شود. معمولا روزهای تعطیل شلوغ‌ترین روزهای بازدید از نمایشگاه کتاب است؛ از دانش‌آموزان تا دانشجویان گرفته تا سایر اقشار پایتخت در تعطیلات حتما ساعاتی از روز را به بازدید از نمایشگاه کتاب اختصاص می‌دهند.
یکی از ویژگی‌های مشترک نمایشگاه کتاب در هر دوره این است که ویترین بیشتر ناشران به آثار نویسندگان معروف اختصاص دارد، به دلیل آنکه کتاب‌های داستانی بیشترین مخاطب را دارد. حال آنکه این آثار توسط یک مترجم یا نویسنده شناخته شده باشد یا اینکه چهره‌هایی که کمتر برای مردم شهرت دارند. در اکثر موارد بیشتر بازدیدکنندگان در نمایشگاه کتاب بر حسب اطلاعات قبلی یا علاقه شخصی به دنبال یک اثر داستانی می‌گردند.
چرا مردم داستان را دوست دارند؟
کشور ما سرزمین شعر، داستان و حکایت است و مردم ما اساسا علاقه ذاتی زیادی به داستان دارند. نسرین حسینی یکی از این بازدیدکنندگان است. 57 سال دارد و خانه‌دار است. به داستان‌های محمود دولت‌آبادی علاقه زیادی دارد و زمانی که شنیده اثر جدید دولت‌آبادی با عنوان «عبور از خود» منتشر شده است برای خریدش به نشر چشمه آمده است.
وی در این باره می‌گوید: از زمانی که کتاب «کلیدر» را خوانده‌ام شیفته دولت‌آبادی شده‌ام و هر زمانی که کتاب جدیدی از این نویسنده منتشر شود سریع کتاب را خریداری می‌کنم.
زهرا نکیسا دانشجوی سال دوم پرستاری است، ولی خودش می‌گوید علاقه اصلی‌اش به ادبیات است. او در غرفه نشر ثالث مشغول خرید کتاب است و اعتقاد دارد کتاب‌های داستانی می‌تواند روح انسان را به آرامش برساند. برای همین است که بیشتر بازدیدکنندگان نمایشگاه غرفه ناشران تخصصی داستان را برای خرید انتخاب می‌کنند.
شیوا پارسافر، 15 ساله و دانش‌آموز است. او هم می‌گوید برای این داستان را بیشتر می‌پسندد که می‌تواند او را به دنیای جدیدی ببرد. وی می‌گوید که در نمایشگاه کتاب جز کتاب‌های داستانی، کتاب‌های دیگری را نمی‌خرد.
انسان‌ها همیشه به دنبال یک موضوع جدید برای زندگی
یوسف علیخانی را چه آنان که در حوزه نشر هستند و چه آن‌هایی که داستان می‌خوانند خوب می‌شناسند. وی با رمان «اژده‌هاکشان» برگزیده جایزه جلال آل احمد شده است. علیخانی هم‌اکنون مدیر نشر آموت است که به صورت تخصصی به ادبیات داستانی می‌پردازد.
علیخانی در غرفه خود ابتکار جالبی را انجام داده است و پرفروش‌های خود را روزانه با خطی خوش در بالای غرفه نصب می‌کند. این ناشر و نویسنده می‌گوید: نشر آموت هم همیشه آثار نویسندگان مطرحی را منتشر می‌کند به همین دلیل با استقبال خاصی از سوی خوانندگان مواجه است. وی ترجیح می‌دهد درباره ناشران داستانی در نمایشگاه کتاب اظهار نظر نکند.
محمدحسن ترابی، یکی از اعضای غرفه نشر ثالث است که در غرفه مسئولیت ادبیات داستانی را بر عهده دارد. او با بیان اینکه ادبیات ترجمه با استقبال بیشتری از سوی مخاطبان در این دوره از نمایشگاه همراه بوده است، می‌گوید: انسان‌ها همیشه به دنبال یک موضوع جدید برای زندگی هستند. مردم وقتی به غرفه می‌آیند بیشتر به دنبال کتاب‌هایی هستند که از زبان‌های دیگر ترجمه شده‌اند.
وی در پاسخ به اینکه چرا تصور می‌کنید مردم بیشتر آثار ترجمه شده می‌خوانند؟ گفت: شاید یکی از اصلی‌ترین دلایلش این است که مردم از نثر آثار نویسندگان داخلی چندان لذت نمی‌برند و ارتباط لازم را با آنها برقرار می‌کنند.
ناشران می‌خواهند در ده روز نمایشگاه فروش داشته باشند
روزبه زهرایی، مدیر نشر کارنامه به تازگی کتاب «هزار بیشه ملانصرالدین» را در قالب کتابی نفیس در سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ارائه کرده است.
این ناشر درباره اینکه چرا ویترین اکثر حاضر در نمایشگاه به ادبیات داستانی اختصاص دارد، می‌گوید: زمانی که مردم به نمایشگاه می‌آیند بیشتر علاقه‌مند هستند به سراغ کتاب‌های رمان و شعر بروند چون ارتباط بیشتری با آنها برقرار می‌کنند. ناشران هم می‌خواهند از ده روز حضور خود در نمایشگاه فروش داشته باشند برای همین بیشترین کتاب‌های عرضه شده به ادبیات داستانی به خصوص رمان اختصاص دارد.
برای مثال چاپ اول کتاب «هزار بیشه ملانصرالدین» 20اسفند منتشر شد و 27اسفند چاپ اول آن به پایان رسید و پیش‌بینی می‌شود بعد از نمایشگاه به چاپ سوم برسد.
قصهوار زندگی کردن در این سرزمین دیرینه است
محمود آموزگار، مدیر نشر «کتاب آمه» و نایب‌رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران درباره اینکه چرا ویترین کتابفروشی‌ها در اکثر موارد به داستان اختصاص دارد، می‌گوید: به طور کلی قصه در فرهنگ ما نقش بنیادین دارد ما از اولین ملت‌هایی هستیم که مسائلمان را با قصه بیان می‌کردیم و اگر در آثار ما نگاه کنیم می‌بینیم در واقع استخوان‌بندی این کتاب‌ها مبتنی بر اساس قصه روایت شده است.
یعنی سنت قصه‌گویی و قصهوار زندگی کردن در این سرزمین دیرینه است. حتی کسانی که سواد ندارند ده‌ها قصه را بخوانند. کاش ما رویدادی داشتیم برای کسانی که قصه شفاهی می‌گویند و اینگونه از حداکثر ظرفیت‌های ناشران در امر قصه‌گویی استفاده می‌شود.
نایب رییس اتحادیه ناشران در پاسخ به اینکه آیا دادن غرفه‌های بزرگ به ناشرانی به کارهای داستان و شعر تخصصی می‌پردازد تا چه اندازه موافق هستید؟ گفت: مردم ذائقه‌های مختلف دارند که باید به آن پاسخ داده شود. یک عده دنبال کتاب علمی هستند و آن‌هایی که دنبال کار داستان هستند به مراتب بیشتر هستند که باید به خواسته‌های آنان پاسخ داد.
به سراغ انتشار کتاب نوقلمان برویم
یکی از ناشران در طول دهه‌های اخیر در زمینه ادبیات داستانی بسیار پرکار بوده، نشر چشمه است. این انتشارات در این سالها در کنار انتشار آثار بزرگان، نویسندگان جوان بااستعدادی را معرفی کرده است.
بهرنگ کیاییان، از مدیران نشر چشمه است که معتقد است ادبیات فارسی ایران برای داستان‌پردازی پتانسل‌های زیادی دارد و باید بستر مناسب برای بروز کردن این پتانسیل‌ها ایجاد شود. وی در این باره می‌گوید: کاری که ما انجام داده‌ایم ایجاد فضا برای کسانی است که امکان خلق آثار قابل توجهی دارند.
این ناشر ادامه می‌دهد: نسبت به چند سال اخیر نویسنده‌های جدی‌تری پا به میدان گذاشته‌اند و آثارشان نسبت به گذشته بیشتر خوانده می‌شود. داستان‌نویسی متأثر از شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است و اگر شرایط تنگ شود خلاقیت کمتر امکان ظهور و بروز پیدا می‌کند.
.jpg)
کیاییان در پاسخ به این پرسش که در سالهای اخیر بیشتر ترجمه پرطرفدارتر بوده است یا تألیف؟ گفت: ترجمه همیشه طرفدار بیشتری دارد و در حوزه ترجمه کار کنید با دنیایی از کتاب مواجه هستید. از تاریخ ادبیات و فرهنگ کشورهای دیگر می‌توان کارهای خاصی را برای ترجمه انتخاب کرد. در ترجمه با هزاران نویسنده در ارتباط هستیم ولی در تألیف با استعدادهای کمی مواجه هستیم به همین خاطر دست ناشر در ترجمه بازتر است ولی تألیف همیشه جایگاه خود را داشته است.
وی معتقد است ناشران باید سازو کار استعداد جوانان را به وجود بیارند که خوشبختانه در سالهای اخیر چند ناشر بوده‌اند که این کار را کرده‌اند. از طرفی خطر کردن برای کار اولی‌ها ریسک زیادی دارد و از این رو بسیاری از ناشران به سراغ آثار چاپ اولی نمی‌روند.
نظر شما