پنجشنبه ۲۱ شهریور ۱۳۹۸ - ۱۵:۲۶
چیزهایی که درباره خورشید می‌دانیم و نمی‌دانیم

کتاب «خورشید»، با استفاده از تصاویر چشمگیر از درون تا سطح خورشید، درباره اینکه از خورشید چه می‌دانیم، چطور به این شناخت رسیده‌ایم و چه چیزهایی را هنوز نمی‌دانیم، پاسخ‌های علمی می‌دهد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، خورشید یکی از ستارگان کهکشان راه شیری و تنها ستاره سامانه خورشیدی است که در مرکز آن جای دارد. خورشید یک کره کامل است که از پلاسمای داغ ساخته شده‌ و در میانه آن میدان مغناطیسی برقرار است. این ستاره که قطری نزدیک به یک میلیون و 392 هزار کیلومتر دارد، سرچشمه اصلی نور، انرژی، گرما و زندگی روی زمین است. قطر خورشید نزدیک به ۱۰۹ برابر قطر زمین و جرم آن ۳۳۰ هزار برابر جرم زمین است. از نظر شیمیایی، سه چهارم جرم خورشید را هیدروژن و باقی‌مانده آن‌را بیشتر هلیوم می‌سازد. پس از هیدروژن و هلیوم، دیگر عنصرهای سنگین سازنده خورشید عبارتند از اکسیژن، کربن، نئون، آهن و ... . خورشید در رده‌بندی ستارگان بر پایه رده‌بندی طیفی، در دسته G2V جای دارد و به‌صورت غیررسمی با نام «کوتوله زرد» از آن یاد می‌شود، چون پرتوهای پیدای آن در طیف زرد - سبز شدیدتر است. هرچند که رنگ آن از سطح زمین، سفید باید دیده شود، ولی وجود پراکندگی نور آبی در جو، سبب زرد دیده شدن آن است.
 
می‌توان گفت انرژی رسیده از نور سفید خورشید، باعث ادامه فرایند نورساخت، به‌وجود آمدن اقلیم و آب‌وهوای زمین و در نتیجه فراهم‌کننده زندگی برای همه جانداران روی زمین است. نقش برجسته خورشید بر وضعیت زمین از سال‌های دور و از دوران ماقبل تاریخ برای انسان شناخته شده بود و به همین دلیل برای بسیاری از فرهنگ‌ها خورشید به‌عنوان یک خدا دانسته می‌شد. همواره پیشرفت دانش از چیستی خورشید با کُندی بسیار همراه بوده تا آنکه در سده ۱۹ میلادی، آگاهی اندکی از مواد سازنده خورشید و منبع انرژی آن به‌دست آمد. تلاش برای آگاهی بیشتر از خورشید همچنان ادامه دارد، چراکه همچنان شماری از پدیده‌ها و رفتارهای بدون توضیح علمی در خورشید دیده می‌شود.
 

کتاب «خورشید»، نوشته لئون گلوب و جِی. اِم. پاساکف از چهره‌های شناخته‌شده حوزه نجوم و اخترفیزیک در جهان است که به‌تازگی با ترجمه مرجان یوسف‌زاده شبستری از سوی انتشارات سفیدسار چاپ و روانه بازار نشر شده است.
 
در مقدمه این کتاب می‌خوانیم: «بینش و درک ما در حوزه فیزیک خورشید و به‌طور کلی اخترفیزیک، در طول تاریخ این علم، همواره در حال رشد بوده و فضای شناخته‌شده در این حوزه بسیار فعال بوده و پیوسته در حال تغییر است. جهانی که ما امروزه می‌شناسیم، بسیار تغییرپذیرتر، پویاتر و حتی انفجاری‌تر از چیزی است که برای نسل‌های گذشته قابل درک بود. مثلا انفجارهای پرتو گاما، فوران‌های اجرام فشرده، رویدادهای انفجاری خورشید و دیگر ستارگان و امواج ضربه‌ای مغناطیسیِ در حال گسترشِ اَبَرنواَخترها و دیگر اجرام، در دایره دنیای شناخته‌شده نسل ما قرار می‌گیرند. یا مثلا امروز ما می‌دانیم که میدان‌های مغناطیسی تا چه حد در وقوع یک فعالیت یا ایجاد پیامدهای حاصل از آن فعالیت، نقش دارند.»


کشف تاج خورشید
«یوهان کپلر؛ ستاره‌شناس بزرگ در کتابی که در سال 1604 با نام «بخش اُپتیکی ستاره‌شناسی» نوشت، به تاج خورشیدی اشاراتی واضح داشت. او همچنین در کتاب دیگری که در سال 1606 نوشت نیز به موضوع تاج خورشیدی اشاره کرده است. کپلر در سال 1605، کتابچه‌ای شانزده صفحه‌ای در مورد «گرفت»‌ها نوشته بود که مجموعه‌ای از گرفت‌ها ازجمله یکی از گرفت‌های همان سال را توصیف می‌کرد. کتابچه کپلر چیزی در مورد ظاهر آن گرفت توضیح نمی‌داد. کپلر در کتاب سال 1606 خود در مورد «ستاره جدید» مطلبی نوشت که در اینجا متن ترجمه شده آن از لاتین آورده شده است: «کل خورشید عملا پوشیده شده بود، اما این وضعیت برای مدت طولانی به طول نینجامید. در میانه (جایی که ماه قرار داشت)، گویی منظره‌ای از یک ابر سیاه بود و در گرداگرد آن، درخشش قرمز و آتشینی از گستره‌ای یکنواخت وجود داشت که بخش خوبی از آسمان را دربرمی‌گرفت. گذشته از اندازه تقریبی این پدیده و رنگ قرمزی که به آن نسبت داده‌اند، به‌طور کلی به‌نظر می‌رسد این توضیح با تاج خورشیدی و حالت‌های اُپتیکی متفاوتی که قبل و بعد «گرفت خورشیدی» پیش می‌آید، منطبق است. آن‌گونه به‌نظر می‌رسد که کپلر چنین می‌اندیشیده که ما در حال تماشای یک جو قمری هستیم که توسط نور درخشان قرصِ پوشیده شده خورشید، از پشت روشن شده است.
 
نخستین چاپ کتاب «خورشید» در 176 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 65 هزار تومان از سوی نشر سفیدسار به بازار نشر عرضه شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها