به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نخستین چاپ کتاب «راهنمای جامع و کاربردی پرورش قارچ صدفی و سایر قارچ‌های خوراکی» نوشته مشترک مهندس نقی زرجینی، کارشناس سازمان نظام مهندسی کشور و عین‌اله علیوردی‌لو، کارشناس زراعت و اصلاح نباتات، از سوی انتشارات آموزش فنی و حرفه‌ای «مزرعه زرین» منتشر شده است.
این کتاب زیرنظر متخصصان و تولید‌کنندگان موفق ایران و جهان و طبق آخرین کد استاندارد مهارت آموزش سازمان فنی و حرفه‌ای کشور در 11 فصل تدوین شده است.
در پنج فصل نخست مباحثی مانند «پروش قارچ صدفی»، «زیست‌شناسی قارچ صدفی»، «خصوصیات منحصربه‌فرد قارچ صدفی»، «خلاصه‌ای از مراحل کشت قارچ صدفی»، «اشکال مختلف قارچ صدفی در نقاط مختلف جهان» و «تولید بذر قارچ خوراکی» بررسی شده است.
آشنایی با مراحل پرورش قارچ صدفی
در تشریح مراحل پرورش قارچ صدفی در نخستین فصل کتاب آمده است: «کشت و پرورش قارچ صدفی نسبت به سایر قارچ‌های خوراکی نظیر قارچ «دکمه‌ای» و قارچ «شیتاکه» آسان‌تر و با هزینه بسیار کمتری انجام می‌شود. در حالی‌که در گرما و هوای مرطوب مناطق گرمسیری مشکلات عمده برای اکثر قارچ‌ها به بار می‌آورد؛ کشت این قارچ در این نوع آب‌و‌هوا به راحتی امکان‌پذیر است. قارچ صدفی در صنایع تولید کشاورزی اگرچه از سودآوری کمتری نسبت به سایر قارچ‌ها برخوردار است، اما برای کشاورزانی با درآمد پایین می‌تواند موجب رونق اقتصادی شود.»
در دومین فصل کتاب در مطلبی با عنوان «آشنایی با چرخه قارچ صدفی» اشاره شده که به طور کلی قارچ‌ها در زمان بلوغ کامل، تولید اسپور کرده و آن‌را در فضا پخش می‌کنند و در نهایت اسپور‌ها در محیط مناسب جوانه زده و میسلیوم‌های اولیه که فقط یک هسته دارند به‌وجود می‌آیند. از تلاقی میسلیوم‌های اولیه حاصل از دو اسپور مختلف اما سازگار با هم، میسلیوم‌های ثانویه تولید می‌شود.
«خلاصه‌ای از مراحل کشت قارچ صدفی» در سومین فصل کتاب تشریح شده است. براساس محتوای این قسمت از کتاب کلش، الیاف گیاهان و یا مواد زائدی که دور از برف و باران نگهداری شده و آلودگی میکروبی و پوسیدگی ناشی از رطوبت نداشته باشند، به‌طول پنج تا 6 سانتی‌متر خرد، و پس از خرد شدن آن‌ها را به مدت 24 ساعت در آب نگهداری و سپس کلش را جوشانده و از آن خارج کرده و روی سکویی قرار داده تا آب اضافی آن خارج شود. رطوبت مطلوب به نحوی است که وقتی یک مشت کاه را در دست فشار می‌دهیم چند قطره آب از آن بچکد. این مواد تا ارتفاع 20 تا 30 سانتی‌متر در داخل کیسه‌های پلاستیکی قرار گرفته و با دست فشرده می‌شود. سپس روی آن‌را با یک لایه بذر پوشانده و به ازای هر کیسه 10 کیلوگرمی مواد آماده شده، یک شیشه اسپان 250 گرمی اضافه می‌شود.
بخشی از فصل چهارم کتاب به «اشکال مختلف کشت صدفی در نقاط مختلف جهان» اختصاص دارد. کاشت قارچ صدفی در ایتالیا، چین و مکزیک در این فصل تشریح شده است.
تولید بذر قارچ خوراکی
«تولید بذر قارچ خوراکی» از جمله موضوعاتی است که در فصل پنجم تشریح شده و به ترتیب شامل مراحل انتخاب دانه غلات به‌عنوان ماده زمینه‌ای، خیساندن دانه غلات و جوشاندن تا مرحله نرم شدن، آبکش کردن و خشک کردن و تنظیم PH، استریل دانه‌های گندم و تلقیح دانه‌های گندم با محیط کشت خالص است.
از جمله موضوعات قابل توجه در سه فصل بعدی کتاب می‌توان به «مراحل تولید قارچ دکمه‌ای»، «برداشت و بسته‌بندی قارچ‌ها»، «فرمول مختلف خاک پوششی»، «املاح معدنی»، «روشهای تولید کمپوست» و «ارزش و ترکیبات غذایی قارچ شی تاکه» اشاره کرد.
در ششمین فصل کتاب درباره «مراحل تولید قارچ دکمه‌ای در مرحله هوادهی تا مرحله نخودی شدن قارچ‌ها» آمده است: «بعد از تکمیل شدن رشد میسلیوم‌ها روی خاک پوششی و جهت جلوگیری از استرومای میسلیوم‌ها، باید در بهترین زمان ممکن هوادهی سالن انجام گیرد. هوادهی زودهنگام سالن موجب می‌شود تا میسلیوم‌ها قبل از رسیدن به سطح خاک پوششی در داخل خاک با هم تلاقی نموده و قسمت‌های زایشی قارچ را به‌وجود آورند.»
اهمیت بسته‌بندی محصولات
نویسندگان در هفتمین فصل کتاب با تأکید بر اهمیت بسته‌بندی محصولات معتقدند که میزان برداشت محصول در واحد سطح بسته با کیفیت کمپوست، بذر و نحوه مدیریت سالن تولید ارتباط مستقیم دارد. از یک کیلوگرم کاه و کلش خشک دونیم تا سه کیلوگرم کمپوست به‌دست می‌آید و از هر کیلو کمپوست در حدود 25 صدم محصول حاصل می‌شود. این مقدار در کشور‌های صاحب سبک مانند هلند 35 درصد افزایش یافته است.
«املاح‌معدنی» یکی از موضوعاتی است که در هشتمین فصل کتاب بررسی شده است. ترکیباتی مختلف مانند سوپر فسفات کلسیم، موریات پتاسیم، سولفات کلسیم، هیدراته و کربنات کلسیم به‌عنوان املاح‌معدنی در تهیه و ساخت کمپوست مورد استفاده قرار می‌گیرند.
«روشهای تهیه کمپوست» موضوعی است که در نهمین فصل کتاب تشریح شده است. به‌‌طور کلی دو روش در تهیه و ساخت کمپوست وجود دارد. روش کوتاه مدت و روش دراز مدت که روش دراز مدت در کشور‌های آسیایی بیشتر مورد توجه بوده و در مقابل روش کوتاه مدت به دلیل پایین بودن زمان کمپوست‌سازی در کشور‌های اروپایی از طرفداران زیادی برخوردار است.
«ارزش و ترکیبات غذایی قارچ شیتاکه» نیز موضوع محوری فصل دهم کتاب حاضر است. در معرفی قارچ «شیتاکه» و ارزش غذایی آن به 13 تا 18 در صد پروتئین، 55 میلی‌گرم در 100 گرم نیاسین، 8/7 میلی‌گرم در هر صد گرم نیامین، پنج میلی‌گرم در هر صد گرم ریبوفلاوین اشاره شده است. فصل یازدهم کتاب نیز به پرسش‌های چهار گزینه‌ای اختصاص دارد.
نخستین چاپ کتاب «راهنمای جامع و کاربردی پرورش قارچ صدفی و سایر قارچ‌های خوراکی» با شمارگان یک‌هزار نسخه در 176 صفحه، به بهای 12 هزار تومان از سوی انتشارات آموزش فنی و حرفه‌ای «مزرعه زرین» به بازار نشر عرضه شده است.
جمعه ۲۷ شهریور ۱۳۹۴ - ۱۱:۰۰
نظر شما