دلایل اهمیت «جهانی شدن میراث فرهنگی ملموس» در یک کتاب بررسی شد/ از بازار تاریخی تبریز تا باغهای ایرانی
کتاب «جهانی شدن میراث فرهنگی ملموس» تالیف عبداله نصرالهی پیدایی، مبانی و مصادیق جهانی شدن آثار فرهنگی و همچنین دلایل اهمیت این موضوع را مورد بررسی قرار میدهد.
فصل نخست این کتاب به بررسی شکلگیری اندیشه حمایت از میراث فرهنگی و طبیعی در جهان اختصاص داده شده و بر این اساس مفاهیم و واژگان پایه در این حوزه بررسی شده است. همچنین افزون بر بررسی اصطلاحات تخصصی پایه، سازمانها و نهادهای تاثیرگذار در عرصه حفاظت جهانی نیز معرفی شده است. زمینههای شکلگیری کنوانسیون حمایت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان و نیز بررسی کامل این کنوانسیون در ادامه این فصل آورده شده است.
نخستین گفتار فصل اول کتاب به تعریف و توضیح واژگان پایه و مورد نیاز و پر تکرار کتاب میپردازد و در ادامه برخی از موسسات و نهادهای جهانی مرتبط با بحث حفاظت و مرمت در زمینههای مختلف را به اختصار معرفی میکند. موافتنامه، منشور، کنوانسیون، اعلامیه، معاهده، الحاق، پروتکل، حفظ و حفاظت، مفهوم و تعیین ارزشها، اصالت، یکپارچگی، ثبت، بازپس دادن پیشنهاد و توسعه پایدار برخی از مفاهیمی است که در این گفتار تعریف میشوند.
گفتار دوم این فصل به بررسی اتفاقات تاثیرگذار در نحوه شکلگیری توجه جهانی و همگانی به میراث فرهنگی و طبیعی بهعنوان میراث مشترک بشریت میپردازد.
در بخشی از این گفتار درباره زمینههای شکلگیری کنوانسیون حمایت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان میخوانیم: «مفهوم میراث جهانی به مرور در طول سدههای هجدهم و نوزدهم تکوین یافت و در قالب کنوانسیونها و توافقنامههای بینالمللی، شکل رسمی به خود گرفت. از همان قرن هجدهم، حقوقدانی سوئیسی به نام امه ریش دوواتل در اثر خود تحت عنوان «حقوق دوم» موضوع آثار هنری را بهعنوان میراث مشترک بشریت معرفی و پیامدهای آن در عرصه جنگها را مطرح و عنوان کرد به هر دلیلی که کشوری تاراج گردد، وظیفه اخلاقی حکم میکند از انهدام بناهایی که مایه فخر جامعه بشری هستند و باعث افزایش قدرت دشمن نمیشوند، چشمپوشی کنیم.»
در گفتار سوم از دلایل شکلگیری کنوانسیون حمایت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان و مزایای پذیرش این کنوانسیون سخن گفته شده است. در این گفتار همچنین به موضوعاتی همچون شرایط حذف آثار از فهرست میراث جهانی، روند نامزدی آثار جهت ثبت در فهرست میراث جهانی و دستاوردهای گنجاندن منظرهای فرهنگی در راهنمای اجرایی کنوانسیون میراث جهانی پرداخته شده است.
در فصل دوم این کتاب شرایط ایران در عرصه جهانی حفاظت و توجه به میراث فرهنگی به تفسیر آورده شده است. در ادامه این فصل به بررسی آثار ثبت شده ایران در فهرست میراث جهانی پرداخته شده است. چغازنبیل، تخت جمشید، میدان نقش جهان اصفهان، تخت سلیمان، پاسارگاد، بم و منظر فرهنگی آن، گنبد سلطانیه، بیستون، مجموعه کلیساهای تاریخی قره کلیسا، مجموعه سازههای آبی شوشتر، بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی و مجموعه آثار پیرامون آن، مجموعه بازار تاریخی تبریز، باغهای ایرانی، مسجد جامع اصفهان، گنبد قابوس، کاخ گلستان، شهر سوخته، منظر فرهنگی روستای میمند و محوطه باستانی شوش 19 اثری است که در فهرست میراث جهانی به ثبت سیده و در این فصل به آنها پرداخته شده است.
در قسمتی از این فصل از کتاب آمده است: «از قرن پانزده میلادی به بعد اخبار و سفرنامههای بسیاری درباره ایران توسط سیاحان و جهانگردان خارجی چاپ و منتشر شد و ایران بهعنوان با سابقه تاریخی طولانی در دنیا معرفی شد. بیش از همه تخت جمشید که آن روزگاران ویرانهای پر رمز و راز متروک بود، نظر مغرب زمینیان را به خود جلب کرد. جهانگردان، مستشاران سیاسی و نظامی و مستشرقین از اولین گروهها و افراد خارجی بهشمار میایند که پای به ایران نهاده و بعضا در سفرهای خود از آثار فرهنگی، بناها و محوطههای تاریخی بازدید کرده و در سفرنامهها یا گزارشهای خود شرحی از بازدیدها به میان آوردهاند که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در ارتباط با شناخت یا آشنایی با ثروتهای فرهنگی ایران است.»
کتاب «جهانی شدن میراث فرهنگی ملموس» تالیف عبداله نصرالهی در 320 صفحه با شمارگان یکهزار نسخه و بهای 20 هزار تومان از سوی انتشارات پرهام نقش روانه بازار کتاب ایران شد.
نظر شما