خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - پوستر قرمز رنگی که بر روی آن عبارت «امسال هم کتاب عیدی دهیم» نقش بسته، روی درِ اکثر کتاب‌فروشی‌های راسته انقلاب نصب شده که چشم‌ها را به سمت خود می‌کشد؛ پوستری که نشان می‌دهد در این کتابفروشیها می‌توان کتاب را با تخفیف 20 تا 25 درصدی خرید و همین باعث تشکیل صف‌های داخل کتابفروشیها شده.
افرادی که برای ورود به داخل کتاب‌فروشی‌های شلوغ باید کمی منتظر بمانند و افرادی که گاه با یک کتاب و گاه با کیسه‌هایی پر از کتاب از کتابفروشیها بیرون می‌آیند؛ البته که این راسته همیشه محل رفت و آمد افراد کتاب‌خوان بوده، اما گویا این روزها راسته کتاب‌فروشان خیابان انقلاب حال و هوای دیگری دارد.
در میان رفت و آمدهای پیاده‌رو، پسری جوان حدوداً 25 ساله با موهایی بُلند جلوی یکی از این کتابفروشیها ایستاده و تکه کاغذی را که احتمالا فهرست کتاب‌های مورد نظرش است، به عینک گِرد روی چشمانش نزدیک می‌کند و سپس وارد کتاب‌فروشی می‌شود و جلوی قفسه کتاب‌های نمایش و تئاتر که در ابتدای ورودی کتاب‌فروشی قرار دارد، می‌ایستد، کتاب‌ها را برانداز می‌کند و پس از چند لحظه کتابی با عنوان «مراسم قطع دست در اسپوکن» را از داخل قفسه بیرون می‌کشد و شروع به ورق زدن آن می‌کند.
در سمت دیگر کتاب‌فروشی خریداران با کتاب‌هایی در دست، به صف ایستاده‌اند؛ سر صف، زنی میانسال که گویا خیلی انتظار کشیده، با نفسی عمیق کتاب‌های در دست خود را روی پیشخوانِ صندوقِ کتاب‌فروشی می‌گذارد. فروشنده نیز پس از ثبت قیمت چند کتاب، رمان «پاییز فصل آخر سال است» را برمی‌دارد و می‌گوید: «سقف خریدتون برای استفاده از تخفیف تموم شد، اگر این کتاب را هم می‌خواین باید با قیمت پشت جلد بخرین.» زن میانسال، مکثی می‌کند و با چهره‌ای ناراضی می‌گوید: «اشکالی نداره». فروشنده به او توضیح می‌دهد: «خانم این سقف تعیین شده برای ارائه یارانه کتابه که هر نفر می‌تونه با ارائه کارت ملی خودش تا سقف 100 هزار تومن از تخفیف 20 تا 25 درصدی استفاده کنه. همین هم تا حالا نبود.»
البته یارانه کتاب در گذشته هم ارائه می‌شد؛ ابتدا به صورت سوبسید خرید کاغذ برای ناشران، سپس به صورت بن‌های کاغذی و در ادامه در قالب بن‌کارت‌های الکترونیکی، اما هر کدام از این شیوه‌ها با مشکلات پیش روی خود، اغلب به دست جامعه هدف واقعی نمی‌رسید و سر از بازار سیاه درمی‌آورد، اما این سوال مطرح است که آیا تخفیف 20 تا 25 درصدی می‌تواند مشوق خوبی برای مراجعه مردم به کتابفروشیها باشد؟ برمی‌گردم و از همان پسر جوانی که با فهرستی در دست در حال پیدا کردن کتاب‌های تئاتر و نمایش بود، می‌پرسم. سوالم را که می‌شنود، دوباره سرش را در کتاب می‌بَرد و می‌گوید: «خُب... وقتی از این راه می‌تونم چند تا کتاب بیشتر بخرم، چرا ازش استفاده نکنم؟ من معمولا کتاب‌های مورد نظرم در طول سال رو از نمایشگاه کتاب تهران می‌خریدم، اما تو این طرح‌ها می‌تونم این کتاب‌ها رو راحت‌تر و با تخفیف بیشتری از کتابفروشیها بخرم.»
با این اوصاف به نظر، طرح‌های تخفیفی توانسته پای مردم را به کتابفروشیها باز کند، اما کتابفروشیها چه انگیزه‌ای برای مشارکت در این طرح و ارائه این تخفیف به مردم دارند؟ یکی از مسئولان کتاب‌فروشی با کارت شناسایی که به گردن دارد، در حال راهنمایی کردن مشتریان و خریداران کتاب است؛ از او درباره این تخفیف‌ها می‌پرسم؛ می‌گوید: «با تصمیم وزارت ارشاد این تخفیف‌ها به عنوان یارانه کتاب از طرف کتابفروشیها به مردم داده میشه. یعنی ما کتاب‌ها رو با تخفیف 20 تا 25 درصدی به مردم می‌دیم و وزارت ارشاد هم با همکاری موسسه خانه کتاب، مبالغ تخفیف داده شده هر کتاب‌فروشی رو محاسبه می‌کنه و بعد از پایان طرح به حسابشون واریز می‌کنه؛ البته تا الان چهار مرحله از این طرح اجرا شده و مرحله پنجمش به اسم «عیدانه کتاب» هم تا 15 فروردین در حال اجراست. خوش‌حسابی خانه کتاب در پرداخت این مبالغ، در طول اجرای چهار طرح قبلی باعث جلب اعتماد کتاب‌فروش‌ها و مشارکت بیشترشون شده و طبیعتا کتاب‌فروشی هم این روزها رونق گرفته.»
گویا در تمام کتاب‌فروشی‌های راسته انقلاب و حتی استان‌ها و شهرهای دیگر هم صحبت از «عیدانه کتاب» است. این را همان پوستر قرمز رنگ و شلوغیِ کم سابقه داخل کتابفروشیها می‌گوید. صنف کتاب‌فروشان کشور در سال‌های اخیر یکی از راکدترین دوره‌های خود را سپری می‌کرد و هر از گاهی خاموش شدن چراغ برخی کتابفروشیها به کم‌سو شدن چراغ کتابخوانی نیز منجر می‌شد، اما گویا این روزها، اجرای سیاست‌های حمایتی از کتاب‌فروشان، چراغِ رو به خاموشی آنان را هنوز روشن نگه داشته و امید از دست رفته فعالان این حرفه را برای بقاء کتابفروشی‌هایشان، به آنها بازگردانده است. به گفته کتاب‌فروشان، روزهای پایانی سال و تعطیلات عید نوروز همواره به عنوان دوره رکود بازار کتاب شناخته می‌شد، اما چندیست که این رکود جای خود را به رونق داده است.
طرح‌های حمایتی از سال 1394 با طرح «کتاب‌فروشی به وسعت ایران» آغاز شد و پس از اجرای موفقیت‌آمیز آن، در فصل‌های مختلف با عناوین «عیدانه کتاب»، «تابستانه کتاب» و «پاییزه کتاب» تکرار شد و پنجمین مرحله از اجرای این طرح‌های فصلی با عنوان «عیدانه کتاب» از 15 اسفند ماه سال 95 تا 15 فروردین سال 96 اجرا شد که طی آن بیش از 500 هزار جلد کتاب خریداری شد.
سه‌شنبه ۱۵ فروردین ۱۳۹۶ - ۱۰:۳۸
نظر شما