به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) ترجمه کتاب‌های «داوری زیباشناختی» و «انقلاب‌های علمی» از مداخل مجموعه دانشنامه استفنورد به تازگی توسط نشر ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است.

بسیاری از افرادی که در کشورمان با فلسفه سر و کار دارند و همچنین در فضای مجازی رفت و آمد دارند، نام دانشنامه فلسفه استنفورد را شنیده‌اند. کتاب‌های این مجموعه که توسط نشر ققنوس منتشر شده‌اند، حاصل طرحی برای ترجمه و چاپ گزیده‌ای از مداخل این دانشنامه، با هدف گستردن دامنه تاثیر آن و آشنا کردن مخاطبان ایرانی با مقالات این دانشنامه هستند.

دانشنامه استنفورد برای علاقه‌مندانی که می‌خواهند برای اولین بار با فلسفه روبه‌رو شوند، گزینه مناسبی است. این نکته نیز قابل توجه است که مجموعه مذکور، با اجازه گردانندگان دانشنامه فلسفه استنفورد (SEP) در ایران چاپ می‌شود. اولین جلدی که ققنوس از این مجموعه به چاپ رسانده، «پدیدارشناسی» نام دارد که تالیف دیوید وودراف اسمیت بوده و توسط مسعود علیا ترجمه شده است. عنوان اصلی کتاب «Phenomenology» است و در سال ۲۰۱۳ به چاپ رسیده است. این دانشنامه با سرپرستی دکتر ادوارد ن. زالتا منتشر می‌شود و دبیر ترجمه مجموعه گزیده آن در نشر ققنوس نیز مسعود علیا است.

هفتاد و دومین مدخل دانشنامه استنفورد با عنوان «داوری زیباشناختی» نوشته نیک زنگویل به ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی منتشر شده است. 

در بخشی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم: «زیبایی بخش مهمی از حیات ماست. زشتی این گونه است. پس تعجبی ندارد که فیلسوفان از عهد باستان تاکنون به تجربه‌های ما از زیبایی و زشتی و داوری‌ها ما درباره آن‌ها توجه نشان داده‌اند. آنان کوشیده‌اند از ماهیت این تجربه‌ها و داوری‌ها سر دربیاورند و نیز سعی کرده‌اند اعتبار این تجربه‌ها و داوری‌ها را بسنجند. هر دوی این کوشش‌ها در قرت بیستم با شدت و حدت بیشتری دنبال شدند. قرنی که در آن تجربه زیبایی و داوری در باب زیبایی در زندگی انسان‌ها، آماج حملات بی امان حلقه‌های روشنفکری در اروپا و آمریکای شمالی قرار گرفت.

بخش زیادی از گفتمان زیبایی‌ از قرن هجدهم بدین سو مفهوم خاصی از امر زیباشناختی را به کار بسته بود و بنابراین این مفهوم به طور خاص در معرض نقد قرار گرفت. ای بسا ریشه‌های این تحقیر امر زیباشناختی را بتوان در بستر وسیع‌تر پاک‌دینی فرهنگی جستجو کرد که از پیوند بین امر زیباشناختی و لذت هراس دارد. حتی اگر کسی امروزه به جای توجه به فواید و منافع معرفتی، اخلاقی یا سیاسی فلان اثر هنری بگوید که این اثر لذت بخش است و به همین دلیل می‌توان اثر خوبی باشد انگار مهمل گفته است. قرن بیستم اصلاً به مفاهیم زیبایی و امر زیباشناختی روی خوش نشان داد. با وجود این همیشه بودند متفکرانی اعم از فیلسوفان و هنر پژوهان که پیوسته و به طور جدی زیبایی و امر زیباشناختی می‌اندیشیدند.»

در بخش نخست این مقاله تقریر پر مغز ایمانوئل کانت از داوری در باب زیبایی مرور می‌شود. مفهوم «داوری ذوقی» در تقریر کانت و نیز تقریبا نزد تمام کسامنی که در حیطه زیبایی‌شناسی سنتی اندیشیده و قلم زده‌اند نقشی محور دارد. نخست شرح کانت از خصوصیات داوری ذوقی را بررسی می‌کنیم. در بخش دوم به مسائل و مباحثی پرداخته می‌شود که متفکران قرن بیستم پیش کشیدند و در نهایت به تقریر کانت از داوری ذوقی پرداخته شد تا بررسی شود که مفهوم امر زیبا‌شناختی قابل قبول هست یا نه.

کتاب «داوری زیباشناختی» نوشته نیک زنگویل به ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی با شمارگان هزار و 650 نسخه در 72 صفحه به بهای 5 هزار تومان منتشر شده است. 

«انقلاب‌های علمی» نوشته تامس نیکلز
هفتاد و سومین مدخل دانشنامه استنفورد نیز با عنوان «انقلاب‌های علمی» نوشته تامس نیکلز به ترجمه یاسر خوشنویس روانه بازار نشر شده است.

موضوع انقلاب‌های علمی خصوصاً پس از تبیین تامس کوهن در کتاب ساختار انقلاب‌های علمی از نظر فلسفی اهمیت پیدا کرده است. مرگ کوهن در سال 1996 و گرامیداشت پنجاهمین سال انتشار ساختار در سال 2012 موجب عطف توجه دوباره به موضوعاتی شده است که در این کتاب مطرح شده‌اند.

در بخشی از مقدمه کتاب آمده است: «این امر که آیا انقلاب‌هایی در معنای کوهنی اکید روی داده‌اند یا خیر محل مناقشه بوده است. این امر نیز که انقلاب کوهنی دقیقا چیست یا چه خواهد بود مورد مناقشه قرار گرفته است. اگر چه صحبت از انقلاب اغلب با غلو همراه است، بیشتر تحلیل‌گران موافق‌اند که تحولات علمی دگرگون‌کننده‌ای از انواع مختلف چه در معنای کوهنی و چه غیر از آن روی داده‌اند. با این حال اختلاف نظر چشم‌گیری درباره تبعات این تحولات وجود دارد.

وقوع و ماهیت انقلاب‌های علمی موضوعی است که مجموعه بزرگی از پرسش‌های بنیادین را درباره علوم و نحوه تفسیر آن‌ها پدید آورده است موضوعی که با بیشتر مباحث مهمی که فلاسفه علم و همکارانشان در رشته‌های نزدیک در مطالعات علم مانند تاریخ و جامعه شناسی علم به آن‌ها پرداخته‌اند ارتباط پیدا می‌کند. حتی اگر فرایند مشهور به «انقلاب علمی» از کوپرنیک تا نیوتن با تصویر جذاب دوره روشنگری ناظر به انتقال از فئودالیسم به مدرنیته همخوانی داشته باشد (ادعایی که آن نیز مورد مناقشه است).»

کتاب «انقلاب‌های علمی» نوشته تامس نیکلز به ترجمه یاسر خوشنویس با شمارگان هزار و 650 نسخه در 132 صفحه به بهای 8 هزار تومان منتشر شده است.