علی احمدی، مدیر مسئول انتشارات هزار کرمان معتقد است، بازار کتابهای تاریخی در اختیار رمانهای تاریخی است و در این میان پژوهشهای تاریخی غریب افتادهاند.
وضعیت کتابهای حوزه تاریخ را چگونه ارزیابی میکنید؟
در حال حاضر کتابسازی در همه حوزهها از جمله تاریخ بزرگترین بیماری کتاب ایران است. بعضی از ناشران در نمایشگاه کتابهایی را با ظاهر زیبا بهعنوان رمان تاریخی منتشر کردند، این کتابها نه از ویژگیهای رمان تاریخی برخوردار است و نه خصوصیات تاریخ مستند را دارا هستند. در ایران رمان تاریخی با داستان اشتباه گرفته شده است. درحالی که نوشتن اینگونه آثار اصول و قواعد خاص خود را دارد. متاسفانه این رمانها فروش خوبی هم دارند و آنچه در این میان غریب افتاده است پژوهشهای تاریخی است. در نمایشگاه کتاب تهران به قدری آثار بنجل وجود دارد که کتابهای راستین زیر آوار این کتابها مدفون شده است. اگر نگاهی به وضعیت پژوهشگاههای مختلف مانند بنیاد موقوفات ایرج افشار در نمایشگاه بیندازید و فروش آنها را با ناشرانی که اخیرا به حوزه تاریخ ورود پیدا کردهاند، مقایسه کنید، متوجه غربت پژوهشهای تاریخی خواهیم شد.
این جمله را بارها شنیدهایم که «ملتی که تاریخ خود را نداند محکوم به تکرار اشتباهات خود است» اما واقعیت امر این است که ظاهرا در ایران هیچ کاری سادهتر از تاریخنویسی نیست. فردی بدون دانستن یک زبان باستانی، درباره کتیبههای هخامنشی اظهار نظر کرد و مدعی شد هخامنشیان وجود نداشتند! او مخل به ارکان هویت ایرانی بود اما کوچکترین برخورد قانونی با او نشد.
چه راهکاری برای مقابله با پدیده کتابسازی در حوزه تاریخ پیشنهاد میدهید؟
برای پیشگیری از پدیده کتابسازی باید سطح سواد مردم بالا رود. اگر در جایی بتوان این کار را جدی شروع کرد، ورود آثار مستند به کتابخانههای دانشگاهی است. بیش از پنج سال است که هیچ دانشگاهی برای خرید کتاب به غرفه انتشارات هزار کرمان نیامده است. اطلاع دارم در برخی استانها مسئولان خرید کتاب دانشگاهها اجازه خرید کتاب تاریخ از نمایشگاه کتاب تهران را ندارند. چون در آن استانها افرادی مشغول جعل تاریخ به نیت تجزیه از ایران هستند.
با چند عنوان کتاب در نمایشگاه امسال شرکت کردید و جدیدترین اثر شما چیست؟
در نمایشگاه امسال با همراهی انتشارات سمرقند، ایراننگار و الفبا شرکت و بیش از 85 عنوان کتاب پژوهشی و 10 عنوان ادبیات کودک و نوجوان نشر الفبا را عرضه کردیم.
تازهترین کتاب ما «تبارشناسی فرمانرواییهای قفقاز در دوران باستان در دورههای هخامنشی، اشکانی و ساسانی» نوشته علی علی بابایی درمنی است. این کتاب نقش ایران در بنیاد کردن دو نهاد دین و دولت در قفقاز را بررسی میکند و نشان میدهد دولتهای ایرانی در قفقاز تبار هخامنشی، اشکانی و یا ساسانی داشتهاند. نکته جالب اینکه وقتی هخامنشیان در ایران شکست میخورند سلسلهای که در قفقاز شکل میگیرد همچنان هخامنشی است. نمونههایی زیادی از آثار هخامنشی در این منطقه پیدا شده که در این کتاب معرفی شدهاند.
همه اجزای افسانه اولین کوشش خلاقانه بشر برای تعریف دنیای اطراف خود به نیت سرگرمی یا انتقال تجربه است. افسانهها دارای نقش تربیتی بودند. در گذشته پدربزرگها و مادربزرگها با تعریف کردن افسانه و استفاده از پیام اخلاقی آن جوانان را بهصورت غیرمستقیم به سمت راه درست هدایت میکردند. هدف از انتشار این مجموعه گسترش حکمت عامیانه و معرفی میراث فرهنگی معنوی ایران بوده است. در عین حال که قصد داشتیم داستانهایی جذاب و خواندنی در اختیار مخاطبان نوجوان و جوان خود قرار دهیم. استقبال از این مجموعه خوب بوده است،. البته تا حدود پنج سال پیش این مجموعه با استقبال بسیار بیشتری روبهرو بود.
آینده کتابهای تاریخ در بازار نشر ایران را چگونه پیشبینی میکنید؟
هر جزیی از جامعه ما در ارتباط تنگاتنگ با دیگر اجزای آن است. یک جامعه عقبمانده همه اجزایش عقبمانده است. باید تعارف را کنار بگذاریم و در هر جایگاهی که قرار داریم شروع به اصلاح کنیم. درباره آینده کتابهای تاریخ نیز باید بگویم، در وضعیتی که در یک هفته کاغذ بندی یکصدهزار تومان گرانتر شده، آیندهای برای کل حوزه کتاب نمیبینیم، چه رسد به پژوهشهای تاریخی. البته آرزو میکنم که وضعیت کتاب در ایران بهتر شود،اما در این زمینه آرزو به تنهایی کارساز نیست بلکه تلاش و همت یک ملت را میطلبد. دولت و ملت باید با همکاری هم وضعیت را بهبود بخشند.
نظر شما