خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- حوزه «دین و اندیشه» از جمله عرصه‌‌های تالیف و انتشار کتاب و برگزاری نمایشگاه‌ها و مسابقات قرآنی و فرهنگی است. امسال نیز این حوزه خالی از رویدادهای فرهنگی و قرآنی نبود. از میان مهمترین رویدادهای سال‌جاری در این حوزه، می‌توان به برگزاری سی و دومین دوره از مسابقات قرآن کریم، بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم و اختتامیه سی و سومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد.

علاقه‌مندان در این گزارش می‌توانند چکیده‌ای از رویدادهای مهم در حوزه «دین و اندیشه» را از از نظر بگذرانند.

رویدادهای اردیبشهت ماه
 
در اردیبهشت سال جاری سی و دومین دوره از مسابقات قرآن کریم، با حضور حجت‌الاسلام دکتر حسن روحانی، ریاست جمهوری، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی افتتاح شد. وی در این مراسم قرآن را کتابی برای تدبیر و فهم دانست  و گفت: آن قرائتی که اندیشیدن با آن نباشد و نخواهیم به اعماق معنا و متون قرآن دست یابیم، فایده‌ای ندارد.

ششمین همایش تجلیل از بانوان فعال قرآنی  نیز در اردیبهشت سال جاری برگزار شد. در این رویداد فرهنگی و دینی که روز 30 اردیبهشت در سالن اجلاس سران برگزار شد، از  مجتهده زهره صفاتی، مولف و مفسر قرآن کریم قدردانی شد.

نهمین همایش بین‌المللی پژوهش‌های قرآنی دیگر آیین برگزار شده در اردیبهشت ماه سال جاری در حوزه دین بود. در این همایش که با محوریت «قرآن کریم و فرهنگ وحیانی» برگزار شد، مقالات، طرح‌های پژوهشی، پایان‌نامه و کتاب برتر پژوهش‌های قرآنی معرفی شدند.

رویدادهای خرداد ماه

در خرداد ماه سال‌جاری از کتاب «از محسوس تا معقول» اثر غلامحسین ابراهیمی دینانی، اندیشمند و فیلسوف در اندیشگاه کتابخانه ملی رونمایی شد. وی در این مراسم اثر خود را مجرایی برای تبیین اندیشیدن دانست و گفت: فلسفه، علمی است که نیاز به تبلیغ ندارد.

نخستین جایزه «دکتر رضا داوری اردکانی» نیز خردادماه سال جاری به برترین رساله دفاع شده در مقطع دکترا در رشته فلسفه اهدا شد. در این مراسم، دکتر محمدرضا حسینی بهشتی، حمیدرضا طالب‌زاده، پرویز ضیاءشهابی و جمعی از علاقه‌مندان و استادان فلسفه حضور داشتند.

دکتر داوری در این مراسم که در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد، گفت: دوران بینش به سر آمده و دوران شنیدن فرا رسیده است.

رویدادهای تیرماه

بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم در روزهای ابتدایی تیرماه سال‌جاری با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مقامات دیگر در باغ موزه دفاع مقدس افتتاح شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در این آیین از راه‌اندازی پورتال جامع قرآنی و صندوق حمایت از فعالان خبر داد. مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران نیز در این آیین از مسئولان خواست تا قرآن را منشور اجرایی خود قرار دهند.

رویدادهای مرداد ماه

در مردادماه سال جاری، جلد پانزدهم «دایره‌المعارف تشیع» در سلسله شب‌های بخارا رونمایی شد. در این مراسم که در بنیاد موقوفات افشار برگزار شد، جمعی از چهره‌های ادبی و نویسندگان این دایره‌المعارف حضور داشتند. بهاءالدین خرمشاهی «دایره‌المعارف تشیع» را فرزند امکانات حداقلی دانست. این دایره‌المعارف با 10 میلیون کلمه در 12 هزار صفحه تالیف شده است.

رویدادهای شهریورماه

هشتمین جشنواره بین‌المللی انتخاب کتاب سال رضوی، در مشهد مقدس به کار خود پایان داد.
بنیاد بین‌المللی امام رضا(ع)، هشتمین جشنواره بین‌المللی انتخاب کتاب سال رضوی را با حضور دکتر علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، و جمعی از چهره‌های سیاسی و فرهنگی مشهد مقدس در محل سالن اجتماعات بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی برگزار کرد.

هشتمین جشنواره بین‌المللی انتخاب کتاب سال رضوی از سری برنامه‌های سیزدهمین جشنواره بین‌المللی امام رضا(ع) است.

رویدادهای مهرماه

در مهرماه سال‌جاری، نخستین دوره «جایزه دعبل: کتاب سال عاشورا» برگزار شد. سید عباس صالحی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم نخستین دوره «جایزه دعبل: کتاب سال عاشورا» گفت: روشن‌اندیشان احیاگران معرفت عاشورایی هستند و این جایزه فرصتی برای مرور انباشته‌های دینی است.

دیگر رویداد مهرماه امسال، آیین رونمایی از جلد نخست کتاب «منشور قضاء» اثر آیت‌الله سید محمود هاشمی‌شاهرودی، نایب رئیس اول مجلس خبرگان رهبری و رئیس پیشین دستگاه قضا بود که با حضور حجت‌‌الاسلام محمدحسین بیاتی، رئیس دانشگاه عدالت، جمعی از علماء و حقوقدانان و دانشجویان دانشگاه عدالت در سالن قلم کتابخانه ملی برگزار شد.

حجت‌الاسلام محمدحسین بیاتی، رئیس دانشگاه عدالت، در مراسم رونمایی از جلد نخست کتاب «منشور قضاء» اثر آیت‌الله سید محمود هاشمی‌شاهرودی، نایب رئیس اول مجلس خبرگان رهبری گفت: یکی از اهداف مهم دانشگاه عدالت تولید آثار و محتوای علوم انسانی اسلامی است.

رویدادهای آبان ماه

همایش بین‌المللی «قرآن در سیره و اندیشه امام خمینی(ره)» از جمله همایش‌های برگزار شده در آبان ماه سال‌جاری بود.

در این مراسم که با حضور آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی، آیت‌الله محمدعلی تسخیری، حجت‌الاسلام سیدحسن خمینی، ابوذر ابراهیمی ترکمان و آیت‌الله سیدمحمد موسوی بجنوردی در مرکز همایش‌های برج میلاد برگزار شد، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از پژوهشگران خواست تا مجمعی برای هم‌اندیشی قرآن فراهم آید.

آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی نیز در مراسم اظهار کرد: گفت: شما در کمتر سخنرانی‌هایی از امام خمینی(ره) می‌بینید که متکی به قرآن نباشند. ایشان به جایی از محتوای قرآن رسیده بودند که اگرچه سطح بسیار بالایی بود اما توانستند محتوای قرآن را به زبان ساده برای مردم بیان کنند.

رویدادهای آذرماه
 
آیین رونمایی از کتاب «ایران مهد همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین علی یونسی، دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی، ابوذر ابراهیمی ترکمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، اسقف سیبوه سرکیسیان، خلیفه ارامنه ایران، مارنرسای بنیامین اسقف کلیسای شرق آشوری، موبد دکتر اردشیر خورشیدیان، رئیس انجمن موبدان تهران، ماشاءالله گلستانی‌نژاد، مرجع دینی کلیمیان ایران در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین علی یونسی، دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی، در آیین رونمایی از کتاب «ایران مهد همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان» گفت: ایرانیان از دیرباز به «بردباری دینی» شهره بودند. یکی از اهداف ادیان ابراهیمی، پیوند دادن انسان با خداست.

مارنرسای بنیامین، اسقف کلیسای شرق آشوری نیز در این مراسم گفت: «کتاب حاضر، نتیجه همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان در کشور ایران است.» اردشیر خورشیدیان، رئیس انجمن موبدان تهران نیز گفت: اندیشه نیک، گفتار نیک و پندار نیک نشان می‌دهد راه در جهان یکی است و آن راستی است و پیامبران برای وصل و وحدت بین مردم آمده‌اند.

در آذرماه سال‌جاری، دوازدهمین جشنواره کتاب‌های تربیتی و آموزشی رشد ویژه کتاب‌های قرآنی به کار خود پایان داد.

اختتامیه دوازدهمین جشنواره کتاب‌های تربیتی و آموزشی رشد ویژه کتاب‌های قرآنی، با حضور حجج‌الاسلام محمدرضا حشمتی، معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حمید محمدی، دبیر کمسیون قرآنی شورای عالی انقلاب فرهنگی، محیی‌الدین بهرام محمدیان، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش، محمد ناصری، دبیر جشنواره دوازدهم و نویسندگان و ناشران قرآنی در مدرسه دارالفنون برگزار شد.

حجت‌الاسلام و المسلمین محمدرضا حشمتی، معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اختتامیه دوازدهمین جشنواره کتاب‌های تربیتی و آموزشی رشد ویژه کتاب‌های قرآنی گفت: وضعیت کتاب‌های قرآنی نابسامان است. وزارت ارشاد تلاش می‌کند بخشی از این نابسامانی را بهبود بخشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محیی‌الدین بهرام‌محمدیان، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش نیز در این مراسم اظهار کرد: یکی از راه‌های فهم قرآن «تدبر» در آن است. نباید فراموش کنیم که این تدبر نیز باید اجرایی شود زیرا هنوز قرآن و مفاهیم آن در جامعه ما حاکم نیست.

رویداد‌های دی ماه

آیین رونمایی از کتاب «قاف» در فرهنگسرای ارسباران با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین محمدرضا زائری، علی معلم، حمیدرضا شاه‌آبادی، و چند تن از شاعران و اهالی فرهنگ برگزار شد.

حمیدرضا شاه‌آبادی، پژوهشگر و نویسنده در آیین رونمایی از کتاب «قاف» با اشاره به این‌که کتاب قاف از یک تاریخ‌نگاری عامه‌پسند برخوردار است، گفت: نویسنده در این کتاب با کمک سه متن کهن، روایت جدیدی از زندگی حضرت محمد (ص) ارائه کرده و ساختاری مدرن از این متون را در اختیار خوانندگان قرار داده است.

از دیگر رویدادهای دی‌ماه سال‌جاری می‌توان به برگزاری هشتمین سالگرد درگذشت مرحوم علامه سیدجعفر شهیدی اشاره کرد.

همزمان با هشتمین سالگرد درگذشت مرحوم علامه سیدجعفر شهیدی به منظور زنده نگه داشتن یاد و خاطره استاد شهیدی مراسم «یاد استاد» با حضور دکتر اسماعیل منصوری‌لاریجانی، پژوهشگر عرفان اسلامی و دکتر احمد تمیم‌داری، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی در کتابخانه دکتر شهیدی برگزار شد.

احمد تمیم‌داری، شاگرد استاد شهیدی در مراسم «یاد استاد» گفت: مرحوم شهیدی نخستین کسی بود که اقبال و اندیشه احیای دینی را به جامعه شناساند و پس از آن بود که دکتر شریعتی دو کتاب را درباره اقبال نوشت. منصوری‌لاریجانی نیز اظهار کرد: مقام معظم رهبری به مرحوم شهیدی لقب علامه دادند زیرا علامه به معنای کسی است که بتواند همه علوم ظاهری را مقدمه علوم باطنی قرار دهد.

رویداد های بهمن ماه

سی و سومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران با معرفی آثار برتر در حوزه‌های مرتبط با دین به کار خود پایان داد.

13اثر از گروه‌های «علوم قرآنی»، «حدیث» و «کلیات اسلام» به مرحله دوم داوری سی و سومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران راه یافت. در بین این آثار کتاب‌هایی با موضوعات متنوع درگروه‌های یاد شده در مرحله دوم مورد ارزیابی داوران قرار گرفت.

  10 اثر از گروه‌های «فقه و اصول»، «اخلاق»، «عرفان»، «سیره معصومین (ع)» و «ادیان دیگر» نیز به مرحله دوم داوری سی و سومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران راه یافت.

در دو گروه «فلسفه» و «حقوق» هم 13 اثر به مرحله دوم داوری سی و سومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران راه یافتند. این آثار دربرگیرنده بخش‌های «فلسفه غرب»، «فلسفه اسلامی»، «منطق» و «حقوق» بود.

در بیست و سومین جایزه جهانی کتاب سال نیز چندین اثر به عنوان آثار برگزیده انتخاب شدند.

  «کون و فساد» ارسطو با شرح و تصحیح «حسن بن موسی نوبختی» به عنوان اثر برگزیده گروه مطالعات اسلامی دربیست و سومین جایزه جهانی کتاب سال در گروه «مطالعات اسلامی» بخش «طبیعیات و فلسفه یونانی در جهان اسلام» شناخته شد.

داوران بیست وسومین جایزه جهانی کتاب سال در بخش «مطالعات اسلامی»، «ترجمه قرآن کریم به زبان روسی» اثر ناظم زینال‌اف را به عنوان اثر برگزیده در این بخش معرفی کردند.

کتاب «شبهه در حقوق اسلام؛ تاریخ قواعد حقوقی، تفسیر و حقوق کیفری اسلام» اثر «انتصار رب» در بیست و سومین جایزه جهانی کتاب سال اثر برگزیده شد.

 کتاب «قرآن‌های عصر اموی» اثر فرانسوا دروش به عنوان اثر برگزیده بیست‌وسومین دوره جایزه جهانی کتاب سال در حوزه «مطالعات قرآنی و تاریخ کتابت قرآن» انتخاب شد.

 داوران بیست و سومین دوره جایزه جهانی کتاب سال، «محمد لنگهاوزن» را در حوزه «مطالعات اسلامی - ایرانی» به عنوان پژوهشگر برتر این دوره از جایزه معرفی کردند.

رویداد های اسفند ماه

در روزهای ابتدایی اسفندماه شهر کتاب در نشستی ویژه باعنوان «ایام صادق» نخستین سالروز درگذشت سید صادق طباطبایی را با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دوستان و خانواده این فقید در مرکز فرهنگی شهر کتاب گرامی‌ داشت.

علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم گفت: مرحوم طباطبایی سرشار از ایده‌های ناب فرهنگی بود. ما و خانواده مرحوم طباطبایی باید آثار تالیفی و ترجمه‌ای وی را در سطح وسیع‌تری منتشر کنیم.

در ادامه این مراسم حجت‌الاسلام سید محمود دعایی از آیت‌الله سلطانی طباطبایی (پدر مرحوم طباطبایی)، شهید آیت‌الله محمد حسین بهشتی و امام موسی صدر (دایی مرحوم طباطبایی) به عنوان سه عنصر تاثیر‌گذار در زندگی مرحوم طباطبایی یاد کرد.

مهدی فیرزوان، مدیر موسسه شهر کتاب نیز برگزاری مراسم یادبود مرحوم سید صادق طباطبایی را نه تنها روابط فامیلی بلکه، وظیفه موسسه شهر کتاب عنوان کرد.

در ادامه نیز غزاله طباطبایی، دختر مرحوم طباطبایی به بررسی زندگی علمی پدر فقید خود پرداخت. مراسم «ایام صادق» با نقل خاطراتی از دوستان نزدیک مرحوم سید صادق طباطبایی در مرکز فرهنگی شهر کتاب ادامه پیدا کرد.