بهمن فرزانه، مترجم ۶۸ ساله ایرانی عصر پنجشنبه (۲ آبان) در کتابفروشی نشر ثالث از خاطرات و تجربیات خود گفت. این مترجم علاقه به نویسندگی و ترجمه را با یک بیماری مزمن مقایسه کرد که فرد مبتلا هرگز نمیتواند از آن رها شود._
مترجم «صد سال تنهایی» در حالی که برای مصرف زیاد سیگار از حاضرین عذرخواهی میکرد، به شرح خاطرات خود پرداخت و گفت: من هنوز هم قدیمی ماندهام و هنوز با دست مینویسم. خیلیها از کامپیوتر استفاده میکنند، اما من نمیتوانم. روشن شدن یک لامپ میتواند مرا متحیر کند، چه برسد به کامپیوتر.
فرزانه در شرح علاقه خود به نویسندگی و ترجمه گفت: ترجمه و نویسندگی همانند یک مرض مزمن است. اگر به آن مبتلا شوی، تا درون تابوت هم مشغول نوشتن خواهی بود.
این مترجم آن دسته از نویسندگان اروپایی که کارشان را در ۲۰ سال اخیر شروع کردهاند را «کم سواد» و آثارشان را «غیر جذاب» دانست و گفت: این روزها کتابخوب برای ترجمه بسیار کم است، برای همين آدم به سراغ کلاسیکها و قدیمیها میرود.
وی تاکید کرد که به باور او کتابهای سطحی بیشتر مورد استقبال قرار میگیرند و کتابهای قوی بیمخاطب میمانند. فرزانه همچنین از اینکه در ایران اهالی کتاب کمتر به خواندن «نمایشنامه» علاقه دارند انتقاد کرد.
این مترجم شرح مختصری از زندگی نویسندگانی که آثارشان را ترجمه کرده عرضه کرد و همچنین ترجمه آثار فارسی به زبانهای غیر را سخت و حتی غیرممکن دانست. فرزانه در این مورد تشریح کرد: زیبایی رمانهای فارسی معمولا به ایرانی بودن آنهاست. در آنها عبارتهایی است که فقط برای ما ایرانیها معنا دارد. مثلا هرگز نمیشود «انار دان کرده»، «آب گوشت» یا «کاهو و سکنجبین» را در یک زبان دیگر شرح داد. تنها ایرانیها میتوانند حس پنهان در پس این عبارتها را درک کنند.
وی به راحتی برخی از ترجمههای خود را زیر سوال برد و آنها را آثاری ضعیف دانست که به اصرار ناشر دست به ترجمه آنها زده است. وی برای این امر از مدیر سابق نشر امیرکبیر انتقاد کرد.
در ادامه اين جلسه عبدالرحیم جعفری (مدیر سابق نشر امیرکبیر)، جلال فهیمهاشمی (مدیر نشر روزبهان)، اسدالله امرایی (مترجم)، بلقیس سلیمانی (نویسنده) و ارسلان فصیحی (مترجم) هم به بیان سخنانی کوتاه پرداختند.
فهیمهاشمی سخن گفتن از آثار فرزانه را در «بضاعت» خود ندانست و گفت :بنده به ۴۰ سال دوستی و استفاده از محضر آقای فرزانه افتخار میکنم، امرایی از اینکه فرزانه به طور مستمر ادبیات ایتالیا را به فارسی زبانان شناسانده اظهار خوشحالی کرد. به باور او اقامت فرزانه در ایتالیا موجب شناخت عمیق او از نویسندگان این کشور شده است.
سلیمانی از اینکه فرزانه به نویسندگان زن ایتالیایی توجه کرده ابراز خرسندی کردی کرد. به عقیده او ترجمههای این مترجم به «موج زنانهنویسی» در ایران کمک کرده است.
در پایان نیز فصیحی به مقایسه علاقه به نوشتن با بیماری مزمن توسط فرزانه اشاره کرد و گفت: از نظر من ترجمه نه فقط یک بیماری که یک «مازوخیسم» مزمن است. البته این خودآزاری جنبههایی خوشآیند هم دارد.
وی همچنین فرزانه را از مترجمان انگشتشماری دانست که در جذب عامه مردم به کتابخوانی موفق بودهاند.
بهمن فرزانه نوشتن یک رمان و ترجمه بیش از ۵۰ کتاب ادبی را در کارنامه خود ثبت کرده است. او که به سه زبان زنده دنیا تسلط دارد، موجب آشنایی ایرانیها با بسیاری از نویسندگان مطرح جهان شده است.
نظر شما