کتاب «دولت یاد» گوشههای پنهانی از وقایع مرتبط با مرز شرقی ایران با محوریت شهر بیرجند در جریان جنگ جهانی اول است. زهرا استادزاده این کتاب را الگویی برای سایر علاقهمندان برای تدوین تواریخ محلی ایران دانست.
در این نشست ناصح از انگیزه انجام این اثر و جنبههای مهم کتاب خود، مطالبی عنوان کرد. سپس بختیاری نیز ضمن گرامیداشت 14 آذر، سالروز درگذشت مؤسس مدرسه تاریخی شوکتیه بیرجند، به پارهای از برجستگیهای اثر مزبور از جمله جامعیت اثر، مستندبودن مطالب، نبود اغلاط چاپی، صفحهآرایی نظیف کتاب با وجود درج انبوهی از اسناد و تصاویر تاریخی در متن پرداخت و خواندن این کتاب نفیس را که حاصل اهتمام ناصح در سالهای اخیر بوده است، به ایرانشناسان توصیه کرد.
استادزاده نیز ضمن اشاره به برخی آثار پیشین در باب تاریخ خراسان جنوبی و شهر بیرجند و آسیبشناسی برخی از آنها، لزوم تدوین اثری جامع را برای این استان فرهنگی که همزمان به حوزههای مختلف شهرنشینی عنایت داشته باشد، ضروری برشمرد و لذا تدوین دولت یاد را پاسخی درخور و به هنگام به این نیاز محسوب کرد که اگر تلاش به موقع گردآورنده در شناسایی تصاویر اشخاص از طریق مصاحبه با معدود معمرین حاضر نبود، اغلب نامهای افراد حاضر در عکسها اینک با علامت سوال بود.
عضو هیأت علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ابراز امیدواری کرد که دقت نظر صورت گرفته در تصحیح دولت یاد، الگویی برای سایر علاقهمندان به تدوین تواریخ محلی ایران باشد.
کتاب «دولت یاد: تاریخ محلی بیرجند در آغاز سده معاصر» در بیست و چهارمین دوره از جشنواره انتخاب کتاب سال دانشجویی کشور به عنوان کتاب منتخب در حوزه تاریخ اعلام شده بود.
این کتاب گوشههای پنهانی از وقایع مرتبط با مرز شرقی ایران با محوریت شهر بیرجند در جریان جنگ جهانی اول همراه با اسناد و عکسهای چاپ شده متعددی از این شهر کویری روایت شده و برای اطلاع خوانندگان، نمونههایی از فرهنگ روزانهنویسی در این خطه از کشور در اواخر عهد قاجار ارایه شده است.
از دل این یادداشتها اطلاعات نابی چون وجود خط تلفن بین مرکز حکومتی شهر تا محل مدرسه تاریخی شوکتیه (تأسیس 1286ش) در سال 1296 شمسی، امکان برگزاری «گاردن پارتی» و صرف «بیسکوئیت»، تجهیزات «ژیمناستیک» و وجود ملزومات عکاسی و نیز برگزاری کلاس اکابر در آن زمان، برقراری کلاس زبان انگلیسی در مدرسه در خارج از وقت اداری برای داوطلبان در اواخر عهد قاجار به همراه گوشههایی از کیفیت حضور و ارتباطات قوای انگلیس در شرق ایران در جریان جنگ جهانی اول قابل ردیابی است.
نظر شما