمایندگان مجلس است تا نمایندگان با مطالعه دقیق و با استناد به آنها، تصمیم‌گیری‌ها و قانون‌گذاری‌های مناسب داشته باشند.
 
وی توضیح داد: در اساسنامه کتابخانه مجلس آمده است که باید این کتابخانه، کتاب‌ها و نسخ خطی کمیاب مربوط به خود را با تأکید بر ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی منتشر کند اما در دوره ریاست آقای جعفریان، برخی کتاب‌های منتشر شده، خارج از این چارچوب بودند؛ به این معنا که ایشان به حوزه‌های دیگری مانند روان‌شناسی نیز ورود پیدا کرد. این در حالی است که کتابخانه مجلس در حوزه ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی چه در داخل کشور و چه در خارج از آن، هنوز جای کار دارد و می‌توانست با قوی کردن این حوزه‌ها، تبدیل به یک کتابخانه تخصصی در حوزه‌های ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی شود.
 
مداح در ادامه سخنانش گفت: معتقدم آثار بسیار زیادی در حوزه‌های ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی در سایر کشورها وجود دارد که کتابخانه مجلس می‌تواند به جمع‌آوری آنها اقدام کند تا دانشجویان و محققانی که به این کتابخانه مراجعه می‌کنند، کتابی نباشد که در این مجموعه وجود نداشته باشد.
 
مسئول سابق بخش دیجیتال‌سازی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، تشکیل کمیته یا انجمن تخصصی (متشکل از کتابداران و کارشناسان حوزه کتاب) در کتابخانه مجلس را ضروری دانست و گفت: در صورتی که این کمیته یا انجمن شکل بگیرد، تمام تصمیمات و پیشنهادات در این انجمن بررسی و در صورت تأیید و صلاحیت اجرایی می‌شوند و در چنین شرایطی، دیگر هیچ فردی یا مجموعه‌ای مانند مدیر کتابخانه مجلس نمی‌تواند در امور مربوطه دخل و تصرف داشته باشد و بر اساس سلایق خود عمل کند.
 
وی در پاسخ به این پرسش که «عملکرد کتابخانه مجلس در دوره‌های مختلف را چگونه ارزیابی می‌کنید؟» گفت: بدون تردید هر دوره، زیبایی‌ها و خوبی‌هایی داشته است. به طور مثال باوجود انتقادی که از آقای جعفریان داشتم، انصافاً ایشان در دوره ریاست کتابخانه مجلس، به واحد دیجیتال ارزش ویژه‌ای قائل شدند. به‌گونه‌ای که تمام نسخ خطی موجود در کتابخانه را در قالب دیجیتال در اختیار علاقه‌مندان قرار داد. ایشان فردی فعال بود.
 
مداح در ادامه سخنانش، گفت: بدون تردید هر مدیری که روی کار آمده، در یک بخش موفق عمل کرده و در بخش دیگر چندان موفق نبوده است. این در حالی است که اگر امور کتابخانه مجلس به دست متخصص سپرده شود، همه بخش‌ها به صورت موازی و یکسان پیشرفت می‌کنند.
 
مسئول سابق بخش دیجیتال‌سازی کتابخانه مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: اگر مدیر و کارکنان کتابخانه مجلس بر اساس شایسته‌سالاری و توانمندی‌ها انتخاب شوند، بدون تردید کتابخانه روند رو به رشد را سریع تر طی می‌کند.