کتاب «دانش در اشتراک»، اشتراک دانش را به عنوان رویکردی جدید پس از دوره تخصصگرایی و تمایزهای معرفتی و علمی معرفی کند.
در بخشی از دیباچهای که این پژوهشکده بر کتاب نگاشته میخوانیم: «به اشتراکگذاری دانش برخلاف آنچه تصور میرود نه امری نوپدید بلکه شاید به نوعی بازخوانی تاریخ تعاملات علمی و فرهنگی میان دانشمندان و فرهنگهای علمی در دورانی بسیار دور است؛ دورانی که یک فیزیکدان، متأله و حکیم و حتی ستارهشناس و موسیقیدان بزرگی نیز بود. آن رویکرد که در روزگاری رونقی تام داشت، در سه قرن اخیر جای خود را به ساحتهای مختلف و متمایز علمی داد؛ به گونهای که روز به روز بر سرعت جداییها افزوده شده و انسانها بیش از گذشته تکساحتی شدند.
گذر از این تکساحتی چه در حوزه علم و تخصص و چه در حوزه رفتار در دنیای جدید شاید بیش از همه، ناشی از ضرورتی است که انسانهای فهیم در یک ارتباط گسترده فراملی بدان نائل شدهاند. این گذار که از حصارها و مرزهای قراردادی گذر میکند شاید در وهله نخست، گذاری در چارچوب جوامع لعمی باشد اما خیلی سریع به جوامع غیرعلمی نیز نفوذ میکند و مبنای نوعی از همزیستی و همزبانی و همدلی و صلح جهانی را فراهم میآورد. شاید این همدلی و تعامل میان فرهنگی که از دل میانرشتگی و اشتراک دانش بدست میآید، از هر قرارداد صلح و مبنای دیگری قویتر و ماندگارتر است. امید است اشتراک دانش سیاست حقیقی انسانهای قرن بیست و یکم برای ساختن دنیایی آبادتر و مطمئنتر باشد.»
این کتاب بر آن است اشتراک دانش را به عنوان رویکردی جدید پس از دوره تخصصگرایی و تمایزهای معرفتی و علمی معرفی کند. همچنین این اثر درآمدی بر شیوه نوین نگریستن به منبعی مشترک است، یعنی یک نظام زیستی (اکوسیستم) که مشترک و عمومی است؛ منبعی که افراد درگیر در مسائل اجتماعی در آن سهیماند. بررسی دانش به شیوه سنتی و به روال، این گونه بوده است که بر بنیاد منافع گوناگون و مختلف به حوزههای دانش شاسیک (اپیستمیک) تقسیم میشود.
استادان حقوق درباره جنبههای حقوقی و قانونی آن بحث میکنند و کانون توجهشان حقوق مالکیت فکری است؛ اقتصاددانان به کارایی و هزینههای معاملاتی اطلاعات نظر دارند؛ فیلسوفان و اندیشمندان با معرفتشناسی سروکار دارند؛ متفکران حوزه اطلاعات و کارشناسان کتابداری به موضوعهایی چون جمعآوری، طبقهبندی، سازماندهی و دسترسی پذیری همیشگی اطلاعاتِ در انتشار میپردازند؛ جامعهشناسان رفتارهایی را بررسی میکنند که در اجتماعهای مجازی مشاهده میشوند؛ دانشمندان علوم فیزیکی به مطالعه قانونهای طبیعی مشغولاند.
به گفته مولفان این اثر، هر رشتهای البته به نوعی داعیهدار دانش است؛ و این برونداد نتیجه تمام آن فعالیتها و کوششهایی است که در فرهنگستانها و دانشگاهها صورت گرفتهاند؛ و به یک سخن، آنچه به بحث و بیان میآید به تمامی، فرهنگستانی است. کانون توجه نویسندگان در اینجا آن است که به تکهها و پارههای مرتبط و مکمل این دانش بپردازند که صورتها و موضوعهای خود را پیشروی ما مینهد، به ویژه از آن جنبه که در عصر دیجیتال پدیدار شدهاند. هدف آن است، تصویری کلی و فراگیر به دست دهیم که از نظر تحلیلی سودمندیهای کارآمد داشته باشد، و رویکردی چندلایه باشد در ژرفاکاوی آن چیزی که نظام زیستِ دانش همگان خوانده میشود. چنین رویکردی برآمده از چندین رشته گوناگون است.
کتاب «دانش در اشتراک» با عنوان فرعی شاخص دانش به منزله منابع عمومی از نظریه تا عمل با شمارگان 200 نسخه در 516 صفحه به بهای 257 هزار ریال از سوی انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی منتشر شده است.
نظر شما