به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) صبح دوشنبه (23 خردادماه) علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشستی با دست‌اندرکاران برپایی بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، پیشنهادهایی برای چگونگی برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ارائه کرد و گفت: در طول سال گذشته جلسات متعددی را درباره چگونگی برگزاری نمایشگاه کتاب تهران با مجریان این طرح داشته‌ایم؛ نظر من در ابتدا این بود که نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را به چهار نمایشگاه تخصصی کتاب تقسیم کنیم که در بازه‌های زمانی مختلف در طول سال برگزار شوند.
 
جنتی در ادامه سخنانش در این نشست اظهار کرده بود: این کار طبیعتاً مزایایی را در برخواهد داشت اما با مشاهده شور و اشتیاق حاصله از سوی لایه‌های مختلف مردمی و شرکت اقشار مختلف در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به این جمع‌بندی رسیدیم که همچون سال‌های گذشته این نمایشگاه به صورت جامع برگزار شود اما در صدد این هستیم که نمایشگاه‌های تخصصی همانند نمایشگاه کتب دانشگاهی، کتب کودک و نوجوان و ... را در مقاطع مختلفی از سال برپا کنیم.
 
به دلیل اهمیت برپایی نمایشگاه‌‌های کتاب به‌ویژه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و نمایشگاه‌های تخصصی کتاب در ترویج فرهنگ کتابخوانی و افزایش سرانه مطالعه کشور، خبرگزاری کتاب می‌کوشد در سلسله گفت‌وگو با صاحبنظران و کارشناسان حوزه کتاب و نمایشگاهی، به بررسی چگونگی برپایی نمایشگاه‌های تخصصی کتاب در فواصل مختلف سال، فواید و معایب این پیشنهاد بپردازد.

حسین صفری، مدیر کمیته اجرایی بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در این باره اظهار کرد: تفکیک نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به بخش‌های مختلف (نمایشگاه‌های تخصصی کتاب) و برگزاری آنها در فواصل مختلف سال، یک سلسله مشکلاتی را به وجود می‌آورد؛ به طور مثال، در صورتی که نمایشگاه تفکیک شود حضور میلیونی بازدیدکنندگانی را که هر سال در این رویداد عظیم فرهنگی شاهد هستیم، از دست می‌دهیم.
 
وی ادامه داد: معتقدم حضور چشمگیر بازدیدکنندگان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران  فرصت مغتنمی برای نظام جمهوری اسلامی ایران و به‌مراتب برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است؛ چرا که وقتی نمایشگاه کتاب تهران مخاطبان چند میلیونی  داشته باشد، می‌توان طی 10 روز برپایی این رویداد عظیم فرهنگی یک سلسله فعالیت به نفع نظام و جامعه فرهنگی تعریف کرد. همین‌که مقام معظم رهبری، وزرا و رؤسای سه قوه در این رویداد عظیم فرهنگی، حضور پیدا می‌کنند بسیار با اهمیت و برای جامعه فرهنگی با ارزش است.  
 
وی توضیح داد: اگر نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به بخش‌های مختلف تفکیک شود و هر کدام از این بخش‌ها در مکان‌های مختلف برپا شوند، بدون تردید بازدیدکنندگان دچار سردرگمی می‌شوند. به طور مثال اگر نمایشگاه تخصصی کتاب کودک و نوجوان در مصلا و نمایشگاه تخصصی کتاب آموزشی در خیابان حقانی و همچنین نمایشگاه تخصصی کتاب دانشگاهی در خیابان بهشتی برپا شوند، معضل سفر به وجود می‌آید؛ این سفرها به‌مراتب مشکلات شهری مانند ترافیک، ترددهای مکرر و معضل حمل و نقل را باعث می‌شوند.
 
صفری اظهار کرد: از این گذشته، برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در تقویم جهانی ثبت شده است؛ اصل برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برای این است که ناشران داخلی در کنار ناشران خارجی ظاهر و زمینه مبادله فرهنگی فراهم شود. اگر این نمایشگاه به بخش‌های مختلف تقسیم شود، عملاً به این موضوع ضربه وارد می‌شود و نوعی فرصت‌سوزی است.
 
مدیر کمیته اجرایی بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در بخش دیگر سخنانش، گفت: اگر هم قرار باشد همزمان با برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نمایشگاه‌های تخصصی کتاب نیز برگزار شوند مشکلات عدیده‌ای به وجود می‌آید. به طور مثال، در مسائل رفاهی بازدیدکنندگان اختلال ایجاد می‌شود؛ در حال حاضر برای مکان برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با مشکل مواجهیم حالا در چنین وضعیتی چگونه می‌توان همزمان با این نمایشگاه، چندین نمایشگاه تخصصی کتاب برگزار شود؟! بدون تردید در مکان‌یابی این نمایشگاه‌ها به مشکل برمی‌خوریم.
 
وی ادامه داد: در حالت عادی، سرویس‌دهی به مخاطبان نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به‌سختی و با مشکل انجام می‌شود حالاتصور کنید اگر همزمان با این نمایشگاه، چندین نمایشگاه تخصصی کتاب دیگر نیز برپا شوند، چگونه می‌توان به نیازهای رفاهی و تسهیلانی بازدیدکنندگان به صورت همزمان پاسخ داد؟! چرا که بدون تردید همان امکانات و تسهیلاتی که در نمایشگاه کتاب تهران در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد باید در نمایشگاه‌های تخصصی کتاب نیز وجود داشته باشند. از طرف دیگر برپایی همزمان نمایشگاه‌های تخصصی کتاب با نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مشکلات اجرایی متعددی در حوزه یارانه‌های مصرف‌کننده به وجود می‌آورد.
 
مدیر کمیته اجرایی بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ادامه داد: برپایی همزمان نمایشگاه‌ بین‌المللی کتاب تهران و نمایشگاه‌های تخصصی کتاب ضمن این‌که هزینه‌های زیادی را صرف خود می‌کند، باید چندین ستاد دیگر ـ مشابه ستادهای نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ـ برای نمایشگاه‌های تخصصی کتاب تشکیل شوند؛ همه این موارد، هم نیاز به بودجه کلان و هم نیاز به نیروی انسانی دارد که در اغلب موارد تأمین این نیازها با موانع روبه‌رو هستند.
 
صفری در بخش دیگر سخنانش، توضیح داد: اما اگر همچنان نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برپا شود و پیش از برپایی این رویداد عظیم فرهنگی و در طول سال، نمایشگاه‌های تخصصی کتاب مانند نمایشگاه تخصصی کتاب کودک و نوجوان یا نمایشگاه تخصصی کتاب آموزشی برگزار شوند، بسیار مفید فایده است چرا که برپایی نمایشگاه‌های تخصصی کتاب در طول سال و پیش از برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اندکی از فشار کاری موجود در بخش‌های مختلف این رویداد عظیم فرهنگی می‌کاهد.
 
مدیر کمیته اجرایی بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تأکید کرد: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نیاز به بازنگری و یک سلسله اصلاحات دارد اما نباید در صدد حذف این رویداد عظیم فرهنگی بود چرا که به اعتقاد من این نمایشگاه یک مانور فرهنگی برای نظام محسوب می‌شود و نباید این فرصت را از نظام گرفت.
 
وی توضیح داد: وقتی در نمایشگاه‌های کتاب خارجی حضور پیدا می‌کنیم و صحنه‌هایی از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را به مخاطبان و مسئولان این نمایشگاه‌ها نشان می‌دهیم، از حجم فضای نمایشگاه کتاب تهران، تعداد چشمگیر مخاطبان و میزان بالای فروش حیرت‌زده می‌شوند. ناگفته نماند که امسال در نمایشگاه کتاب تهران حدود 70 میلیارد تومان فروش کتاب از طریق دستگاه‌های کارت‌خوان صورت گرفته است.
 
صفری ادامه داد: برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران معضل کمبود ویترین کتاب را تا حدودی حل می‌کند. بنابراین، همچنان باید به برپایی این رویداد عظیم فرهنگی استمرار بخشید.
 
مدیر کمیته اجرایی بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در پاسخ به این پرسش که «در صورت برپایی نمایشگاه‌های تخصصی کتاب در فواصل مختلف سال، بودجه آنها از کجا تأمین خواهد شد؟» گفت: در نخستین مرحله باید بررسی کرد که آیا برپایی نمایشگاه های تخصصی کتاب ضرورت دارد یا خیر؟ سپس باید یارانه‌ای که در اختیار این نمایشگاه‌ها قرار می‌گیرد، از سوی بودجه‌های دستگاه‌های مختلف تأمین شود. به عبارت دیگر تأمین بودجه این نمایشگاه‌ها باید توسط بخش خصوصی صورت بگیرد اما در عین حال دولت باید حمایت‌های خود را از این بخش دریغ نکند.
 
وی یادآور شد: برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران توسط بخش خصوصی یک راه طولانی بوده که از سال‌های گذشته شروع شده و به‌تدریج امور مربوط به نمایشگاه در حال واگذاری به بخش خصوصی است؛ بنابراین، واگذاری یکباره و آنی کل مجموعه نمایشگاه کتاب تهران به بخش خصوصی کار درستی نیست بلکه این مهم باید به‌تدریج محقق شود.

در این باره بخوانید:
1- شهرام‌نیا: از ظرفیت‌های استانی برای برپایی نمایشگاه‌های تخصصی کتاب استفاده کنیم/ نمایشگاه کتاب تهران قادر است خودگردان اداره شود (اینجا)