به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل، از گاردین وقتی از شهروندان روسی درباره بهترین نویسندگان کشور پرسشی صورت می‌گیرد آنها نام نویسندگان کلاسیک را برمی‌گزینند؛ به عنوان مثال در بررسی مؤسسه «لوادا» که از 1600 شهروند روس صورت گرفت نام «چخوف»، «تولستوی»، «داستایوسکی» و «پوشکین» به چشم می‌خورد. فهرستی که بسیار قابل پیش‌بینی است. در انگلیس نیز چنین اتفاقی رخ می‌دهد. هرگاه نام نویسندگان به میان می‌آید دو نکته قابل‌مشاهده است. اصولاً گزینه‌های موجود مرد هستند و نام هیچ زنی در فهرست مشاهده نمی‌شود و در وهله دوم هیچ‌کدام از افراد انتخابی در قید حیات نیستند. مثلاً در فهرست انتخابی روس‌ها ده نفر اول به ترتیب زیر است:
♦«لئو تولستوی» نویسنده «جنگ و صلح» و «آنا کارنینا»
♦«فئودور داستایوسکی» نویسنده «جنایت و مکافات» و «برادران کارامازوف»
♦«آنتون چخوف» نویسنده «باغ آلبالو»، «سه خواهر»، و «چند داستان کوتاه»
♦«الکساندر پوشکین» نویسنده «روسلان و لودمیلا» و «شوالیه خسیس»
♦«نیکلای گوگل» نویسنده «تاراس بولبا» و «نمایشنامه عروسی»
♦«میخائیل شولوخف» نویسنده «دن آرام» و «سرنوشت یک انسان»
♦«میخائیل بولگاکف» نویسنده «مرشد و مارگاریتا»
♦«ایوان تورگینف» نویسنده «پدران و پسران»
♦«ماکسیم گورکی» نویسنده «مادر»، «سه رفیق»، و «میراث»
اما آیا نویسندگان خوب روسیه تنها آنهایی هستند که از دنیا رفته‌اند؟ آیا نویسندگان در قید حیات یا زنان نویسنده ارزش خوانده شدن ندارند؟ قطعاً این‌چنین نیست. بسیاری از نویسندگان خوب در این کشور مانند «یولیدمالا اولتیسکایا» و «مارینا استپنوا» وجود دارند. «لیزا هایدن»، «وبلاگ نویس» معروف در این باره می‌گوید «طراح این پرسش‌نامه‌ها تمایل چندانی به استفاده از کلمه «جدید» نداشتند و از مردم می‌خواستند نویسنده «برجسته» یا «فاخر» کشور خود را معرفی کنند. واضح است که با استفاده از این واژه‌ها ذهن انسان به سمت نویسندگان کلاسیک می‌رود.»
اما نویسندگان معاصر زیادی در روسیه هستند که ارزش خوانده شدن دارند مثلاً «ویکتور پلوین» استاد داستان ماجراجویانه است. کتاب جدید او اخیراً در انگلیس نیز ترجمه شد.
«این بررسی در پی آن بود نتایجی به دست آورد که در آن نویسندگان مورداعتماد و مورد تأیید دولت رأی بیاورند. بنابراین جای تعجب نیست که در این فهرست «پوشکین» جایگاه خوبی به دست آورد. منتقدی در قرن 19 گفته بود «پوشکین همه چیز ماست» و این جمله هنوز در روسیه محبوب است. تأثیر برنامه درسی مدارس روسیه کاملاً در این فهرست مشاهده می‌شود.»
از میان نویسندگان برگزیده فقط «ماکسیم گورکی» نویسنده زیرزمینی محسوب می‌شود و همین موضوع نشان می‌دهد که مردم به نویسندگانی تمایل دارند که حکومت آنها را تأیید می‌کند تا در جامعه نیز دچار مشکل نشوند.
نام یک نویسنده در این فهرست خالی است. «میخائیل شیشکین» که هر سه جایزه ادبی روسیه را برنده شده است، سال 2013 قرار بود برنده جایزه‌ای جهانی برای رمان پرفروش «روشنایی و تاریکی» شود اما اعلام کرد در هیچ فستیوال بین‌المللی شرکت نخواهد کرد چون نمی‌خواهد «نماینده کشوری باشد که در آن رژیمی فاسد و مجرم حکومت می‌کند» از آن به بعد رسانه‌هایی که پیش از این آثار او را تمجید می‌کردند نام او را به حاشیه راندند.
نویسندگان معاصر روسیه مسائل جامعه را به چالش می‌کشند اما قصد انتقاد ندارند. این نویسندگان که از کنایه‌های سربسته استفاده می‌کنند تا مسئولان کشور را راضی نگه دارند مخاطب جهانی نخواهند یافت. این نظرسنجی نشان از محافظه‌کاری عظیمی در این کشور دارد. خوانندگانی که در دوره «پوتین» به روایت‌های جدید و انتقادی روی خوش نشان می‌دهند باید شجاع و کنجکاو باشند.
شنبه ۲۱ فروردین ۱۳۹۵ - ۱۳:۲۷
نظر شما