احمد اکبرپور؛ برنده کتاب سال بخش کودک، از شیراز آمده بود. او گفت: اسم جایزه حبیب را باید جایزه «دوستی» گذاشت که اینهمه آدم را دور هم جمع کرده است. خوشحالم از دریافت این جایزه، جایزهای که سالهای قبل افرادی همچون شاهآبادی و خُرامان آنرا گرفتهاند. با حضور در این جمع، خستگی از تنم بیرون رفت.
آیدا مرادی آهنی، نویسنده خوشقریحه و جوان، برای «شهرهای گمشده» که نشر «سده» آنرا منتشر کرده، جایزه کتاب سال رمان بزرگسال جایزه شهید حبیب غنیپور را گرفت. او پس از دریافت جایزه، گفت: گرفتن این جایزه برای من افتخار بزرگی است. من همیشه فکر میکنم چیزی که یک نویسنده در آخرین مرحله باید به آن فکر کند، جایزه یا تشویق است. بیشترین چیزی که احتیاج دارد، صبر است و یکی از معدود چیزهایی که صبر را به او میدهد، دلگرمی است. همانطور که گفتم، گرفتن این جایزه برای من افتخار است، اما چیزی که امشب به من دلگرمی داد، بودن در این جمع و کنار شماست. من قدر این دلگرمی را میدانم و امیدوارم که بهتر و بهتر بنویسم.
در بخشهای مختلف این برنامه، دوستان و شاگردان مرحوم فردی همچون محمد ناصری، مصطفی رحماندوست، محسن مومنی شریف، محمدرضا بایرامی، رضا امیرخانی و مصطفی خُرامان، با نقل خاطراتی از این چهره شاخص ادبیات داستانی انقلاب، یادش را گرامی داشتند.
داوری بیش از 2 هزار اثر در دوره هجدهم
نخستین سخنران برنامه محمد ناصری بود. کسی که از ابتدای راه با امیرحسین فردی همراه بوده و امروز دبیر هجدهمین دوره جایزه شهید حبیب غنیپور است. او ضمن ارائه گزارشی از روند داوری و اجرای این دوره، به معرفی برخی از ویژگیهای شخصیتی امیرحسین فردی، پرداخت و بیان کرد: در این دوره از جایزه حبیب، بیش از 2 هزار کتاب داوری شد و نامزدهای هر گروه (کودک، نوجوان و رمان بزرگسال) معرفی شدند. خوشبختانه در این دوره در هر سه گروه، هم کتاب سال و هم اثر تقدیری داشتیم.
وی افزود: امسال به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، بنا بود کتاب برگزیده چهار دهه معرفی شود که انصافا کتابهای خوبی هم وجود داشت، اما در نهایت با نظر شورای نویسندگان، مقرر شد بهجای معرفی یک کتاب، از بین چهرههای ارزشمند بسیاری که در این حوزه حضور دارند، یک چهره شاخص را معرفی کنیم که در بین چهرههای موثر و درخشان بسیاری که وجود داشت، انتخاب کار سختی بود. ولی با ارزیابیهای صورت گرفته، بدون کوچکترین تعصب به زندهیاد فردی، ویژگیهای ایشان در این عرصه موجب شد که او را بهعنوان چهره ماندگار چهار دهه ادبیات داستانی انقلاب اسلامی، معرفی کنیم.
ناصری در ادامه با اشاره به سه ویژگی شاخص از میان ویژگیهای بسیارِ مرحوم امیرحسین فردی، اظهار کرد: یکی از بارزترین ویژگیهای او، تربیت نویسندگانی بود که در عرصه ادبیات ظاهر شدند و توفیقات زیادی هم داشتند. حساسیت زیادی روی پرورش نویسندگان جوان و مستعد داشت. ویژگی دیگر این چهره شاخص و ماندگار ادبیات داستانی انقلاب اسلامی، این بوده که جزو نخستین نویسندگانی بود که در این حوزه رمان نوشت. «سیاه چمن» جزو اولینهای این حوزه بوده و در ادامه نیز رمانهای فاخری همچون «اسماعیل» و «گرگسالی» را نوشت که مورد تحسین رهبری هم قرار گرفت. مرحوم فردی همچنین در ایجاد جریانهای فرهنگی داستان انقلاب تاثیر بسیاری داشت و در این راستا با مساعدت محسن مومنی شریف، جایزه داستان انقلاب را در حوزه هنری پایهگذاری کرد.
آثارش کمتعداد، اما از برجستهترین کارهای پس از انقلاب است
محسن مومنی شریف؛ رئیس حوزه هنری، سالها دوست و همکار نزدیک امیرحسین فردی بود. او پس از درگذشت فردی نیز همچنان ارتباط خود را با مسجد جوادالائمه و جایزه شهید غنیپور قطع نکرده و حوزه هنری با اهدای جوایز 2 و سه میلیون تومانی به برگزیدگان این جایزه، از آن حمایت میکند.
وی در بخشی از این آئین در سخنانی گفت: اگر بخواهیم از مرحوم فردی صحبت کنیم، از او بهعنوان یک نویسنده صاحب سبک که تسلط ویژهای در برخی زمینهها داشت، نام میبریم. کارهایش با اینکه کمتعداد است، ولی از برجستهترین و بهترین کارهایی است که پس از انقلاب اسلامی انجام شدهاند. امیرحسین فردی در حوزه نویسندگی جایگاه والایی داشته و آنقدر بزرگ است که وقتی درباره مسائل مربوط به قلم و نویسندگیاش صحبت میکنیم، او را تقلیل دادهایم. وجه ارشد شخصیت او، ویژگیهای والای انسانی است که به زندگی مومنانهاش برمیگردد و سبک زندگیاش، زندگی او را به شهدا نزدیک میکند.
مومنی شریف افزود: با اینکه یک روشنفکر دینی بود، اما شئونات زندگی روشنفکری، کمترین تاثیری در او نگذاشت و مسجد جزئی از وجودش بود و تا پایان عمر نماز جماعت را ترک نکرد. تا روزهای پایانی عمر در مسجد و در میان مردم حضور داشت. او واقعا مردمی و انساندوستیاش زبانزد بود. به ایران و انقلاب اسلامی عشق میورزید.
رئیس حوزه هنری، تصریح کرد: یادگارهای بسیاری از مرحوم فردی بهجای مانده که شاگردان و همین جایزه حبیب، ازجمله آنهاست. گاهی زندگی ما با وهم همراه است و باعث میشود که خوب واقعیتها را نفهمیم، اما امیرحسین فردی از افرادی بود که وهم بر دامنش ننشست.
عزیز از دست رفته ما، یک روستایی بود
محمدرضا بایرامی؛ از نویسندگان حوزه ادبیات داستانی انقلاب و دفاع مقدس، بهعنوان یکی از دوستان و همراهان مرحوم فردی، دقایقی درباره او سخن گفت: ادعا ندارم که رفیق نزدیک ایشان بودهام، بنابراین خیلی دقیق او را میشناسم و میتوانم حرف آخر و یا حتی اصلی را درباره شخصیت فردی، ادبی و اجتماعی امیرحسین فردی بزنم. ارتباط من با این مرد عزیز بسیار عاطفی بود و همان زمانهای درگذشتش، احساسم را گفته و نوشتهام و نمیتوانم چیزی بر آن بیافزایم.
وی ادامه داد: امیرحسین فردی، اکنون از میان ما رفته و فقط دریغ و حسرتی برجای گذاشته. شرط رفاقت ایجاب میکند، من آنگونه دربارهاش حرف بزنم که میشناختم او را، هرچند ناقص، ولی بههرحال سه دهه همراهی، همکاری، همسفری و همبازی بودن، احتمالا میتواند گواه آن باشد که خیلی هم به بیراهه نزنم. بنابراین میخواهم به مطالبی اشاره کنم.
بایرامی بیان کرد: امیرحسین فردی، انسانی تکبُعدی، یک ساحتی و اهل سپید و سیاه کردنِ مطلق نبود. آدم ملایمی بود و تندروی نمیکرد، مگر در موارد بسیار بسیار نادر و از سر ناچاری. گاهی برخی دوستان این اعتدال ایشان را برنمیتافتند و از آن به سازمان ملل تعبیر میکردند. بهنظر من او، چند ساحتی و جستجوگر بود، بنابراین در دورههای مختلف انتخابها و سلایق خودش را داشت. برخی از این سلایق را برخی از ما خیلی دوست داشتیم و برخی را کمتر و به ندرت مواردی هم بود که با سلیقه ما نخواند. اما این باعث نمیشد که رفاقت ما کم یا قطع بشود یا امیرحسین فردی، نقش بزرگی و میاندار بودن خود را از دست بدهد، چون مطلقا انسان جزماندیشی نبود که بگوید، من حقِ مطلقم و دیگران باطلِ مطلق.
نویسنده کتاب «لم یزرع»، افزود: او را میتوان در زمانه معاصر و بهخصوص از این زاویه با جلال آل احمد و شهید آوینی، مقایسه کرد. هر دوی این بزرگواران، دورههای مختلف و گاه متفاوت و گاه به شدت متضادی داشتند، اما مهم این است که اهل ریا نبودند. در هر دورهای همان بودند که به نمایش گذاشتند؛ صراحت و صداقت و کموبیش هم همه ما مطلع هستیم. البته امیرحسین فردی، چنین التهاباتی نداشت و به هیچوجه اینطور نبود که ناگهان 180 درجه مسیرش را عوض کند و رویه خودش را داشت. نویسندهای بسیار تاثیرگذار محسوب میشد و هنوز هم میشود.
وی همچنین گفت: سلاحش ابتدایی بود، یعنی همان سادگی. همین باعث میشد در کنار ویژگیهای دیگری که داشت، به راحتی بتواند محور بشود و دورش جمع گردند و در عین تنوع و تکثر، اتفاقنظر بهوجود آید، چون باورش داشتند. از او علاوه بر قدرت تشکیلاتی، چیزهای دیگری هم میشد یاد گرفت؛ ترکیب ورزش و ادبیات، ترکیب طبیعت و ادبیات، ترکیب رفاقت و ادبیات، ترکیب مسجد و ادبیات. اینها چیزهایی بود که از ایشان یاد گرفتیم.
بایرامی در پایان بیان کرد: در نهایت، عزیز از دست رفته ما، یک روستایی بود. با قلبی مهربان، عاشق دشتها و کوهها و رودخانه بود، در عین داشتن روش، گریزان از تنش. یادش را گرامی میداریم.
حُسن ختام این آئین، تجلیل از مرحوم امیرحسین فردی، به پاس سالها تلاش و همت موثر در عرصه ادبیات داستانی انقلاب اسلامی و تربیت شاگردان و نسل نویسندگان انقلاب بود. مریم فردی، به نمایندگی از پدر، لوح و تندیسِ این چهره ماندگار ادبیات انقلاب اسلامی را دریافت کرد.
او که خود نیز دستی بر قلم دارد، در جملاتی کوتاه، ضمن خیرمقدم و سپاس از دستاندرکاران این جایزه، گفت: جای خوشحالی است که در روزهایی که همهجا صحبت از گرانی قیمت گوشت و مرغ است و همه غم نان دارند، در چنین محفلی، از کتاب و نوشتن و قلم صحبت میشود.
نظر شما