خبرگزاری ایبنا در گزارشی که در ادامه آمده مجموعهای از کتابهای برگزیده در حوزه ادبیات، زبانشناسی و هنر سی و سومین دوره جایزه کتاب سال را به مخاطبان ارائه کرده تا بتوانند با مراجعه به نمایشگاه کتاب با این آثار آشنا شوند.
• کتاب «فرهنگ ريشه شناختی زبان فارسی»
کتاب «فرهنگ ريشهشناختی زبان فارسی» تأليف محمد حسندوست، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسي، گروه نشر آثار، ۱۳۸۱ ـ ۱۳۹۳، ۵ جلد به عنوان اثر برگزیده در گروه «زبانهای باستانی» این دوره از جایزه اعلام شد.
نویسنده در این کتاب با توجه به منابع و اطلاعاتی موجود، ریشه و اصل واژگان فارسی را از بین منابعی که اغلب به زبان انگلیسی و فرانسوی بوده، استخراج کرده و به شیوهای که مطابق فکر و ذهن مخاطب ایرانی است در دسترس علاقهمندان و پژوهشگران قرار داده است.
متن اصلی فرهنگ، حدود سه هزار صفحه است و مقدمهای 200 صفحهای بر آن نگاشته شده است. همچنین 550 صفحه، فهرست واژگان به کار رفته در متن فرهنگ را شامل میشود. این کتاب در پنج جلد تألیف شده که جلد پنجم آن به فهرست واژگانی که در متن فرهنگ به کار رفته اختصاص یافته است.
در کتاب حاضر، ابتدا به اصل هر لغت فارسی در فارسی میانه یا پهلوی و صورت کهنتر آن در ایران باستان و سپس به ریشه لغت اشاره اشاره شده و بعد مترادف، صورت واژه فارسی باستان در زبانهای سانسکریت، اوستایی، یونانی، لاتینی و غیره آمده است. اگر آن واژه فارسی در گویشهای مختلف ایرانی مترادفی داشته نیز به متردافهای مثلاً کُردی و بلوچی و غیره اشاره شده است.
• کتاب «نامههای پر تب و تاب»
در گروه «ادبیات و زبانهای دیگر» کتاب «نامههای پر تب و تاب»، ترجمه نجمه شبيری، تهران: نشر مشكی، ۱۳۹۳ به عنوان برگزیده کتاب سال شناخته شد.
کتاب «نامههای پرتب و تاب» خورخه لوییس بورخس، تا چاپ شدن، ماجرایی طولانی در اسپانیا داشته، اما در ایران هم پس از ترجمه، چهار سالی را گذرانده و بارها حروفچینی و صفحهآرایی آن تغییر کرده است. این کتاب شامل ۷۱ نامه است که ۲۵ نامه به آبرامویچ و ۴۶ نامه به سورداست. این دو دوستان صمیمی بورخس بودهاند. بورخس در زمان نوشتن این نامهها، ۲۰ تا ۲۶ سالگی، جوانی پر از شور و هیجان است که از لابهلای نامهها میتوان به آیندهنگری بورخس درمورد ادبیات آمریکای لاتین و فروغ آن پی برد.
نجمه شبیری افزون بر توضیحات مفصل خود کتاب در مورد مکانها و افراد، توضیحات کاملی در موارد دیگر به کتاب افزودهاند. همه این افزودهها کتاب نامهها را به کتابی مرجع برای دسترسی به اطلاعات ادبیات آمریکای لاتین تبدیل کرده است.
نامههای بورخس، پس از مرگ او توسط همسرش گردآوری و منتشر شد. این نامهها از این نظر مهم است که مشخص میکند بورخس خالق مکتب «اولتراییسم» است. این کتاب حدود 50 پاورقی داد که نویسنده آنها را نگاشته است.
بورخس در ادبیات بینالملل به پیامبر خوانندگان معروف است. علاوه بر آن، همه خوانندگان زبان اسپانیایی، این نویسنده را با دشواری قلمش میشناسند.
• کتاب «تاريخ ادبيات كودكان ايران: ادبيات كودكان در روزگار نو (۱۳۴۰ ـ ۱۳۵۷)»
در گروه «کلیات و علوم انسانی کودک و نوجوان» کتاب «تاريخ ادبيات كودكان ايران: ادبيات كودكان در روزگار نو (۱۳۴۰ ـ ۱۳۵۷)»، تأليف محمدهادي محمدي و زهره قاييني، تهران: چيستا، ۱۰جلد.» به عنوان اثر برگزیده در کتاب سال معرفی شد.
این مجموعه 10 جلدی، پژوهشی تاریخی درباره ادبیات کودک، آموزش و پرورش و فرهنگ کودکی از دوران باستان تا معاصر یعنی تا سال 1357 است. سه جلد آخر این مجموعه، مربوط به سالهای 1340 تا 1357 است؛ یعنی دورهای که در آن کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و شورای کتاب کودک تأسیس شد و نهادهای مربوط به فرهنگ کودکی، مانند کتابخانهها شکل گرفت و در آموزشوپرورش و ادبیات مربوط به کودکان و دستاندرکاران آن مانند ناشران، تصویرگران و نویسندگان تحول ایجاد شد. کل صفحات مجموعه تاریخ ادبیات کودک ایران چهار هزار صفحه است که هزار و 500 صفحه آن مربوط به سه جلد آخر است.
انتشار این مجموعه از سال 1380 آغاز و هفتمین جلد آن در سال 1386 منتشر شده است. سپس بعد از یک وقفه چندساله، سه جلد آخر آن طی سالهای بین 1386 تا 1392 منتشر شده است. جلد اول این مجموعه مربوط به ادبیات شفاهی ایران مانند مثلها، قصهها و همچنین ادبیات کودکان ایران در دوره باستان و دوره قبل از اسلام، در زمان امپراطوریهای بزرگ ایرانی از هخامنشی تا ساسانیان است.
جلد دوم این مجموعه به ادبیات کودک در دوره اسلامی پرداخته است و از دوره ورود اسلام به ایران تا پیش از مشروطه را در برمیگیرد. در این کتاب ویژگیهای ادبیات مکتبخانهای بیانشده و به مینیاتورهایی که درون آنها کودکان در مکتبخانه حاضر هستند پرداخته شده است. همچنین شعر شاعرانی مانند سعدی و جامی که درباره کودک و ادبیات کودک است، آورده شده است. این کتاب تا پیش از مشروطه را پوشش میدهد و به مفهوم ادبیات کودک با نگاه سنتی میپردازد.
در جلد سوم و چهارم این مجموعه به ادبیات کودک به عنوان یک مفهوم وارداتی پرداخته شده است که از غرب میآید. همچنین تغییر فرهنگ مکتبخانه به فرهنگ مدرسهای در این جلد به تفصیل بیان شده است. در این زمان بیشتر به ترجمه آثار غربی و کتابهایی معروف به بچهخوانی توجه میشود. این دروه به سال 1330 ختم میشود. جلدهای 5، 6 و 7 هم مربوط به دوره پهلوی اول و بخشی از پهلوی دوم تا 1340 است که جامعه روبهپیشرفت است.
• کتاب «هفت فيلمنامه از اصغر فرهادی»
کتاب «هفت فيلمنامه از اصغر فرهادی»، تالیف اصغر فرهادی، تهران: نشر چشمه، ۱۳۹۳» در گروه «نمایش نامه» جزو آثار برگزیده سی و سومین دوره جایزه کتاب سال انتخاب شد.
فرهادی فعالیت خود را با نگارش متن برنامههای رادیویی آغاز کرد و بعدها با ساخت سریال تلویزیونی «داستان یک شهر» به مخاطبان تلویزیون شناخته شد. او که اولین کارگردان سینمایی اسکار گرفته ایران است، در طول سالهای گذشته فیلمنامههای مختلفی را به رشته تحریر درآورده که برخی از آنها همچون کنعان و ارتفاع پست توسط کارگردانهای دیگر ـ مانی حقیقی و ابراهیم حاتمیکیا ـ مقابل دوربین رفته است. طبق اطلاعات ارائه شده از سوی نشر البرز، این دو فیلمنامه در مجموعه اخیر حضور ندارد اما «دایره زنگی» که توسط پریسا بخت آور همسر فرهادی مقابل دوربین رفته، در این مجموعه فیلمنامههاست.
در این کتاب مخاطب میتواند فیلمنامه و عکسهای صحنه و پشت صحنه آن فیلم را مشاهده کند و تدوینکنندگان کتاب، برخلاف رویه معمول که در چنین کتابهایی نقدها و نوشتههای مرتبط با فیلم، مصاحبه با فیلمساز و... را در کنار فیلمنامه ارائه میکنند، ترجیح دادهاند تا صرفاً متن فیلمنامهها را منتشر کنند.
رقص در غبار، شهر زیبا، دایره زنگی، چهارشنبه سوری، درباره الی، جدایی نادر از سیمین و گذشته اسامی این فیلمنامهها است.
نظر شما